Yaz Aylarında Besin Zehirlenmelerine Dikkat! Sonu Ölüme Kadar Gidebiliyor

Yaz aylarının en büyük sorunlarının başında gıda sağlığı ve tazeliği geliyor. Pişmiş veyahut çiğ fark etmeksizin tüm gıdalar belirli bir sıcaklığın üzerinde bakteri üreterek bozulmaya başlıyor. Bu gıdaların tüketilmesi sonucu ise sonu ölüme kadar gidebilen olumsuz sonuçlar ortaya çıkabiliyor. Son günlerde artan besin zehirlenmelerinin ardından sağlık kuruluşları uyarılarını sıklaştırırken nasıl tedbirler alınması gerektiği de ayrıca bildiriliyor. Örneğin çabuk bozulabilen besinleri (et, yumurta, süt, balık vb.) açıkta bekletmemek ve besinlerin hazırlanması ve pişirilmesi aşamalarında temizlik kurallarına uymak en başta gelen tedbirler arasında yer alıyor.

Konuya ilişkin Sağlık Bakanlığı da tavsiye niteliğinde bir bilgilendirme yayınladı. Gıda zehirlenmelerinin yaz aylarında artış gösterdiğine dikkat çekilirken, “- Dışarıda ve açıkta satılan yiyeceklerin tüketiminden kaçının. - Çabuk bozulabilen besinleri (et, yumurta, süt, balık vb.) açıkta bekletmeyin. - Besinlerin hazırlanması ve pişirilmesi aşamalarında temizlik kurallarına uymaya özen gösterin” uyarılarında bulunuldu.
NASIL KORUNURUZ? BELİRTİLER NELER? ŞÜPHE ANINDA NE YAPMALIYIZ?
Gıdalar birçok enfeksiyon hastalığının bulaşmasında aracı rol oynayabilirler. Gıda zehirlenmesi herhangi bir yiyecek ya da içeceğin tüketimi sonucu meydana gelen enfeksiyon veya intoksikasyon durumuna verilen genel isimdir. Yaz aylarının gelmesi ve hava sıcaklığının yükselmesi ile gıda zehirlenmelerinin görülme sıklığı artar. Tüketilecek olan gıdaların sıcak ortamda unutulması, uygun ortamda saklanmaması sonucunda zararlı bakteriler ve bakterilerin salgıladığı toksinler ile enfeksiyöz durumlar daha sık meydana gelir. Özellikle protein içeriği fazla olan et ve süt ürünleri,  deniz mahsülleri, yumurta, mayonez gibi gıdalar risk altındadır. Patates, pirinç ve konservelerde saklanan gıdalarda zehirlenmelere neden olabilir. Bakteriler geniş bir sıcaklık aralığında canlı kalmalarını sürdürebilmekle beraber, en iyi 5-60 ?C’de çoğalırlar. Uygun nem, oksijen, pH değerlerinde yeterli zaman geçirmeleri gerekmektedir. Yaz ayları bu koşulları kolaylıkla sağlar. Genellikle hafif seyirli ve kısa süreli hastalıklardır, fakat zehirlenmeye yol açan besinler ve kişiyle ilişkili bazı faktörler (etkilenen kişinin bağışıklık sisteminin zayıf olması veya yaşlı, gebe, bebek olması gibi)  hastalığın zaman zaman daha ağır seyret­mesine hatta ölümcül olmasına yol açabilir. Hastalığa neden olan bakteri veya toksinin özelliği, besinin ne oranda bakteri veya diğer ajanlar ile kirlendiği, tüketilen miktar ve kişinin bakteriye karşı gösterdiği duyarlılığa göre klinik tablo değişiklik gösterebilir. Aynı kontamine besini tükettikten sonra oluşan belirtiler kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Kiminde hiç belirti görülmezken, kiminde de belirtiler çok ağır seyredebilir. Belirtiler sıklıkla kontamine olmuş gıda tüketiminden 30 dakika ile 72 saat sonra aniden başlar. Bulantı, kusma, ishal, karın ağrısı, karında kramp, mide yanması gibi sindirim sistemini ilgilendiren belirtilerin yanı sıra ateş, üşüme, titreme, sıcak basması, halsizlik gibi yakınmalar da gözlenebilir. Kusma ve ishal vücudun zararlı bileşenleri uzaklaştırmak için gösterdiği tepkilerdendir. Bu nedenle klinik tablo aydınlanana kadar bulantı ve ishali önleyici ilaçlar kullanılmamalıdır. İshal ve kusmayı arttıracak düşüncesiyle hiçbir şey yememek yanlış bir davranıştır. İshal tedavisinin en iyi şekli dinlenmek ve bol miktarda sıvı ( temiz içme suyu, ayran, maden suyu, şekersiz çay vb.) tüketmektir.
 İshal geçene kadar yoğurt, pirinç lapası, haşlanmış patates gibi besinler tüketilmeli, bağırsak hareketliliğini arttıran çiğ sebze, erik, kayısı, incir, üzüm, karpuz gibi meyveler tüketilmemelidir. Meyveler iyice yıkandıktan ve kabuğu soyulduktan sonra tüketilmelidir. Kanlı ishal, boyun sertliği, şiddetli baş ağrısı, ateş varlığında ve şikayetlerin 2 günden fazla devam etmesi durumunda en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.