Vatandaslar önce ucuz ürünleri ariyor, sonra alis veris yapiyor

Ilimizin en büyük halk pazarlarindan olan Çarsamba Pazari'na bu hafta farkli bir bakis açisindan yaklasmak istedik. Yazdigimiz Çarsamba Pazari haberlerinde genellikle, esnafin sorunlarini, sikayetlerini, memnuniyetlerini ve isteklerini dile getirmeye çalisiyoruz. Kirklareli ekonomi piyasasinin kalbinin attigi yer olarak nitelendirebilecegimiz Çarsamba Pazari'nda pazarci esnafinin, "Islerimiz durgun, alis veris yeterli düzeyde yapilmiyor" sözlerinden hareket ederek, Çarsamba Pazari'ndan alis veris yapan vatandaslarla söylesiler gerçeklestirdik.
Alanda satanda durumundan memnun degil
Alici ve saticiyi karsilikli olarak dinledigimiz Çarsamba Pazari'nda sebze fiyatlarinin artis gösterdigini gözlemledik. Peki fiyatlarin artmis olmasi vatandasa nasil yansimisti. Tezgahlarda satilan ürünlerin fiyatlari farklilik gösterse de miktarlarinda bir degisiklik gözlenmiyor. Müstahsil (ürünü yetistiren) kesim Çarsamba Pazari'na yine ayni oranda mal getiriyor. Alim-satim isini yapan esnaf da yine fiyatina bakmaksizin satabilecegi oranda ürünü tezgahinda bulunduruyor. Bunun nedenlerini arastirdigimizda "Gida ürünleri çabuk tüketilmesi gereken ürünlerdir. Özellikle yas sebze ve meyvalar çok fazla bekletilmeden tüketilmelidir" cevabini aliyoruz. Gida haricinde ürün satan esnaf için ise durum biraz daha farkli. Onlar vatandaslarin tezgahlarda bol çesit görmek istediklerinden bahsederek; "Tezgahimizda zengin ürün çesidi olmasi ve arayanin aradigini bulmasi bizim için önemli" diyorlar.
Çarsamba pazari sicak havanin etkisiyle hareketli geçti

Dün Çarsamba Pazari, subat ayinda olmamiza ragmen sicak bir güne merhaba diyerek, sicak bir sekilde noktalandi. Hava sicakliginin mevsim normallerinin üzerinde olmasi, vatandaslarin pazarda daha fazla sayida olmalarini sagladi. Kilometrelerce uzunlukta kurulan Çarsamba Pazari, vatandaslarin almak istedikleri ürünleri aramak için sürekli olarak dolasmalarina neden olan görüntülere sahne oldu. Çarsamba Pazari'nin altini üstüne getiren vatandaslar, özellikle ucuz mallara yöneldiklerini belirttiler. Pazar hakkinda görüslerini aldigimiz vatandaslarin bir bölümü; "Pazara çiktigimizda hemen alis veris yapmiyoruz. Ilk is olarak tezgahlarda sergilenen ürünleri kontrol ediyoruz. Ürünleri kontrol ederken, fiyatlarina, kalitesine ve tazeligine (sebze ve meyvelerde) bakiyoruz. Fiyat ve kalite arastirmasini tüm pazari gezerek yapiyoruz. Daha sonra fiyatini bütçemize uygun buldugumuz ve kalitesine inandigimiz ürünleri aliyoruz. Fakat mutlaka ürün arastirmasi yapiyoruz" diyorlar.
Kaliteli mal sattigina inanilan esnaf tercih ediliyor
Bir diger vatandas grubu ise "Yillardan beri kaliteli ürün sattigina inandigim esnaftan alis veris yapiyorum. Pazarda satilan ürünlerin fiyatlari da zaten üç asagi bes yukari ayni fiyatlar arasinda degisiyor. Bu yüzden kalitesinden emin oldugum, güvendigim, tanidigim ve bildigim esnaftan gönül rahatligiyla alis veris yapiyorum" diyorlar. Bir baska vatandas grubu ise bu durumun artik yavas yavas degismeye basladigini ve vatandaslarin ucuz ürünlere yönelmeye basladiklarini belirtiyor. "Evet bildigimiz, tanidigimiz esnaftan ürün aliyor idik. Fakat ekonomik kosullar bizleri o kadar fazla etkilemeye basladi ki artik ayni ürünün daha ucuz olanina yöneliyoruz" diyorlar. Çok az bir vatandas gurubu ise "Kaliteli, saglam ve temiz olsun, fiyati fazla önemli degil" demektedir.
Aksam üstü tezgah arkalarinda kalan ürünleri toplayan insan sayisi hizla artiyor
Unutmadan sunu da yazalim. Bir de pazarci esnafindan ögrendigimize göre hiç alis veris yapamayan kesimin aksam üzerleri, pazar dagilmasina yakin tezgah arkalarina geçerek çürük, atilmis, bozulmaya baslamis olan ürünleri toplamaya basladiklarini ögrendik. Geçmis dönemlerde bu insan prototipine çok az rastladiklarini belirten esnaf, "Simdi ise çok sayida insan aksam üzeri gelerek, tezgah arkasinda atilacak ürünleri topluyor. Bu toplumsal bir yara. Fakat maalesef bizim yapabilecegimiz çok fazla bir sey yok. Üstelik geçmis dönemlerde utanarak, sikilarak artik ürünleri toplayanlar, artik utanmamaya basladilar. Yani bu durumu kaniksadilar. Bu daha da feci" diyorlar.
Dengeli ve saglikli beslenebiliyormuyuz?
Iste Kirklareli Çarsamba Pazari'ndan alis veris yapan insan profilleri. Her biri farkli is kollarina, degisik egitim seviyelerine mensup olan Kirklareli'de yasayan insanlar. Pazarda bulunan ürünlerin çesitliligi, kalitesi birçogunu fazla ilgilendirmiyor. Bir vatandasimiz ise "Ben çocuklarima ne meyve ne de muz alip yediremiyorum" diyerek içini çekiyor.
Pekiyi, aldigi ürünün kalitesinden ziyade fiyatina bakarak alan, yada bazi temel gida ürünlerini dahi alamayan vatandaslarin meydana getirdigi Kirklareli toplumunun saglikli ve dengeli beslendigini söyleyebilirmiyiz? Toplum bilim uzmanlarinin arastirmasi gereken bir konu olan saglikli ve dengeli beslenmenin, Kirklareli gibi Avrupa topraklarinda yer alan bir Ilde dahi yeterince olmamasi, gelecegimizin sagligi açisindan da sakincalar yaratacak düzeye ulasmaktadir.Her seye ragmen dün Çarsamba Pazari'nda havanin sicak olmasi, pazardan alis veris yapan insan sayisinin artmasina neden oldu. Bu da pazarci esnafinin bu hafta biraz daha hareketli bir alis veris yasamasina, yüzünün gülmesine ve cebinin biraz daha fazla para görmesine neden oldu.