ULUSAL KURTULUS SAVASINDA TRAKYA

Birligin komuta subaylari arasinda Yd. Sb. Tgm. (Nusret Somay), 12. Tüm. 69. Al. 3. Tb. II. Bl.ten Yd. Sb. Tgm. Abdülkadir (Konday, Yazici Abdülkadir) vardi. Kentin düsmandan geri alinmasiyla ilgili islemler 10 Kasim 1922 tarihinde, Yunanlilarin Trakya'ya çiktiklari sirada Trakya-Pasaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Merkezi ve isgal döneminde Yunan Sikiyönetim Mahkemesi yeri olarak kullanilmis bulunan Kurtulus Caddesi üzerindeki Kocahidir Okulu'nda (Kirklareli'nin ilk hükümet merkezi binasi) yapilmisti. Mersin Stadi'na adi verilmis bulunan Tevfik Sirri Bey (GÜR) de o gün Kirklarlei'nde mutasarrif olarak görevliydi. Tevfik Gür, Trakya savunmasi sirasinda Babaeski Kaymakamiydi. Trakya-Pasaeli Cemiyeti'nin gelismesine hizmette bulundu. Yunanlilar Babaeski'yi isgal etmezden birkaç gün önce Kirktareli-Dereköy üzerinden Bulgaristan'a ve oradan Anadolu'ya geçerek ülkeye hizmet etmisti.
Bu sira, isgal döneminde Silivri'de karakol komutani iken Fransiz Bölge Komutani'ni vurarak Bulgaristan'a kaçan ve daha sonra Ütgm. Murat Baskaya Müfrezesi'nde görev yapmis bulunan Vizeli Mehmet Ali Ersoy da Vize'yi teslim aliyordu. Silivrili ünlü çetelerden Emin Kaptan ise, çete arkadaslariyla birlikte bölgedeki Rumlarin son olarak giristikleri umutsuz hareketlerini izliyor, savas kosullari ve isgal ortaminda yigitçe sürdürülen mücadeleden basariyla çikmanin mutlulugunu yasiyordu.
Mudanya Ateskesi'ne göre Yunanlilar Trakya'yi 15 gün içinde bosaltip gittiler. Yunanlilardan Trakya'yi teslim alan Baglasik Devletler subay ve birlikleri de Türklere devir-teslim isleminden sonra 30 gün içinde ayrilmak zorundaydilar. Türk birliklerinin ise, baris antlasmasi imzalanincaya kadar Trakya'ya gelmeleri mümkün degildi. Bu nedenle Mudanya Ateskesi, isgalden sonra Trakya'ya yeni kosullar ve yasam ortami getirmisti. Bu ortamda baslica sorun, bozulan asayisin saglanmasi, Trakya halkinin huzura kavusturulmasiydi. Düsman gitmisti ama geride döküntüleri kalmisti. Yerli Rumlar yenilgiyi hazmedemiyorlardi. Ara dönemden yararlanmak, birtakim eskiya gruplariyla isbirliginde bulunmak istiyorlardi. Bu durumu dikkate alan TBMM Hükümeti Anadolu'dan, Bati Cephesi birliklerinden jandarmaya dönüstürdügü 16 tabur askeri gizli yollardan Trakya'ya sokmus, «Mülkî Idare'nin teslim alinmasiyla birlikte Trakya'da 4 Jandarma Müfettisligi kurulmustu.» Ayrica Trakya'nin kent ve kasabalarinda Millî Mücadele'ye katilmis, çete ve müfrezelerde görevler almis, görevdeyken Yunanlilar tarafindan tutsak edilip Milos'a gönderilenlerden dönenler yöneticiliklere, jandarma komutanliklarina atanmaya baslanmislardi. Ancak bu idalist kadro hizmeti «Gönüllü» olarak yapacakti. Rütbe, maas, makam, sira söz konusu degildi. Aslolan barisa kadar Trakya'da «Ara Dönemi» en az zarar ve sarsintiyla geçirmekti.
Isgal sirasinda oldugu gibi, baris dönemine kadar geçecek «Ara Süre»de de Trakya'nin Yildiz Daglari (Istrancalar) Bölümü daima «Duyarli Bölge» olarak ilgi görmüs, ilgi çekmistir. Nitekim cumhuriyetin ilâni siralarinda «26 hanelik bir Ilçe Merkezi olan Demirköy'e bagli Bulgaristan siniri üzerindeki Karacadag yöresinde geçen bir çatisma olmus, bölgeye sizmaya çalisan 270 kisilik Bulgar çetesinden ikisi yakalanmistir. Milos'tan döndükten sonra TBMM Hükümeti'nin hizmetine gönüllü giren ve o sira Karacadag Bucak Jandarma Komutanliginda görevli bulunan Vizeli Hüseyin (Aydin) anilarinda olayi söyle anlatiyor-.
«Demirköy'ün Yigitbasi (Kamilya) Köyü yöresinde eskiyalar görüldügü haberi alindi. Birkaç jandarma eri ile köy korucusunu da alarak Yigitbasi (Kamilya) Köyü'ne gittik.


Devam Edecek..
nazifkaracam@gazetetrakya.com