Yeni 'Tüketiciyi Koruma Yasa Taslağı'ndan söz etmeden önce, AB ülkelerinde 'Tüketici Sorunları ve Çözüm Yolları' nasıldır? Bu konu ile ilgili durumları nedir? 'Tüketici Hakları' konusunda faaliyet gösteren sivil yapıların talepleri 'abartılı mı'? Yoksa, 'makul ve mantıklı mı' konusunda fikir sahibi olabilmek için oralara bir göz atmamız faydalı olacaktır sanıyorum.
AB'de Tüketiciler Haklarını Nasıl Arıyor?
Tüketici Politikaları'nda akla gelen ilk sorulardan biri 'hakların nasıl korunduğu' sorusu olabilmektedir. AB düzeyinde, tüketiciler için hukuki koruma, 'Kurucu Antlaşma' ve ilgili yönergeler ile sağlanmaktadır. Tüketicinin hukuki çıkarlarını koruyucu ve AB tarafından desteklenen tüketici örgütleri de 'Birlik' içinde önemli bir yere sahiptir.
Avrupa'da tüketiciyi koruma hareketleri 1993 Maastricht Anlaşması'na kadar birincil mevzuat kısmında yer almamaktaydı. Bu tarihten itibaren tüm üye devletlerin, tüketici koruma alanındaki hukuki metinleri kendi iç hukuklarına aktarmaları gündeme gelmiştir.
Ayrıca yönergeler ikincil hukuki metinlerdir. Dolayısıyla, yönergeler ile, üye devletler için belirli bir politika alanının genel bir çerçevesi çizilir. Buna karşın, yönergelerde yer alan amaçlara ulaşılması için uygulanacak yöntemler üye devletlere bırakılmıştır. Bu durumda, tüketiciler için ulusal düzeydeki hukuki korumalar farklılık gösterebilmektedir. Örneğin, tüketici korumada en gelişmiş ülkeler İskandinav ülkeleridir. Örneğin İsveç'te 'Tüketici Sorunları Bakanlığı' bulunmaktadır. Bu tür yapılanmalar her üye ülkede bulunmamakta olup pek çoğu Türkiye'de olduğu gibi tek bir tüketici kanunu üzerinden uygulamaları gerçekleştirmektedir.
Diğer taraftan AB'de tüketicinin ekonomik çıkarlarının korunması koşulunu da vurgulamak gerekir. Bu çerçevede, tüketici; üretim hatalarından yanıltıcı reklamlardan, dürüst olmayan ticari uygulamalardan korunmaktadır. AB sınırları içinde tüm tüketiciler satın aldıkları malların bozuk, hizmetlerin yetersiz olması durumunda değiştirme, iade ve zararın tazmin edilmesini talep etme hakkına sahiptir. Tüketicilerin bilinçlendirilmesi ve dernekler aracılığıyla temsil edilme haklarını kullanmaları önemli bir hak olarak belirlenmiştir.
AB'de tüketiciler haklarını çeşitli yollardan arayabilmektedir. Üye ülkelerin çoğunda tüketici uyuşmazlıkları çözümünde uzlaştırma ve tahkim gibi mahkeme dışında uygulanabilecek basitleştirilmiş usuller geliştirilmiştir. Bunlar genellikle üreticiye, satıcıya veya dağıtıcıya başvurulması ile gerçekleşen usullerdir. 'Tüketici, satıcı ile sorunlarını çözemediği durumlarda ilk adım olarak yerel tüketici örgütlerine başvurmaktadır. Eğer sorun sınır ötesi bir duruma işaret ediyorsa o zaman Avrupa Tüketici Merkezleri devreye girmektedir. Tüketici, bir sonraki aşama olabilecek
mahkeme yoluna da gidebilmektedir'. Alınan mahkeme kararı da tüm üye ülkeler için geçerli hale gelecektir. AB nezdinde (Avrupa Komisyonu ya da bir üst mercii olan Avrupa Adalet Divanı) açılan davalar diğer hak arama yolu olarak belirlenmiştir. (Bu konuya, gelecek hafta da devam edeceğiz)
Geçen hafta, sizlerle okul çocuklarımızın biz anne-babaların bilinçsiz davranışları ile yaşayabilecekleri riskleri paylaşmıştım. 'Tüketici Hakları Derneği' olarak, anne ve babaları bu konudaki bilgilendirme ve uyarılarımızdan öte yapabileceğimiz çok fazla bir şey yok.
Ancak; bu yıl, öğrencilerimizin öğrenimleri süresince, geleceklerini belirleyen ve her daim yaşamlarına müdahil olan eğitim sistemi başta olmak üzere, okulun mekan ve fiziki koşulları ile okul idareleri ve kurum izniyle okul kantinlerinde satıldığı için (özellikle, bütün dünyada sorun olarak kabul edilen hazır gıdalar başta olmak üzere) almak zorunda kaldıkları yiyecek ve içecekler vb. ürün ve hizmet alımlarını yakından takip etmek istiyoruz. Bu çalışmalarımızda, başta öğrenciler olmak üzere öğretmen ve ailelerin önemli desteğine de ihtiyacımızın olduğu unutulmamalıdır.
Sorunsuz ve sağlıklı bir yaşam dilerim.
Karaumur Caddesi Coştur İş Merkezi Kat: 3 No: 68 KIRKLARELİ
Tel: 0288 2141182 Faks: 0288 2147006
GSM: 0532 4752460
e-mail: huseyinkahraman@gazetetrakya.com
Bu Habere Henüz Yorum Yapılmadı. İlk Sen Ol