"Iktidar çözüm degil sorun yaratiyor"

TMMOB Ziraat Mühendisleri Odasi Il Temsilcisi Erol Özkan bir açiklama yaparak Ziraat, Gida ve Kimya Mühendisleri Odalari’nin 29 Mayis tarihinde ortaklasa olarak Ankara’da yaptigi kitlesel basin açiklamasini yerel ve bölgesel kamuoyu ile paylasti.

Özkan, basin açiklamasindan önce ilk olarak sunlari kaydetti:

“Tarim ve Köyisleri Bakanligi’nin yapmayi düsündügü ve bugün mecliste görüsülmesi beklenen ‘Veterinerlik Hizmetleri, Gida ve Yem Yasa Tasarisi’ içerisinde yer alan ve gida denetimlerini sorunlu hale getirecek olan tasarinin bu sekliyle geçmesi halinde, halkimizin saglikli gidaya ulasmasinda sorunlar yasanacagi için, halk sagliginin tehlikeye atilma riski söz konusu olacaktir. Bunun yaninda, zaten issizligin önemli boyutlara ulastigi ve bizzat Basbakanin kendisinin bu durumu itiraf ettigi bir ortamda, ülkemizde bu alanda çalisan 15 binden fazla mühendis issizlige terk edilmis olacaktir. Bu gerekçelerle tüm yet-kilileri, sorumlulari ve meclisteki sagduyu sahibi milletvekillerimizi göreve çagiriyoruz. Kamuoyuna saygi ile duyurulur.”

Erol Özkan bununla beraber Gida Mühendisleri Odasi Baskani Petek Ataman, Kimya Mühendisleri Odasi Baskani Mehmet Besleme ve Ziraat Mühendisleri Odasi Baskani Gökhan Günaydin’in yapmis oldugu ortak basin açiklamasini da yayimladi. Açiklama söyle:

“Halk sagligi tehdit altinda, issizlik artiyor, iktidar çözüm degil sorun yaratiyor. Son günlerin en yogun tartismasinin issizlik ve yoksulluk oldugu açiktir. Türkiye’de TÜIK istatistiklerine göre 3.5 milyon kisi issizdir. Is aramaktan vazgeçenlerle birlikte bu sayi 5.9 milyona yükselmekte ve issizlik orani % 22’yi bulmaktadir.

Issizlik olgusunun tahammül edilemez boyutlara ulasmasi ve halkin gündeminin en öncelikli konusunun istihdam sorunlari olmasi üzerine Basbakan, yil sonuna kadar issizlik oraninin % 10 düzeyine çekilecegini ifade etmistir. Bu vaadin inandiriciligi yoktur. Çünkü ülkemizde üretim çökmekte, var olan üretim yapilari da istihdam dostu olmaktan uzak görünmektedir. Bütün bunlardan öte, bir taraftan istihdam yapmasi için TOBB’a baski yapan hükümet, diger taraftan TBMM’den geçirmek üzere oldugu bir yasa ile 20 bin Gida, Kimya, Ziraat, Su Ürünleri ve Balikçilik Teknolojisi Mühendisi’ni issiz birakmaya hazirlanmaktadir.    

Muhtemelen bugün TBMM Genel Kurulu’nda görüsülmeye baslanacak olan Veteriner Hizmetleri, Bitki Sagligi, Gida ve Yem Kanun Tasarisi, sorumlu yöneticilik müessesini kaldirmakta, 30 beygir gücü ve 10 çalisanin altindaki büyüklükteki isyerlerini ‘mikro isletme’ olarak tanimlamakta ve teknik eleman çalistirma zorunlulugundan muaf kilmaktadir. Sözü edilen boyut; Türkiye’deki 40 bin gida isletmesinin yaklasik % 80’ini ifade etmektedir. Gida güvenligine aykiri uygulamalarin agirlikla bu isletmelerden kaynaklandigi degerlendirildiginde; sözü edilen tasarinin, gida güvenligi ve halk sagligi için ne denli tehlikeli sonuçlar yaratacagi kolayca öngörülebilir. Günde 20 ton süt isleyen veya günde 8 bin adet ekmek üreten isletmeler, mikro isletmeler degildirler. Bunlar, halk ve tüketici sagligi açisindan büyük riskler yaratabilecek ölçüde üretim gücüne sahiptirler. Bu riskler, kisa vadede gida zehirlenmesi olabilecegi gibi, uzun vadede toksik ve kanserojen etkiler de olabilecektir. Üstelik bilinmektedir ki, yalnizca isletme sahibinin bilgisine ve aliskanliklarina terk edilmis bu tip isletmelerin gida üretimleri, kamunun denetim gücünün oldukça eksik ve yipranmis oldugu günümüz kosullarinda, her gün basina yansiyan bir baska gida skandalin konusu durumundadirlar.  

Üzülerek ifade ediyoruz ki, Veteriner Hizmetleri, Bitki Sagligi, Gida ve Yem Kanun Tasarisi, yaklasan seçim kosullarinda, halk sagligi yerine ticaret rantini tercih etmektedir. Kimi kesimler tarafindan TBMM’de yürütülmekte olan lobi faaliyetleri, isletmelerin kapatilacagi ya da kayit disina tasacagi söylemleriyle, gida güvenligini hiçe sayan yaklasimlarin boyut kazanmasina neden olmaktadirlar. Bizler, kamu kurumu niteligindeki meslek kuruluslari olan odalar olarak, bu konuda da kamu yararina bir tavrin gelistirilmesinin israrli takipçileriyiz. Bu çerçeve içinde diyoruz ki; gida güvenliginin vazgeçilmezligi ilkesi çerçevesinde, dogru üretim yapma gayreti içinde olan esnafi da koruyan çözümler bulunmali ve yasama geçirilmelidir. Bu dogrultuda, gida güvenligini saglama amaçli mevcut düzenlemeden geri adim atarak halk sagligini riske etmek yerine; hem isletmelerin teknik ve hijyenik standartlarinin yükseltildigi ve hem de personel çalistirmanin küçük isletmeler üzerine bir yük olusturmayacagi ara çözümler, sorunun halk, esnaf ve mühendis ortak yararina olacak biçimde çözümlenmesi için en dogru yol olarak görülmektedir.

Bu sonucun ortaya çikmasi, tüm gida isletmelerinin eksiksiz bir biçimde teknik eleman çalistirma zorunluluguna tabi tutulmasi, küçük isletmelerde görev yapacak, isin nevine göre konusuyla ilgili lisans egitimi almis personelin yetkilendirilmis denetçi niteligiyle kamu adina çalismasi ve bir anlamda denetim yapmasi, hizmetinin karsiligi olan ücret ve sosyal güvenlik primlerinin ise tarim bütçesine konulacak ödenek ile karsilanmasi ile mümkündür. Böylece küçük esnaf, is-yerinde kamu finansmani ile çalisacak ve niteligi madde kapsaminda sayilmis olan personelin hizmet ve denetimine kendi isyerini açik tutmak ve bundan yarar saglamak suretiyle, bir taraftan isyerinin standartlarini yükseltecek, diger taraftan herhangi bir finansman yükü altina girmeyecektir. Bu yöntemde, ayni zamanda, konu ile ilgili lisans egitimi almis personel isyeri sahibinin çalisani konumundan çikarilmakta, böylelikle mevcut sistemin aksayan en önemli kismi da yeniden ve uygun biçimde düzenlenmis olmaktadir.

Sözü edilen yöntemin tarim bütçesinde doguracagi finansman yükünün, yillik 100 milyon TL düzeyinde olacagi, tarafimizdan hesaplanmaktadir. Bu rakam, 5.5 milyar lira olan toplam tarim bütçesinin 50’de 1’inden daha azdir. Üstelik bilinmektedir ki, gida güvenligine bütçe ayirmayan toplumlar, çok daha fazlasini saglik harcamalarina ayirmak zorunda kalmaktadirlar. Bunun da yaninda, ilk üretim ve isleme süreçlerinde önleyici yaklasim sergilenmedigi sürece, son ürün kayiplari ve imhalari nedeniyle finansman yükünün agirlastigi da bilinmektedir. Bu finansmanin saglanmasi yaninda Tarim ve Köyisleri Bakanligi, meslek odalari ve esnaf odalarinin isbirligi içinde çalismasi, gida sektörünün gelisimine ve çagdas standartlara kavusmasina neden olacak, böylelikle gida güvenligi de saglanmis olacaktir. Ayrica, alaninda yüksekögrenim görmüs gida, kimya ve ziraat mühendislerinin, sahip olduklari bilgi ve deneyimi, gida isletmelerinde degerlendirmelerine olanak taninmis ve ülkenin en önemli sorunu olan istihdam alaninda da olumlu bir adim atilmis olacaktir.