aspir devam...

Hasat Yapraklarin büyük bir bölümünün tamamen kurudugu (kahverengilestigi), çiçek çanak yapraklarinin hemen hemen kahverengiye döndügü (geç açmis çiçek tablolarindaki çanak yapraklarinda hafif bir yesillik olabilir) ve tablalarin elle kolaylikla harmanlanabildigi ve tanelerin tamamen beyaz renk aldigi dönem hasat zamaninin geldiginin bir Isaretidir. Bu dönem, genellikle çiçeklenmeden yaklasik 4-5 hafta sonraya denk gelen dönemdir. Bu dönemde, bitkiler fizyolojik olgunluga ulasmis demektir ve hasat yapilabilir. Hasat, zamaninda, geciktirilmeden hemen yapilmalidir. Aksi takdirde, tanelerde renk degisikligi ve eger yagis olursa, tablalarda bulunan tanelerin çimlenmesi söz konusudur.
Hububat (Bugday-arpa) hasadinda kullanilan biçerdöverler, aspir hasadinda da rahatlikla kullanilabilir. Ancak, makinenin ayarlarinin uygun bir sekilde yapilmasi zorunludur. Biçerdöverin dolap hizi, hareket hizindan % 25 daha fazla olmalidir, Hasat-harman sirasinda, tanelerde kirilmayi önlemek için, 55 cm lik batörlerde, batör hizi düsük bir seviyeye, 550 devir/dakika, ayarlanmalidir. Diger bir ifadeyle, çevresel hizi yaklasik 910-920 m/dakika olmalidir. Kontrabatör açikligi, ön tarafta 1.5-1.6 cm, arka tarafta ise, 1.2-1.3 cm olmalidir. Bitki artiklari nedeniyle makinenin tikanmasini önlemek için, eleklerin sarsilma hizi, hububat için kullanilan hizdan daha fazla olmalidir. Bos tanelerin ve sap parçalarinin kolaylikla atilmasi için, fan ayarinin da yeterli olmasi gerekir.
Hasat edilen ürünün problemsiz, uzun bir süre ve güvenli bir seklide depolanabilmesi için tane neminin % 8 olmasi gereklidir. Bu oran, % 10 u geçmemelidir,
Sanayide Islenmesi Aspir yaglik bir ürün oldugu için, sanayide yag elde etmek üzere degerlendirilir. Yag elde edilmesinde, ayçiçegi isleyen tüm makineler aspir islemeye de elverislidir.
KANOLA TARIMI
1KANOLA TARIMININ ÖNEMIBir yag bitkisi olan kanola Ülkemize göçmenler ile kolza adi ile 1960 yillarinda getirilmis ve Trakyada 1970li yillarda 38.000 a kadar ekim alani bulmustur. Ülkemizde rapiska. rapitsa, kolza isimleriyle de bilinen kanolanin daha çok kislik tipleri ekilmektedir.
Kanola Ülkemizin yag açigini kapatmasi, yag fabrikalarina haziran, temmuz, agustos aylar bos sezonunda ham madde saglamasi, topragin yapisini düzeltmesi küspesinde %38-40 arasi protein bulunmasi, ari ve aricilara nisan ayinda bol miktarda polen saglamasi bakimindan çok degerli bir bitkidir.
Kanola tanesinde %40-45 arasi yag bulunmaktadir. Kanola tohumlarindan soguk presleme ile elde edilen ham yag rafineri edildikten sonra sofralik olarak kullanilabilecegi gibi metanol ile katalizör esliginde normal basinç ve isida estere dönüstürülerek biyodiesel elde edilmektedir. 1 kg kanola tohumundan yaklasik 450 g yag çikarilmakta ve bundan da 450 g biodiezel yakiti elde edilebilmektedir. Bu yakit %20-25 oraninda mazota katilarak diesel araçlarda kullanilabilmektedir.
2. IKLIM VE TOPRAK ISTEKLERI Kanola bitkisinin kislik ve yazlik tipleri bulunmaktadir. ülkemizde genellikle kislik kanola tarimi yapilmaktadir. Kislik kanola kisa kar altinda -15 °ye kadar dayanabilmekledir. Ancak kisa girerken kuvvetli bir kök olusturmasi ve yapraklarinin rozetlesmesini tamamlamis olmasi gerekmektedir. Bunun için kanola, eylül ayinda tavli topraga ekilmeli ve zamaninda çikis yapmalidir. Bitki çikisi için kurak yillarda gerekirse bir defa yagmurlama sulama yapilarak kis gelmeden bitkilerin yeterince kuvvetlenmesi saglanmalidir.
Kanola bitkisi çok kumlu topraklar disinda hemen hemen her toprakta yetismektedir Toprak yüzeyinin tesviyesi iyi olmalidir. çünkü suf tutan, göllenen tarim alanlarinda zarar görmektedir. En iyi yetistigi toprak, Ph6.5-7.5 arasi, humusIu derin yapili nötr veya hafif alkali ve hafif asit topraklardir.
TOPRAK HAZIRLIÄzI; Ön bitki hububat oldugunda kanola ekilecek tarla gölge tavinda veya düsen yagislardan sonra 15 cm derinlikte pulluk ile sürüm yapilir. Sürüm ile aniz topragin altina gömülür, daha sonra gerekirse ekim öncesi gübre santrifüj gübre makinesi ile verilerek goble disk çekildikten sonra yabanci ot ilaci uygulanip tirmik ve merdane çekilir.
4. GÜBRELEME Gübreleme, toprak analizine göre yapilmalidir. Genel bir bilgi olarak kanola tariminda dekardan 250 kgin ürerinde tane verimi alabilmek için saf olarak 15 kg/da azot, toprakta ihtiyaç varsa 5-6 kg/da arasi fosfor ve 6-8 kg/da arasi potasyum yeterli olmaktadir. Azotlu gübrelerin kanola üretiminde ideal uygulanmasi üçe bölünerek yapilir. Birinci uygulamada üçte biri ekimden önce veya ekimle birlikte amonyum sülfat (%2I veya 18-46-0 ile 20-20-0 kompoze gübrelerinden birini kullanarak 25 kg/da, ikinci uygulamada diger üçte biri subat ayinda üre formunda 10 kg/da, son üçte birlik kisimda mart ayi içersinde amonyum nitrat %26) formunda olmak üzere 15-20 kg/a arasi tarlaya verilmesi uygundur. Toprakta kükürt(4kg/da), magnezyum(4kg/da), çinko ve bor(30 g/da) gibi bazi besin maddelerine ihtiyaç varsa gerekli gübreleme mineral veya sivi gübrelerle yapilir. Yaprak gübresi kullanmak gerekirse, uzmanlara danisarak besin maddesi noksanligindan emin olunan Kanola tarlasina, ruhsatli. TSE belgeli ve ihtiyaç duyulan besin maddesini karsilayabilecek sivi gübresi önerildigi sekilde uygulanmalidir.
5.YABANCI OT MÜCADELESI Hizli gelisme yetenegine sahip yabanci otlar gerekli ekim öncesi veya ekim sonrasi. herbisitler ile ilaçlama yapilmaz ise özellikle kanolanin kis devresindeki döneminde faydali tarla
alanini kaplayarak ve bitki besin maddelerine ortak olarak önemli oranda zarar yaparlar. Karnola için kritik ilk gelisme döneminde yabanci otlarla kimyasal veya mekanik olarak yabanci ot mücadelesi yapilirsa daha sonraki döneminde bitkiler boylanarak gölge yapacagindan diger yabanci otlarin gelismesini engelleyecektir. Kimyasal mücadelede genis yaprakli otlara karsi ekimden bir-iki harta önce topraga kanstirilan ilifularalinden 150-200 cc/da veya çikis sonrasi görülebilecek dar yaprakli bugday, yulaf, karaçimen gibi otlara karsi 40 g/da propaquizafop genis yaprakli papatya, köygöçüren gibi otlara karsi 100 g/da lontrel kullanilabilir. Kanola bitkileri 30-40 cm olunca görülebilecek bazi besin maddesi noksanliklari, hastalik ve zararlilara karsi dekara 50 g tebuconazole + I5g lambda kleothrin + 1 kg magnezyum sülfat + 100 g bor uygulamasi yapilabilir.
Devam Edecek...