aspir devam...

EKIM ZAMANI Kanola ekimi olabildigince erken eylül ayi içersinde yapilmali, bitkiler de mutlaka ekim ayinda çikis yaparak kisa 6-8 yaprak arasinda (rozet devresi) girmeli ve kuvvetli bir kök sistemi ile soguklara dayaniklilik kazanmalidir.
7. TOHUMLUK Tercih edilecek kanola tohumlugu ekilecegi bölgede denenmis, çimlenme orani yüksek, üretim izinli ve kis soguklarina dayanikli olmasi gerekmektedir Ülkemizde Bristol, Likord, Licrown ve Euroi çesitleri üretim izinlidir.
Üreticilerin ürettikleri ürünün yaginda erusik asit olmamasi için her yil sertifikali yeni tohumluk almalarinda fayda görülmektedir.
EKIM SEKLI Kanola ekimi yonca ekim makinesi gibi küçük tohumlari ekebilen mekanik (sanzimanli), hububat ekim makinesi ile 15-17 cm sira arasi ve 4-5 cm sira üzeri olmak üzere ekilebilir. Dekara 400-450 g arasi tohumluk yeterli olmaktadir. Ekim derinligi 2 cm civarinda olmalidir. 1m de 80 ile 120 arsinda bitki sikligi, 15 cm lik mibzer sira arasinda metre basina 12-20 arasinda bitki sikligi ile saglanmaktadir.
9. EKIM NÖBETI Kanola yetistiriciliginden yüksek verim alabilmek için mutlaka münavebe yapilmalidir. Kanolanin girecegi bazi münavebe modelleri 1. Model Bugday - kanola + Ayçiçegi veya 2. Model Ayçiçegi + Kanola + Bugday.
10. HASTALIK VE ZARARLILAR Su an için önemli hastalik görülmemesine karsin, bazi zararlilari toprak pireleri, tarla salyongozu, sap hortumlu böcegi, lahana böcegi ve yaprak bitidir.
Kanola tarlasinda çiçeklenme öncesi ve çiçeklenme döneminde görülebilecek lahana böcegi gibi zararlilara karsi 15 g/da lambda cleothrin gibi uygun bir pestisit arilarin çalismadigi aksam saatlerinde uygulanabilir.
11. HASAT VE DEPOLAMA Kanola, çesitin erkenciligine bagli olarak çiçeklenmeden 40 ile 50 gün sonra hasat olumuna gelir. Trakyada 20 haziran civarinda kanola hasadi yapilmaktadir. Kanola hasat olumuna geldiginde üsten birkaç kapsül çatlar, bitkilerin sap, yaprak ve kapsülleri tamamen kuruyup kahverengine dönüsür.
Hasat sirasinda kapsüllerdeki danelerin rutubeti % 9.0i geçmemeli, biçerdöverin pervanesi en üste kaldirilmali, en agir devirde dönmeli, balaban devri düsürülmeli(600-650), elekler tamamen kapaliya yakin olmali.
Biçerdöver hizi maksimum 4 km/sa olmali, rüzgarik devri düsürülmelidir. Hasat edilen ürün yas ise harman yerinde 3-4cm kalinliginda serilerek iyice kurutulup emniyetli bir depolama için tane rutubeti muhakkak %8in altma düsürülmelidir.
12. SONUÇ Kanola tariminda yüksek ve kaliteli ürün, iyi toprak hazirligi, zamaninda ekim, bilinçli gübreleme, sulama, yabanci otlar, zararlilar ve hastaliklar ile rnücadele yaparak alinabilir.
Kanola tarimi konusunda daha genis teknik bilgi en yakin Tarimsal Arastirma Enstitüsü ile Tarim il ve ilçe Müdürlüklerinden alinabilir. ÜRÜNÜNÜZ BOL VE KAZANCINIZ BEREKETLI OLSUN!
SOYA TARIMI
Soya, dik büyüyen, dallanabilen. küçük çali görünümlü, sap ve yapraklan gri, kahverengi ve bunlarin degisik tonlari gibi farkli renklerdeki tüylerle kapli yetisme sartlarina bagli olarak 30 cm ile 2 m arasinda boylanabilen, beyaz veya mor renklerde çiçege sahip, her birinde 1-5 arasinda tane bulunabilen baklalar olusturan, kazik köklü, köklerinde havanin serbest azotunu saglayabilen Rhizobium japonicum, bakterilerinin bulundugu nodüller olusturan, fotoperiyoda duyarliligi nedeniyle, kuzey yarim küreden ekvatora kadar uzanan alan içerisinde 13 ayri olgunluk grubuna (000-X) ayrilan, yazlik karakterde, baklagiller grubundan bir kisa gün bitkisidir.
Çesit Seçimi Soya çesitleri 13 ayri olgunluk grubuna ayrilmistir. Dünyanin kuzey bölgelerinde, "000", "00" ve "0" grubundaki soya çesitleri uyum saglarken, kuzeyden güneye gidildikçe, "I" ,"II" ve "III" gruptaki çesitlerin daha iyi uyum sagladiktari görülmektedir, Daha da asagilarda, "IV", "V" ve "VI" gruptaki çesitler ve sonuçta ekvator bölgesinde ise, "VII", "VIII", "IX" ve X gruba dahil soya çesitleri en iyi uyumu saglamislardir.
Ülkemiz açisindan ise, Trakya gölgesinden baslayarak Çukurova bölgesine kadar uzanan alanlar için, "0" grubu ile "V" grup arasindaki olgunluk grubuna dahil çesitler rahatlikla yetistirilebilir. Trakya bölgesi için. "00 "0" ve "I" gruptaki soya çesitleri uygun iken, Karadeniz bölgesinde, "II" ve "III" gruptaki soya çesitleri ve Çukurova bölgesi için de, "III", "IV" ve "V" gruptak soya çesitlerinin seçilmesi daha uygun olacaktir.



Toprak Istegi ve Toprak Hazirligi soya, toprak istegi bakimindan çok da seçici bir bitki degildir. Hemen hemen her türlü toprakta rahatlikla yetisebilir. Ancak, diger bazi bitki türlerinde de oldugu gibi, geçirgenligi iyi, suyu göllendirmeyen, fakat su tutma kapasitesi iyi, toprak pH si 5.5-7.0 arasinda olan tinli topraklar, soya tarimi için ideal topraklardir.
Gübreleme Soya bitkisi, köklerinde olusturdugu nodüller içerisinde bulunan rhizobium japonicum bakterileri yardimiyla toprak havasinda bulunan serbest azotu, baglayarak yarayisli hale getirebilmektedir. Diger bir ifadeyle, kendi ihtiyaç duydugu azotunu kendisi üretebilmektedir. Bu nedenle, soya tariminda, azotlu gübrelemeye pek ihtiyaç duyulmamaktadir. Ancak, bitkilerin nodüllerini olusturuncaya kadar geçecek süre içerisinde ihtiyaç duyabilecegi az miktarda bir azotlu gübre uygulamasi ekimden önce yapilabilir. Bunun miktari, dekara 3-5 kg saf azotu geçmemelidir, yine, bu miktarda azotun yaninda bir miktar da fosforlu gübre uygulamasi yapilmalidir. Bu amaçla, kompoze bir gübre olan diamonyum fosfat-DAP (%18 N-% 46 P) ideal bir gübreleme olarak düsünülebilir. Soyada, eger Bakteri asilamasi yapilmis ve bitki köklerinde nodozifeler olusmus ve bu nodoziteler faal durumda ise üst gübrelemeye gerek yoktur faal olanlarin iç kismi kirmizi-pembe renklidir.
Bakteri Asilamasi Asilamanin en büyük amaci, soyanin ihtiyaç duydugu veya duyacagi azot elementinin hiçbir ekstra girdiye gerek olmadan, bedava olarak temin edilmesidir. Asilama yapilmadan, ancak bitkinin ihtiyaç olan azotlu gübrelemenin disaridan uygulanmasi ile de, ideal tane verimi almak mümkündür. Asilama için, ekimden hemen önce, tohumlar bir beton zemin üzerine veya bir plastik veya metal fiçi içeisine konarak, bir miktar su çok ince sekilde püskürtülerek nemlendirilir. (tohumlar islatilmamalidir) Her 100 kg tohum için, 1 litre su çok ince zerrecikler halinde püskürtülerek kullanilmalidir. Nemlendirilen tohumlar, üzerine gerekli miktarda bakteri ilave edilerek iyice karistirilir. Genellikle, 100 kg tohuma 2OO-300 gram bakteri yeterli olmaktadir. Asilamada kullanilacak bakteriler toz halde veya sivi halde olabilir. Bunlarda, bakteri yogunlugu çok çok fazladir. Bunlarin yaninda, özellikle ülkemizde Toprak-Gübre Arastirma Enstitüsü (Ankara) tarafindan üretilen ve dagitimi yapilan soya bakterileri, pit kültürü (bir çesit toprakli karisim) seklindedir. Bu tip bakteri kullanilacak ise. 100 kg tohum için 1 kg bakteri Kültürü kullanilmalidir, Asilama yapilan tohumlar bekletilmeden hemen ekilmelidir. Burada dikkat edilmesi gereken bir konu da, bakteri asilamasi yapildiktan sonra veya ayni anda hem bakteri asilamasi hem de fungisid (mantar öldürücü tohum ilaci) uygulamasi yapilmamalidir. Eger, hem bakteri asilamasi hem de fungusid uygulamasi yapilacak olursa, bakteriler bundan zarar görür ve yine asilamadan beklenen yarar gerçeklesemez, Ayrica, bakteri ile asilanmis tohumlar, bakterilerin canliliklarini koruyabilmesi için hiçbir surette kireç veya inorganik gübrelerle temas etmemelidir.
Ekim Zamani Soya, yazlik tir baklagil bitkisidir. Bu nedenle, ekimi bahar ayinda yapilir, Normal olarak, iyi ve zamaninda bir çimlenme ve çikis için toprak sicakliginin 10-12 â?~C olmasi durumunda ekim yapilmalidir, Bu zaman ise, eger 1. ürün (ana ürün) alarak ekilecekse, bölgelerimize göre degismekle beraber Nisan ayinin son haftasi ile Mayis ayinin ilk yarisi arasindaki dönemdir. Ikinci Ürün olarak ise, Trakya bölgesinde Haziran ayinin Ikinci yarisinda, Hatta güney illerimizde çok erkenci çesitler Temmuz ayi içerisinde de ekilebilir, ikinci ürün olarak ekilecekse ekimin zamaninda yapilmasi gerekir. Eger, ekimde herhangi bir gecikme olursa, olgunlasma dönemi ve dolayisiyla hasat, yagisli bir döneme denk gelebilir. Bu da, ürün kaybina neden olabilir.
Sira Arasi Mesafesi Soya, degisik sira araliklari kullanilarak ekilmektedir. Bazi ülkelerde ve ayni ülkelerin degisik bölgelerinde, 20-25 cm' den baslayarak 100 cmye kadar degisebilen sira arasi mesafeleri kullanilarak soya tarimi yapilmaktadir. Yapilan hemen hemen tüm çalismalarda,soya veriminin, dar sira araliklarinda (25-40 cm) daha yüksek oldugu belirlenmistir. Genelde dar siralarin kullanilmasi, tane verimi açisindan tavsiye
edilmektedir. Çünkü dar sira aralarinda, sira aralarinin erken dönemde soya tarafindan kapattimasi nedeniyle günes isigindan dana fazla faydalanma söz konusudur. Bu durum, fotosentezi olumlu yönde etkileyerek bitki tarafindan olusturulacak ve depolanacak kuru madde miktarini arttirarak tane verimini, yükseltecektir.elde bulunan alet ve makine imkanlarina göre, 60-70 cm sira arasina kullanilabilecegi gibi, kisa-orta boylu çesitler seçilerek, 25-40 cm sira araligi da kullanilarak yatma problemi önlenmis veya azaltilmis olur. Trakya bölgesinde ayçiçegi ekimlerinde kullanilan pünömatik (havali mibzerler ve yine güney bölgelerimizde pamuk ve diger ürünlerin ekiminde kullanilan mibzerler, soya ekimi için de rahatlikla kullanilabilir. Bu makinelerde, sira arasini 25-30 cm kadar indirmek de mümkündür.
Tohumluk Miktari Dekâra atilacak tohumluk miktari, kullanilacak sira araligina ve seçilen çesidin bin tane araligina göre degisiklik gösterir. Eger 25-40 cm sira araligi kullanilacaksa, çesidin bin tane agirligina göre, 6-12 Kg tohumluk eger 60-70 cm sira araligi kullanilacaksa yine çesidin bin tane agirligina bagli olarak 3.5-6.0 kg tohumluk yeterli olacaktir. Sira üzeri mesafesi hem dar sira hem genis sira araligi ekimlerinde 3-5 cm olmalidir.
Devam edecek...