IYI BIR GIYIM IYI BIR TARIFEDIR

Dünyada siniri olmayan seyler vardir. Sözgelimi, kültürün, modanin, müzigin siniri yoktur. Özellikle moda sinirlari en hizli asan degisim hareketidir. Rengi, biçimi birileri saptayip, "Bu yil renk Pembe, etekler kisa" falan dedigi an bu dünyada bariyerlerini yikan bir güç olmaktadir.
Moda, insanlar giyinmeye, oralarini buralarini örtmeye basladiklarindan beri vardir. Çiplakligin Incir Yapragi ile kapatilmaya çalisildigi Adem ve Havva'dan beri insanligin gündemindedir. Tabii insanin tümü ile giyinmesi birden olmamistir, soyunmasi da zaman almistir. Amozon Kadinlar uzun yillar at sirtinda ayni elbise içinde savasmislardir. Bu giyisilerden sikilan, bikkinlik duymaya baslayan Amozon kadinlar ilk elbise degisikligini Istiranca Daglari içerisinde at sirtinda yapmislardir. Bu, yer olarak Kirklareli gösterilmektedir. Bir Japon bilginin kamuoyuna açikladigi bilgi bu dogrultudadir ve Amozonlarin elbise degisikligi tarihte ILK MODA DEÄzISIKLIÄzI olarak kabul edilmistir.
Kadinlar, "Insana yakisan modadir" derler. Bir anlamda dogru bir ifadedir. Beynin ve bedenin giydiklerinden rahat oldugunu hisseden kadina kendine uygun modayi bulmus demektir. Her çirkin giyinmede bile bir güzellik vardir.
Modanin sosyal, kültürel ve ekonomiyi ilgilendiren yani vardir. Imkan bulan, sartlari elverisli olan modaya sicak bakmakta, ona uygun giyinip kusanmaya özen göstermektedir. Baskalarina özenerek giyinmek modaya benzesede bunda biraz taklit vardir. Mesela eski Cumhurbaskanlarindan Kenan Evren giyimleri ile kendisini Atatürk'e benzetmek istemistir. Onun yaptigi moda degil, taklit olmustur. Cumhuriyet tarihinde zamanin degisen modalarina uygun giyenen devrin en SIK ERKEÄzI kabul edilen Mustafa Kemal olmustur. O, ayni zamanda Türk halkina da Moda Degisikligi yaptirmistir. Kilik, kiyafet Devrimi bir anlamda Türk sosyal hayatinda bir moda degisikligi olmustur.
Tarihte Bikini'yi yaratan Louis Reart, "Kadin içinde ne bulundugu merak edilen bir hediye paketine benzer" der. Sinema elestirmeni Burçak Evren 21 Haziran 1992 tarihinde Cumhuriyet Dergi'ye yazdigi bir yazida Bikini Mayoyu bir Fransizin yarattigini ve bunun plajlarda bir devrim oldugunu yazmistir. Mayoda moda degisikligi süphesiz Bikini ile baslamamistir. Bikini'den önce plajlarda çok degisik mayo moda çesitleri görülmüstür. Çünkü mayolardaki degisim moda degisimi gibi bir gelisme göstermistir. Insanlar geçmisin derinliklerinde bütün vücudu sarip saklayan çuvala benzer mayolar da görmüsler ve bunun bir moda oldugunu sanmislardir. Fakat zaman içersinde bu tür mayonun kadinin çekiciligini sakladigi anlasilinca yeni moda mayolarin yaratilmasi yönüne gidilmistir. Bu tür mayo bir moda olarak kadinin çikintilarini daha belirgin hale getirmistir. Tutucular bunu bir çiplaklik olarak kabul etmis, tepki göstermislerdir. Fakat modacilar Bikini'yi yaratinca muhafazakârlar arkasi açik fermarli mayolarin yeterli oldugunu kabul etmek zorunda kalmislardir.
Fransiz modaci Louis Reard 1946 yilinda dört parçadan olusan ilk bikiniyi ortaya çikarinca plajlara ilgi artmistir. O yillarda insanlar "BIKINI" diyorlardi ama bikininin ne anlama geldigini bilmiyorlardi. Burçak Evren ayni yazida bikininin "ÖLÜM ve YOK ETMEK" anlamina geldigini yazmis ve adinin Atom Bombasi'ndan alindigini ileri sürmüstür. Ilk önce "parçalarin sayisi dört iken iki parçaya ve daha sonra üstsüz modasi ile tek parçaya inince" bikini dünyayi ürperten hadise olmustur.
Moda hangi alanda ve özellikle kadin giyim ve kusaminda hep hadise olmus ve ilgi görmüstür. Yaklasik 60 yildan beri dünya Bikini Modasi ile plajlari daha ilgi çekici hale getirmistir.
Moda gücünü nereden almaktadir? Insanlarin degisiklik arzusundan mi yoksa insanin kendisini teshir etmek, begendirmek duygusundan mi almaktadir? Halen bu konu tartisilmaktadir. Fred Davis'in Türkçe'ye "MODA, KÜLTÜR ve KIMLIK" adiyla çevrilen kitabi, modayi ve gücünü anlatmaktadir. IYI BIR GIYIMIN IYI BIR TARIFE ya da TEZKIYE oldugunu ise herkes bilmektedir. Sik Kadin, Sik Erkek, beynini ve bedenini giydirmis insandir.
nazifkaracam@gazetetrakya.com