ULUSAL KURTULUS SAVASINDA TRAKYA

O sira Saray Müftüsü güvenilir kisiligi nedeniyle isgalden önce Trakya-Pasaeli Müdafaa-i Hukuk cemiyeti'nce derecesi yükseltilerek Kirklareli Müftülügü'ne getirilmisti. Yunanlilar isgal döneminde din adamlari, ögretmenler, Mustafa Kemal'ci esraf, aga ve okumuslar üzerinde çok durmuslar, Millî Mücadele' yi destekleyen bu kesimi çökertmek için akla hayale gelmedik iskenceler yapmislardi.
Din Adami Ahmet Nuri ile birlikte tutuklananlar arasinda Kirklareli mutasarrifi Hilmi (Ergene) de vardi. Diger tutuklulardan Firinci Tevfik (Hekimoglu) ile tirnaklari sökülenlerden Yündolanli Mehmet Ali Aga Milos Adasi'na sürgüne gönderilmislerdi. Kirklareli Seytandere yöresinde bulunan Rum Ayazmasi yerinde anisina (oglu, emekli emniyet komiseri Mustafa Özçetin tarafindan çesme yaptirilmis bulunan) Mehmet Çavus, Kirklareli'nin Asagipinar semtinde oglu Mustafa ile pusuya düsürülerek, sirtindan süngülenmek suretiyle sehit edilmisti. Mehmet Çavus'un meslegi çiftçilikti. Uyanik ve cesur bir insandi. 1897 Türk-Yunan Savasi'na Yd. Sb. olarak katilmis, emirerligini ise Kirklarelili Uzun Ethem yapmisti. Mehmet Çavus, Türk-Yunan Savasi' ndan sonra Yunan istihbaratinin izlemi alindaydi. Yündolan Köyü'nde ise bir Yunan askerinin öldürülmesi üzerine Yunanlilar köyü basmislar, köylüleri sira dayagindan geçirdikten sonra halktan Abdik adli yurttasi su kuyusuna atmislardi. Kayali (Bedre), Yoguntas (Polos), Kuzulu (Koyva), Inece, Koyunbaba, Kula, Kocayazi ve öteki köylerde de iskenceler büyük boyutlara ulasmis, tirnaklari sökülerek, un çuvalina konularak su kuyulari'na atilarak iskence görenlerden ölenler, delirenler, sakat kalanlar vardi. Iste bu Yunan vahsetinin geçtigi zamanlarda Trakya'ya giren Filibeli Hüseyin Müfrezesi, Kirklareli yöresinde derhal baskinlara baslamis, zulmü hafifletmeye, yerli Rumlarin baskisini kirmaya çalismisti.
"Ramazan" takma adiyla ilk önceleri Kofçaz yöresi ile Kirklareli'nin kuzeyinde faaliyet göstermeye baslayan Yzb. Filibeli Hüseyin Müfrezesi, sik ormanlarla kapli bu bölgede kontrolü elde bulunduran Yunan karakollarina, Kesirlik-Kofçaz-Kirklarei yollarindaki devriyelere ve bu kesimlerde eskiyalik yapan yerli Rum Çete Gruplari'na çok etkili baskinlarda bulunmus, Yunanlilari saskina çevirmisti. Özellikle, müfrezenin Koyunbaba, Kayali (Bedre), Yoguntas (Polos), Inece ve öteki ormaniçi köylerdeki Rumlara yaptigi baskinlarda Ineceli Hursit Çavus'un büyük hizmetleri görüldü. Müfreze, bir kez de Kirklareli-Inece arasinda Yunan iase kolunu pusuya düsürmeyi basardi.
Filibeli Hüseyin Müfrezesi'nin Kirklareli, Inece, Kofçaz, Yoguntas, Dereköy, Babaeski, Karahalil, Hazinedar, Oruçlu, Ulukonak, Ahmetler, Karaabalar, Karahamza, Tatlipinar yörelerindeki faaliyeti bir aya yakin sürdü. Bu süre içinde Kirklareli Bölgesi halki bir hayli rahatladi, Yunan zulmü biraz hafifledi. Müfreze, Çatalca Üssü'nden hareket eden çetelerle yaptigi isbirligi sonucu, Anadolu muharebelerinde yaralanip Trakya'daki kisla ve hastanelerde tedavi amaciyla gönderilen Yunan askerlerinin sevkine engeller çikardi. Kirklareli-Babaeski Demiryolu Hatti'nda çalisan yük ve yolcu trenlerine rahat hareket olanagi vermedi. Bir keresinde Kavakli Istasyonu'na düzenlenen baskinda Yunanlilara maddî zararlar verdirildi. Ancak müfreze bölgede daha uzun süre kalma olanagi bulamadi. Tutsak Trakya'da düsmanla sürdürülen mücadelenin çok yönlü ve hem de çok yerde yapilmasi plânlanmisti. Amaç, «Anadolu savasirken Trakya'da düsmani gizli savas yollariyla mesgul etmek, » Yunanistan'in Trakya'da gereginden fazla kuvvet bulundurmasini saglamakti.
DEVAM EDECEK nazifkaracam@gazetetrakya.com