ULUSAL KURTULUS SAVASINDA TRAKYA

Çetenin büyük bölümü Kiyiköy-Aksicim Yol Kavsagi'nda pusu kurdu. O sira bu yörede düsman faaliyeti yogundu. Yunanlilar Kiyiköy'den bir Türk çikartmasindan, Trakya çete ve müfreze sokmalarindan korkuyorlardi. Bunun için Kiyiköy-Saray yolu trafik yönünden yüklüydü, Yunan devriyeleri daha sik dolasiyorlardi.
Kiyiköy'ün dogu güneyinden Aksicim Yol Kavsagina gelen Birinci Midye Çetesi'nin bir bölümü burada pusuya yatarken, bir bölümü de Palamutkoru, Büyük Çingene ve Kudret Kalesi mevkilerinde tertibat aldilar. Böylece Bahçeköy-Aksicim-Kiyiköy Bölgesi'nde ve bu bölgenin çevresinde yasayan yerli Rumlarin düsmanla ilgileri kontrol altina alinmis oldu. Yunanlilar bu çetenin yöreye geldigini bilmiyorlardi. Onun için bir önlem almamislardi. Bu yüzden 18-20 kisilik Birinci Midye Çetesi bölgede giristigi bir dizi baskinlarla büyük basari elde etti. Yunanlilara ve yerli Rum Çetelerine zararlar verdirdi. Çete bu operasyonu sirasinda önemli destegi Sultanbahçe, Çakilli, Güngören ve Aksicim köylerinden, buralardaki Gizli Teskilât elemanlarindan, Kuvay-i Milliyeci yurttaslardan gördü. Bir süre daha bu bölgede faaliyetini sürdüren çete, bundan sonra Saray'in kuzeyinde kalan tepeler, vadiler ve sik ormanlar içinden Ayvacik, Çakilli ve Evrenli Köyleri yöresi'ne geldi. Gökçesu, Ambardere ve Çanakpinar mevkiinden tarihi Kirklareli-Istanbul yoluna yakin engebeli arazi de gizlendi. Çete tam bir disiplin içinde ve bir kayip vermeden buraya gelmisti.
Midye Çetesi'nin istihbaratina göre, Yunanlilar bölgenin yerli Rum ve isbirlikçilerinden Türk Gizli Teskilâti ve Çeteler hakkinda önemli bilgiler aliyordu. Bu nedenle bazi çete gruplari basarili olamiyor, merkezler basiliyor, yapilacak faaliyetler önceden biliniyor, sonuçta kayiplar veriliyordu. Midye Çetesi, bu önemli isbirligini bozmak, haberin kaynagini kurutmak için yörede bir dizi operasyonlar düzenledi. Bir takim kuskulu kimseleri etkisiz duruma getirdi. Fakat bölgede önde gelen bir kisinin kizini kullanarak düsmana bilgi aktardigi yolunda alinan bir istihbaratin dogrulugu kanitlanmadi. Ancak düsmana haber sizdiranlarin kimler oldugunun belirlenmesi için önlemler alinmakla yetinildi. Çete bölgedeki faaliyetlerini tamamlayarak Büyükyonçali Köyü yöresine çekildi. Büyükyonçali, düsmanin en fazla dayagini yemis, iskencesini çekmis, 310 insanini Milos Adasi'na tutsak göndermis köylerden biriydi. Düsman köydeki varligini az bir askerle hissettiriyordu. Çete, daha güneye sarkarak, Sinekli ve Kurfali üzerinden Çatalca Üssü'ne geldi. Bir ayi askin süren faaliyetini basariyla tamamlamisti. Düsmana korkulu anlar yasatmisti. Diger çete gruplarina örnek olmus, moral ve güç vermisti.
2. MIDYE ÇETESI'NIN PUSUYA DÜSÜRÜLÜSÜ
Trakya'da baslatilan çete mücadelesinin birinci asamasi bir takim nedenler yüzünden basarili olamamis, amacina ulasamamistir. Nitekim bu dönemde Kiyiköy'e denizden çikartilan iki Türk Çetesi'nden biri basarili olurken, digeri pusuya düsürülerek, yok edilmistir. Bir baska çete grubu da Podima yakinlarinda talihsizlige ugramis, çok kayiplar vermistir. Hiç kuskusuz bunda çesitli etmenler rol oynamistir.
Bir kez, bu siralarda Kiyiköy'de Rumlar çogunlugu olusturduklari gibi, köyde Yunan birlikleri de vardi. Kiyiköy'de 646 Türk'e karsilik 6 bin 769 yerli Rum ve 292 Bulgar'in bulunmasi bölgede herhangi bir faaliyetin basari sansini azaltiyordu. Kiyiköy ayni zamanda, tarihî bir ticaret, kültür ve ulasim merkezi, Ayanikola Manastiri'nin burada bulunmasi nedeniyle de Hristiyanlarin bir ziyaret yeriydi.
DEVAM EDECEK nazifkaracam@gazetetrakya.com