INGILIZ BILGININ KIRKLARELI HALK ÇALGILARI ARASTIRMALARI

Ingiliz müzik bulgunu Prof. Laurence Picken ile 1966 yilinda tanistim. Kirklareli'ne Halk Çalgilari üzerine arastirma yapmak amaciyle gelmisti. Onu birkaç gün Kirklareli'nde konuk ettim ve bundan sonra kendisiyle uzun yillar mektuplastim. Lorens, dünyanin neresine gittiyse oradan bana mektuplar yazdi, arastirmalari ve ulastigi yeni bilgiler hakkinda bilgi verdi.
Lorens, Türkçe'yi biliyordu ve müzik bilginligi yaninda ayni zamanda Türkolog'tu.
ingiliz bilgin, Türk Halk Çalgilari arastirmasi dolayisiyle Türkiye'yi bir bastan bir basa dolasti. Türklerin yasadigi cografya bölgelerine gitti ve çok zengin bir Türk Halk Çalgilari Kültürü'nü meydana çikardi. Uzun yillar süren bu arastirmalarini "TÜRKIYE HALK MUSIKISI ÇALGILARI" adini tasiyan kitabinda yazdi. Bu kitap 1975 yilinda Oxford Üniversitesi Yayini olarak çikti. ingilizce ve Almanca yazilmis olan bu 684 sayfalik kitabi üniversite bana da gönderdi. Kitapta Kirklareli Halk Musikisi Çalgilari'na oldukça genis yer verilmistir. Böylece benim ingiliz bilgine verdigim bilgilerle Kirklareli Halk Musikisi Çalgilari bir Batili arastirmacinin kitabinda yer almis ve bilimsel olarak degerlendirilmis oldu. Zaten kitapta da Zurna Sanatçisi rahmetli Kara Hüseyin ile benim ve Kirklareli'nin adi yeri geldikçe zikredilmektedir. Burada bir ayraç yaparak ve yeri gelmisken sunu da söyleyeyim ki Kirklareli Halk Musikisi Çalgilari ingiliz bilginin kitabinda yer alirken, Kirklareli GAYDACILARI'nin da Belçika Bürüksel Kraliyet Konservatuari Müzesi'nde yer aldiklarini okuyucularimin bilgisine sunuyorum. Kirklareli Halk Musikisi Çalgilari üzerine arastirma yapacak olanlar için gerek Lorens'in kitabini, gerekse Bürüksel Kraliyet Konservatuari müzesindeki bilgileri kaynak olarak gösteriyorum.
ingiliz bilgin Türkiye'de arastirma yaparken benim gibi bir çok dostlar edinmistir. Ancak 3 Mayis 1967 yilinda ingiltere'den yazdigi mektubunda onlardan sikâyeti vardir. Diyorki, "Dostum Nazif, iyi adamsiniz. Bilirmisiniz, Türkiye'de birkaç Vilâyette benimle haberlesen arkadaslarim var, ama sizin gibiler, ki her sualime tez elden cevap veren baskabir tane yok." Ayni mektupta ingiliz Bilgin bana ilginç bir soru yöneltmekte ve demektedir ki "Biliyorum 1914-1918 Savasi'nda (Birinci Dünya Harbi'nde) Trabzon'dan Karadenizliler Sakarya'ya gittiler ve simdiye kadar orada otururlar. Hangi yilda Karadenizliler Yildizdaglari eteklerine göçmüslerdir, bilir misiniz?"
ingiliz Türkolog ve Müzikolog'a 27 Kasim 1967 tarihinde yazdigim mektuba 17 Aralik 1967 tarihinde aldigim yanitta ingiliz hükümetinde ebedi dostluk olmadigini, her hükümet için bunun geçerli oldugunu söylemekte, "Kendim düsünüyorum ki Türklerin Kibris'ta duydugu acilar cihan ayibidir. Ayiptir ki bütün Türkiye'ye yakin adalar simdiye kadar Yunan'a ait (olmustur)." Lorensin sözlerini kendi Türkçesi ile yazdigimin farkinda olmalisiniz. Mektubun yazildigi bu tarihlerde ingiliz bilgin kitabinin yaziminda son bölüme geldigini, Nefesli Sazlar üzerinde çalistigini, son haftalara da Çince çalistigini yazmakta ve su dikkat çekici bilgiyi aktarmaktadir
"Bir Alman âlim dokuzuncu asrin Çin musikisi hakkinda yakinda bir kitap yazdi. Ben kitabin tenkidini yapiyorum. Çin musikisi Türk musikisinden uzakta degil. O zaman Ortaasya'dan gelen musikisinaslar Çin Devlet Merkezi'ndeki sarayda çalismislardir. Türk çalgilari ve musikisi orada çalinmistir."
Prof. Dr. Laurence Picken'in ve Alman bilginin verdigi bilgilerden de anliyoruz ki dokuzuncu yüzyilda çin saraylarinda Türkler müzik çalmislardir.
Ingiliz bilgin seçkin dostlarimin basinda geliyordu. Mektuplarindan kendimize ve dünyaya ait çok seyler ögrendim. Ve sunu da ögrendim ki arastirmacilik zor bir istir ve arastirmacilikta gerçegi, bilginin dogrusunu yansitmak esastir. Ben Kurtulus Savasinda Trakya'da Cafer Tayyar Pasa'yi Yunanlilar'a teslim eden Köyün adini "ULUSAL KURTULUS SAVASINDA TRAKYA" kitabimda es geçtigim için bir Orgeneral Pasa'dan elestri almistim. Bana "Hemserilerini kayirmissin" diye mektubunda sitem etmisti. Ayni dogrultuda bir elestri de degerli gazeteci yazar dostum rahmetli ilhami Soysal'dan gelmisti. ilhami Soysal yazdigi uzun mektubunda kitabimin birçok noktalarini degerlendirmekte ayni konuyu elestirmekteydi. Onun da yazdigi "150 LiKLER" kitabini çok ilginç bulurum ve bu vesileyle sizlere de tavsiye ederim.
Prof. Laurence Picken benim anilarimda, benim arsivimde yasamakta, EFSANEDEN GERÇEÄzE KIRKLARELI kitabimda yer almaktadir. Mektuplarinin herbiri birer belge niteliginde oldugu için titizlikle sakliyorum.
nazifkaracam@gazetetrakya.com