Türk'ün makus talihini yendigi savas

Kurtulus Savasi ve Milli Mücadele Tarihi'nin dönüm noktalarindan biri olarak kabul edilen 1. Inönü Zaferi'nin 87. Yildönümünü kutladik. Yakin tarihimizde meydana gelen bu zafer neden bu kadar önemlidir. 1. Inönü Zaferi, hangi tarihsel olaylari beraberinde getirmistir. Bir ülkenin yokolma esiginden döndügü, kendi kaderini kendisi tayin etmeye baslayacagi yillarin baslangici olarak kabul edilen 1. Inönü Zaferi hakkinda bilgilerimizi tazelemek geregini duyuyoruz.
1. Inönü Savasi ve Zaferi 06/10 Ocak 1921 tarihleri arasinda cereyan etmistir. 1. Inönü Savasi düzenli Türk Ordusu nun bati cephesinde Yunan ordusu ile yapmis oldugu ilk savas özelligini tasir. Savas ismini savasi kumanda eden (Albay) Ismet Inönü den almistir.
Savasin baslica nedenleri
1-Anadolu daki milli kuvvetlere karsi harekete geçmek için uygun zaman ve mekan kollayan Yunanlilarin Çerkez Ethem ayaklanmasinin bölge üzerinde yaratmis oldugu bunalimdan faydalanmak istemeleri.
2-Henüz kurulmus olan yeni ordunun daha fazla güçlenmesine firsat vermemek istemeleri.
3-Yukaridaki iki nedene bagli olarak ortaya çikan ve ülkeyi zora sokabilecek olusumlari firsat bilerek Sevr Antlasmasini zorla kabul ettirip bu anlasmadan paylarina düsenleri bir an önce elde etmek istemeleri.
4-Yunanlilar açisindan bakildiginda ise müttefiklerine Venizelosun iktidardan düsmesinin Anadolu daki saldirgan politikalarini etkilemeyecegini göstermek istemeleri.
Savas, Yunanlilar in, 2.000 tüfek, 150 agir makineli tüfek, 50 top ve 200 kiliçtan olusan ordusunun Bursa daki üç tümenden ikisi ile saldiriya geçmesi ile basladi. Usak bölgesindeki Yunan birliginin asil hedefi buradaki Türk kuvvetlerini karsilarinda tespit etmekti. Buna karsilik Bati Cephesi Komutani Albay Ismet Inönü elindeki 6.000 tüfek, 50 makineli tüfek, 28 top ve 300 kiliç kuvvetini Inönü Cephesine sevk etmis ve düsmani burada durdurmayi kararlastirmisti.
9 ve 10 Ocak günleri Inönü de iki taraf arasinda siddetli çarpismalar oldu. 11 Ocak ta önemli kayiplar veren ve hirpalanmis durumdaki Yunan Ordusu kendisinde daha fazla ilerleme gücü görmediginden Bursa civarindaki eski mevzilerine çekilmek zorunda kalmistir. Bu savasta düzenli Türk ordusu henüz kurulus asamasinda olmasina ve Çerkez Ethem ayaklanmasini bastirmakla ugrasmasina ragmen çetin bir savunma yapmis ve sayica kendisinden çok üstün olan düsmani geri çekilmeye zorlamistir. Yunanlilar Inönü de ugradiklari bu yenilgiyi bu harekatin taarruzu bir kesif oldugunu ileri sürerek gizlemeye çalistilar.
Savasin Sonuçlari
1-Inönü de kazanilan bu zafer yeni Türk Devleti nin iç durumunu güçlendirmistir.
2-Türk halkina büyük bir moral güç ve ümit vermistir.
3-Düsman karsisindaki mücadelenin düzenli bir ordu ile kazanilabilecegi görülmüstür.
4-Düzenli ordu-Kuvay-i Milliye tartismasi son bulmustur.
5-Zafer T.B.M.M. nin otoritesini güçlendirmis, sayginligini arttirmistir.
6-Artik vergi toplama ve askere alma islemleri düzenli bir hal almistir.
7-Son olarak meclis bu zaferin kendisine kazandirdigi prestijle 20 ocak 1921 de Teskilat-i Esasiye kanunu adiyla yeni bir anayasa kabul etmistir.
Diger ülkeler açisindan bakildiginda
1-I. Inönü Zaferi Dünya kamuoyunun dikkatini Türk milliyetçilerinin mücadelesine çekmistir.
2-Türklerin Anadolu da askeri bir mücadele gösteremeyecegini sanan Itilaf devletlerini ortami bir daha gözden geçirmek zorunda birakmistir.
3-Itilaf devletlerini Sevr Antlasmasini kabul ettirebilmek için bazi hükümleri yumusatma ve bunun için de Londra da bir konferans toplama zorunda birakmistir.
4-Ruslarla uzun devam eden görüsmeler bir sonuca ulasmis ve 16 Mart 1921 de Moskova Anlasmasi imzalanmistir.
5-Moskova Antlasmasindan önce 1 Mart 1921 de Ingiliz egemenliginden kurtulup Türkiye gibi Sovyet Rusya dan destek saglamaya çalisan Afganistan la bir dayanisma anlasmasi yapildi. Iki ülke bu anlasmayla Dogu yu istila etmek veya sömürgelestirmek isteyen emperyalizme karsi ortak mücadele karari almislardir.
6-Afganistan Türkiye nin hilafet dolayisiyla Islam Dünyasindaki liderligini kabul etmis Türkiye de Afganistan a ögretmen ve subaylar göndererek egitim alaninda yardim etmeyi üstlenmisti.