YENİ YASA

6502 Sayılı 'TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDAKİ KANUN' bugün yürürlüğe girdi. Hatırlanacağı üzere, çok önemli olmasa da tüketiciler lehine bazı yenilikleri içerdiğini yazmıştık. Ve, demiştik ki; beklediğimiz iyileştirmeleri olmadı ama, yine de bazı ciddi iyileştirmeler olduğu için 'yetmez ama evet' diyerek, şimdilik kaydıyla tüketicilerimiz bu durumdan azami ölçüde faydalanması gerekmektedir.
Nedir bu yenilikler diye geriye dönüp baktığımız da;
* TÜKETİCİ KREDİSİ: Tüketici, bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin tüketici kredisinden 14 gün, taksitle satış sözleşmesinden de 7 gün içinde cayabilecek.
* ÜCRETSİZ KART: Kart çıkaran kuruluşlar, tüketicilere yıllık üyelik aidatı ve benzeri isim altında ücret tahsil etmedikleri bir kredi kartı sunmak zorunda olacak.
* KONUT KREDİSİ: Konut kredisinde erken ödeme tazminatı, kalan vade sayısı 36 ayı aşmayan kredilerde, erken ödenen tutarın yüzde 1?ini geçemeyecek. Tüketicinin açık talebi olmaksızın krediyle ilgili sigorta yaptırılmayacak.
* AYIPLI MAL VE HİZMET: Satın alınan malın ayıplı olduğu anlaşıldığı takdirde 15 gün içinde iade edilebilecek. Tüketici aldığı malı iade ettiğinde parasını geri alma, ayıp oranında indirim ve ücretsiz onarımı seçeneğini talep edebilecek.
* SATIŞTAN KAÇINMA: Mağazanın herhangi bir yerinde bulunan ve üzerinde örnektir veya 'satılık değildir' ibaresi bulunmayan bir malı mağaza sahibi satmak zorunda.
* TAKSİTLİ SATIŞLAR: Satıcı, fiyatı ve ödeme şeklini yazılı olarak tüketiciye bildirmek vermek zorunda.
* KAMPANYALI SATIŞ: Basın yoluyla duyurulan tüm kampanyalarda satıcı taahhütleri yerine getirmek zorunda.
* KAPIDAN SATIŞ: Tüketici 7 günlük muayene ve tecrübe süresi sonunda ürünü kabul etme veya hiçbir gerekçe göstermeden iade etme hakkına sahip.
* İNDİRİMLİ SATIŞ: İndirimli olarak satılan mal ve hizmetin indirimli satış fiyatı, önceki fiyatı ve indirim oranı etiketlerde gösterilecek.
* GARANTİ BELGESİ: Sanayi mallarına garanti belgesi düzenlenecek. Garanti süresi içinde malzeme, üretim ve işçilikten kaynaklanan arızalarda tüketici para ödemeyecek. Garanti süresi içinde sık sık arızalanan ürünün değiştirilmesi istenebilecek.
* KONUT FİNANSMANI: Konut finansmanı sözleşmesi yazılı olarak kurulmadıkça geçerli olmayacak.
* KAPAMA TAZMİNATI: Erken ödeme tazminatı vadesi 36 ayı aşmayan kredilerde yüzde 1?i, 36 ayı aşanlarda ise yüzde 2?yi geçemeyecek.
* CAYMA HAKKI: Tüketici, herhangi bir gerekçe göstermeden ve ceza ödemeden krediden 14 gün, taksitle satıştan ise 7 gün içinde cayabilecek.
* HAKSIZ ŞARTLAR: Sözleşmelerde yer alan haksız şartlar hükümsüz olacak.
* AYIPLI MALAR: Tüketicinin makul olarak beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren mallar ayıplı kabul edilecek.
* İNTERNETTEN SATIŞ: İnternet ve telefon üzerinden yapılan mesafeli satılarda mal ya da hizmetin teslimi 30 günü aşamayacak. Bu satışlardaki 7 günlük cayma hakkı süresi ise 14 güne çıkarıldı.
* DEVRE TATİL: Devre tatile konu taşınmazın inşa edileceği arsa için yapı ruhsatı alınmadan tüketicilerle ön ödemeli devre tatil sözleşmesi yapılamayacak.
* PAKET TUR: Paket turda yaptırımlar artırıldı. Tur sözleşmesi kurulmadan önce ön bilgilendirme zorunluluğu getirildi. tüketicilere sözleşmeden dönme hakkı verildi. Şirket sözleşme şartını yerine getiremezse tüketicinin zararını ödeyecek. Tüketici sunulan alternatif turu kabul etmeme hakkına sahip olacak.
* HAKEM HEYETİ: İl ve ilçe merkezlerinde en az bir tüketici hakem heyeti oluşturulacak. Değeri 2 bin liranın altındaki uyuşmazlıklarda ilçe tüketici hakem heyetleri, 3 bin liranın altındaki uyuşmazlıklarda il hakem heyetleri yetkili olacak. Büyük şehirlerde ise 2-3 bin lira arasındaki uyuşmazlıklarda il hakem heyetlerine başvuru zorunlu olacak.
* TAKLİT ÜRÜN: Yiyecek taklidi olan ve özellikle çocuklar tarafından ağıza alındığında ya da yutulduğunda zarar verebilecek ürünlerin üretilmesi ve ithalatı yasak.
Bu iyileştirmeler dışında ki önemli bir karar ise; hakem kurullarından tüketici lehine karar çıkmasına karşın uygulamanın mahkeme kararı ile gerçekleşmesi talebi ile ilgilidir. Tüketicilerce, bir kabus olarak algılanan ve hukuk mücadelesinde caydırıcı etkisi olan,  davanın nadiren de olsa tüketici aleyhine sonuçlanması halinde, ödenmesi gereken 'avukatlık ücretleri' artık bundan böyle, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından ödenmesidir.
Yasanın çıktığı tarihten bu güne geçen altı ay içinde çıkarılan ve uygulamaya yönelik yönetmeliklerle, yukarıda bazıları ifade edilmiş hakların büyük bir bölümü, tırpanlanmış ya da hak arama yollarının zorlaştırılmış olduğu bilinmelidir. Ayrıca, bilinçli tüketicilerin artması ve örgütleri Tüketici Hakları Derneği'nin mücadelesiyle, bu konudaki yasal düzenlemelerin, Avrupa standartlarına kavuşması konusundaki umutlarımı korumaktayım.
ÖNEMLİ NOT: Geçen haftaki yazımın 'KIRKLARELİ KENT KONSEYİ' bölümü ile ilgili, yanlış anlaşılmaktan kaynaklı bazı eleştiriler aldım. Ancak, kast edilen belirli kurumsal yapılar ve temsilcileri değil, sadece yapılan demokratik bir seçim içinde manipülatif davranan birkaç arkadaşımızla ilgilidir. Bu, demokrasi mücadelesinde yan yana yürüdüğümüz dost ve arkadaşlara yüz yüze de dahil tartışabileceğimiz bir sitemden öte değerlendirilmemelidir. Kaldı ki, bana oy veren arkadaşa teşekkür ederken, beni önemli bir sorumluluk meşguliyetten kurtaran diğer arkadaşlarımıza ise, daha çok teşekkür ederim. Adı geçen kurulda bulunmasam da çalışmalara destek ve katılımı sürdüreceğimin bilinmesini rica ederim.    
Sorunsuz ve sağlıklı bir yaşam dilerim.