Turhan Altintel'den Ticaret Borsalari'na genel bir bakis

Kirklareli Ticaret Borsasi Baskani ve Kirklareli'nin sevilen sayilan is adamlarindan olan Turhan Altintel, Ticaret Borsalari'nin sorunlarina ve çözümlerine iliskin olarak görüslerini açikladi. Altintel'in bu konuda yaptigi açiklamada "Son 20-25 yilda Türkiye'de yasanan kronik enflasyon ekonomide kaynak ve gelir dagilimini bozmus, yüksek reel faizler bir yanda özel sektörün istihdam ve yatirimlarini olumsuz etkilemis ve devletin bütçesinin dengesini tamamen bozmus, iktisadi büyümeyi olumsuz etkilemis ve istikrarsiz hale getirmistir.
Öncelikle devletçi ekonomik anlayisi terk etmek gereklidir. Ekonomisi güçlü bütün ülkeler serbest Pazar ekonomisini uygulayan ve devletin sadece denetleyici rolünü üstlendigi ülkelerdir.
Pazar ekonomisinin dayandigi hür girisimcilik ruhu, Türk insaninda fazlasi ile mevcuttur. Pek çok ilimizde yasanan ekonomik darbogazlara ragmen özel sektörün giderek büyüdügü ve güçlendigi görülmektedir. Toplumun yüzde 40inin tarim ile ugrastigi bir ülkede tarim sektörüne yönelik tüm kararlarda ekonomik ve sosyal düsünceye öncelik verilmesi gerekmektedir. Ne yazik ki alinan kararlarin çogu politiktir.
Bugüne kadar Türkiye'de siyasi kaygilar tarimda destekleme politikasinda ön plana çiktigi için ürün fiyatlari yüksek ve dünya fiyatlari ile uyumsuz düzeyde gerçeklesmistir.
Ticaret Borsalari, kanunda yazili esaslar çerçevesinde borsaya dahil maddelerin (bugday, misir, hayvan v. b.) alim ve satimi, fiyatlarin tespiti ve ilani isleri ile mesgul olmak üzere kurulan kamu tüzel kisilige sahip kurumlardir.
1990 yilina kadar sayilari 60'a ulasan Ticaret Borsalari 1990 yilinda Maliye Bakanligi'nca çikarilmis olan 164 sayili Gelir Vergisi Genelgesi ile müstahsilin gelir vergisinin toplanmasi veya verginin yatirildiginin kontrolü konusunda borsalari görevlendirmistir. Bu ek görevler dolayisiyla borsalarin sayisinda artis kaydedilmis ve sayilari hizla fazlalasmistir. Ancak Borsa sayilarinin fazlalasmasi çalisma alanlarini daraltmis, gelir düzeylerini düsürmüs ve asli görevlerini yerine getirmelerinde çesitli zorluklara yol açmistir. Borsalarin asli görevleri tarim ürünlerinde alici ve saticilari bir araya getirmek, cari fiyatlari olusturmak ve tesekkül eden bu fiyati kamoyuna duyurmaktir.
Borsalar mal piyasalarinin temsilcileridirler. Etkin isleyen bir piyasa ekonomisinde ürünlerin gerçek degerlerinin belirlenmesi, fiyat hareketlerinde istikrar saglanmasi, alisverisin güvenilir fiyatlar üzerinden yapilmasi, dünya piyasalari ile entegrenin kuruldugu ve dengenin saglandigi, bunun sonucunda ekonomimizin, dünya ekonomisi ile rekabet edebilecegi bir mekanizmanin oldugu kuruluslardir. Bu özellikler ve fonksiyonlar, Ticaret Borsalari ile piyasa ekonomisi içinde vazgeçilmez temel taslardir.
Borsa kotasyonuna tabii ürünlerin özelliklerini ve tiplerini tespit edebilmek için fiziki ve kimyasal analizler yapilmasini saglayacak laboratuarlarin kurulmasi, rekabet ortaminda fiyatlarin olusmasini kolaylastiracaktir. Bu amaçla tesvik edilmeli ve desteklenmelidir.
AB'ye uyum asamasinda tüm kurum ve kurulus ve sistemlerde yapilacak degisiklikler çerçevesinde borsalarda alim-satimi özendirici nitelikte vergi düzenlemeleri yapilmalidir. Serbest rekabet kosullarinda fiyatlarin olustugu salon satislarina, borsa disi alim satimlara nazaran stopaj avantaji saglanmalidir" ifadelerini kullandi.