Geçtiğimiz altı ay içinde çıkarılan yönetmeliklerle birlikte, 28 Mayıs 2014 tarihinde yürürlüğe girmiş bulunan, 6502 sayılı yeni Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun;
*Birçok yönden sorun getirecektir.
*Ağırlıklı olarak bankaların ve şirketlerin isteği doğrultusunda çıkmıştır.
*Eski tüketicinin korunması hakkında yasa ve borçlar yasasından, birçok yönden daha geriye düşmüştür.
*Yeni yasada var olan kavram karmaşası tüketici aleyhine işlemekte ve işlemeye devam edecektir.
*Yeni yasa, Gümrük ve Ticaret Bakanı'nın belirttiği gibi devrim değil karşı devrim niteliğindedir.
Çıkarılan yeni yasa ve yönetmelikleri, teorik bir varsayım olarak değil, bugüne kadarki uygulamalardan da gördüğümüz gibi, daha hazırlanma aşamasında bile; zayıf durumda olan tüketicilerin temsilcisi durumundaki tüketici örgütlerinin öneri ve istekleri dikkate alınmamış, tam tersine, bankaların ve firmaların istekleri dikkate alınmıştır.
Bazı çarpıcı maddelere göz atarsak, örneğin;
Yeni yasanın 4. maddesinin 3.fıkrası ile tüketiciye sunulan ürün ve hizmetlerde bankaların tüketiciden alacakları her türlü ücret komisyon ve masraf yasal garanti altına alınmıştır. Böyle bir hüküm eski yasada mevcut değildir. Toplumun zayıf ve sömürülen tarafını oluşturan tüketicilerin yasasında böyle bir hüküm olması doğru değildir ve kabul edilemez. Çünkü, yasa tasarısının ilk halinde de belirtildiği gibi, tüketiciden alınacak ücretler değil, alınmayacak bedellerin belirtilmesi gerekirdi.
Tüketicilerden alınması ya da alınmamasına ilişkin söz konusu ücret, komisyon ve masrafların belirlenmesi yetkisi BDDK'ya verilmiştir. BDDK, bu güne kadar tüketicilerden yana değil bankalardan yana tavır göstermiştir. Bu nedenle; yasa, 4. maddenin 3. fıkrası ile tüketicilerin değil bankaların yasası niteliğini taşımaktadır.
Yeni yasanın ayıplı mallarda "Tüketicinin Seçimlilik Hakları" başlıklı 11. maddenin c fıkrasında "aşırı bir masraf gerektirmediği taktirde" tüketici ayıplı bir malın tamirini isteyebilir. 11. Maddenin ç fıkrasında ise ,"imkan varsa" tüketici ayıplı bir malın yenisini isteyebilir. Ayıplı mallarda, yukarıda da belirtildiği gibi malın tamiri ya da yenisinin istenmesi eski yasada hiçbir koşula bağlı değildi. Yeni yasa ayıplı mallarda bu iki yönü ile eski yasadan ve borçlar yasasında geriye düşmüştür.
Yeni yasanın ayıplı hizmetlerde, "tüketicinin seçimlilik hakları" başlıklı 15. maddesinin 2 fıkrasında, "ücretsiz onarım veya hizmetin yeniden görülmesinin sağlayıcı (hizmet veren) için orantısız güçlükleri beraberinde getirecek olması halinde tüketici bu hakları kullanamaz" denilerek yeni yasa, eski yasa ve borçlar yasasından geriye düşmüştür. Yani, yasanın 11. ve 15. maddelerindeki bu hükümler tüketicilerin değil firmaların lehinedir. Dolayısı ile bu iki madde tüketiciler için devrim değil karşı devrim niteliğindedir. Yeni yasa, 11. maddenin c ve ç fıkraları ve 15. maddenin 2. fıkrası ile tüketicilerin değil, firmaların yasası niteliğindedir.
Yeni Tüketici Yasanında, tüketiciler lehine olan sınırlı hükümler şunlardır;
1.Yasanın "Tanımlar" başlıklı 3. Maddesi ile eser, taşıma, simsarlık, sigorta, vekalet sözleşmeleri yasa kapsamına alınmıştır.
2.a) Yasanın 17. maddesi ile taksitli satışlarda tüketicilere 7 gün içerisinde cayma hakkı getirilmiştir.
b) Yasanın 43. maddesi ile ön ödemeli konut satışlarında 14 günlük süre içerisinde cayma hakkı getirilmiştir.
c) Yasanın 47. maddesi ile işyeri dışında kurulan sözleşmelerde 14 günlük süresi içerisinde cayma hakkı getirilmiştir.
d) Yasanın 48. maddesi ile mesafeli sözleşmelerde cayma hakkı 7 günden 14 güne çıkartılmıştır.
e) Yasanın 49. maddesi ile finansal hizmetlere ilişkin mesafeli sözleşmelerde cayma hakkı 7 günden 14 güne çıkartılmıştır.
f) Yasanın 50. maddesi ile devre tatil ve uzun süreli tatil hizmeti sözleşmelerinde tüketicinin cayma hakkı 7 günden 14 güne çıkartılmıştır.
Yani, kısaca yeni Tüketicinin Korunması Hakkındaki Yasa'da özellikle, cayma hakkı ve yasa kapsamına alınan yeni sözleşmelerde tüketici lehine bir düzenleme mevcuttur. Ancak, bankaların alacağı ücret, komisyon ve masrafların yasal garanti altına alınması ve yetkinin BDDK'ya verilmesi ile birlikte ayıplı mal ve hizmetlerde tüketici haklarının tüketiciler aleyhine muğlak ifadelerle eski Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'dan ve Borçlar Kanunu'ndan geriye düşürülmesi yeni Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'a damgasını vurmuştur. Yeni yasa bu haliyle devrim değil karşı devrim niteliğindedir ve tüketiciler aleyhine birçok soruna neden olacaktır.
NOT: Geçen haftaki yazımda sözünü ettiğim, 'tüketicilerin kaybettikleri dava için avukatlık ücretinin, yeni yasa gereğince Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından ödenecektir' sözünü, 'tüketici örgütleri üst yapılarınca açılan davalar' olarak düzeltir, özür dilerim.
Sorunsuz ve sağlıklı bir yaşam dilerim.
Karaumur Caddesi Coştur İş Merkezi Kat: 3 No: 68 KIRKLARELİ
Tel: 0288 2141182 Faks: 0288 2147006
GSM: 0532 4752460
e-mail: huseyinkahraman@gazetetrakya.com
Bu Habere Henüz Yorum Yapılmadı. İlk Sen Ol