"Tarimsal Üretimde Su ve Sulama"

Tarim Il Müdürü Erdinç Yazici, küresel isinmadan etkilenmesi muhtemel ülkeler arasinda Türkiye'nin de bulundugunu belirterek, tarimsal üretim kusaginin kutuplara dogru kayacagini bu nedenle, yüzey sulama gibi su verimi düsük sulama yöntemleri yerine, verimi yüksek yagmurlama, damla ve mini yagmurlama sulama gibi basinçli sulama yöntemlerinin uygulanmasinin artik bir zorunluluk oldugunu söyledi.

Tarimsal üretimde suyun önemi ve suyun bilinçli kullanilmasina yönelik bilgilerin verildigi toplanti Ticaret Borsasi'nda yapildi. Burada "Tarimsal Üretimde Su ve Sulama" konulu bir sunum yapan Tarim Il Müdürü Erdinç Yazici, 2009 yili verileri ile tarimin istihdam içindeki yüzde 24'lük payi ve gayri safi milli hasila içindeki yüzde 9,7'lik payi ile ülkenin en önemli sektörlerden birisi oldugunu söyledi. Temel besin maddelerini karsilamasi ve dis ticaret haci düsünüldügünde tarimin ne derece önemli oldugunun daha iyi anlasilacagini ifade eden yazici, Kirklareli'nin toplam 655 bin hektarlik yüzölçümünün 264 bin 532 hektarinin tarim arazisi, 260 bin 79 hektarinin orman ve 35 bin 526 hektarinin da çayir-mera arazisi olarak kullanildigini, tarim disi alanin ise 94 bin 863 hektar oldugunu kaydetti.

Toplam tarim arazisinin 48 bin 819 hektarinda sulu, geriye kalan 215 bin 713 hektarinda ise kuru tarim yapildigini belirten Yazici, yine 2009 yili verileri ile Kirklareli'nde 133 bin 141 hektarlik alanda Bugday ekimi yapilarak bundan 585 bin 863 ton üretim gerçeklestirildigini vurguladi. 72 bin 130 hektar alanda Ayçiçegi ekimi yapildiginda belirten Yazici, buradan da 172 bin 425 ton üretim saglandigini anlatti. Yazici, "3 bin 723 hektar alanda Dane Misir ekilmis olup, 35 bin 452 ton üretim gerçeklestirilmistir. 3 bin 618 hektar alanda Silajlik ve Hasil Misir ekilmis olup, 157 bin 955 ton üretim gerçeklestirilmistir" dedi.

Türkiye'de küresel isinmadan etkilenecek

Küresel isinmanin bir etkisi olarak yasanmasi muhtemel tarimsal kuraklik ile tarimsal üretimde düsüs ve ekonomik kayiplarin yani sira, ekolojik dengenin bozulmasi ve sosyal yasantinin etkilenmesi de kaçinilmaz olacagina deginen Yazici, "Ülkemiz; küresel isinmanin etkileri açisindan risk grubu ülkeler arasinda yer almaktadir. Küresel isinmanin etkisiyle, özellikle su kaynaklarinin azalmasi, orman yanginlari, kuraklik, bunlara bagli olarak da ekolojik bozulmalar ve çöllesme gibi olumsuz etkiler görülmektedir.

Böylelikle, orta kusak iklim bölgesinde bulunan bugday yetistirme alanlari kutuplara dogru kayacaktir. Bu durum diger ürünler için de geçerlidir" diye konustu.

Bitkinin gelismesine etki eden etmenler içinde suyun yüzde 40 ile en yüksek orana sahip oldugunu belirten Yazici, bunu yüzde 20 ile bitki koruma ve gübreleme, yüzde 10 ile tohumluk ve arazi islemlerinin takip ettigini söyledi.

Su zengini degiliz

Türkiye'de kisi basina düsen yillik kullanilabilir su potansiyelinin bin 500 metreküp oldugunu vurgulayan Yazici, bir ülkenin su zengini sayilabilmesi için bu oranin kisi basina yillik 10 bin metreküp seviyesinde olmasi gerektigini kaydetti. Yazici, "Görüldügü gibi ülkemiz su zengini degil; su azligi yasayan bir ülkedir. Türkiye Istatistik Kurumu 2030 yili için nüfusumuzun 100 milyon olacagini tahmin etmektedir. Bu durumda 2030 yili için kisi basina düsen kullanilabilir su miktarinin yillik bin metreküp civarinda olacagi söylenebilir.

Tarimsal kurakligin baskisi altinda, tarimsal üretimin düsmesi, gelecekteki nüfus artislariyla daha da etkin hale gelecek olan gida ihtiyacinin artmasi, tarimsal üretimde sulama yöntemlerini önemli kilmaktadir. Tarimsal kuraklikta, kuru tarim alanlarinda yagisin toprakta daha fazla tutulmasi ana hedef oldugundan, toprak isleme teknikleri de önem arz etmektedir.

Ekimin kontur (düzeç egrilerine paralel) yapilmasi ile yakit tasarrufunun yaninda ortalama dekarda 20 kilogram daha fazla ürün alinacagi ve bir yilda ülke topraklarinda 76 milyar metreküp su depo edilebilecegi ve bu degerin 150 Kemer, 12 Hirfanli ve 5000 Çubuk Barajina esdeger oldugunu düsündügümüzde, toprak islemenin önemi daha iyi anlasilmis olacaktir.

Tarimsal kuraklikla mücadelede suyun toprakta depolanmasi, yerüstü ve yeralti sularinin tasarruflu ve akilci kullanilmasi, yerüstü sularinin denizlere bosalimini minimum seviyeye indirecek sekilde, yerüstü su rezervlerini saglayan baraj, gölet ve yeralti su akiferlerinin beslenmesi ile modern sulama tesislerinin insasi, damlama ve yagmurlama sulama sistemlerinin gelistirilmesi ana hedefimiz olmalidir. Bu nedenle mevcut sudan en iyi sekilde yararlanilmalidir.

Damlama sulama en verimli ve ekonomik olani

Yüzey sulama gibi su verimi düsük sulama yöntemleri yerine, verimleri yüksek yagmurlama, damla ve mini yagmurlama sulama gibi basinçli sulama yöntemlerinin uygulanmasi zorunludur. Yüzey sulama yönteminde yüzde 30-60 arasi verim alinirken yagmurlama sulama yönteminde verim yüzde 70-80, damla sulama yönteminde ise yüzde 90-95 oranindadir. Özellikle son yillarda giderek yayginlasan sulama sekli damlama sistemidir. Bu sistem sulama sistemleri içinde en uygun olanidir. Damlama sisteminde, sulanacak bölgeye dösenen borular yardimi ile sulanacak bitkilerin diplerine damla damla su verilmektedir.

Böylece verilen su buharlasmadan dogrudan topraga geçmekte ve en az su ile en iyi verim alinmaktadir. Yapilan bir arastirma sonucu damla sulama sistemi ile sulamada yagmurlama sulama sistemine göre yaklasik yüzde 23, yüzey sulama sistemine göre de yüzde 58 su tasarruf edilebildigi görülmektedir. Isparta sartlarinda yapilan bir arastirma çalismasinda ise 1 m2 alanda salma sulama ile 59,2 mm su tüketimi gerçeklesmis iken damla sulama sisteminde tüketim 8,3 mm' ye düsmüstür. Yani bu parselde damla sulama sisteminde diger yöntemin yaklasik 1/7 'si kadar su kullanilmaktadir.

 Sulu tarim alanlarinda suyun daha ekonomik ve etkin kullanilmasina yönelik egitim ve yayim çalismalari yapilarak çiftçi aliskanliklari degistirilmeye çalisilmaktadir. Bakanligimizca KKYDP programi kapsaminda uygulamaya konulan projelerle Ilimiz üreticisi ve yatirimcisina yüzde 50 hibe destekli damlama ve yagmurlama sulama projeleri uygulanmaktadir.

Bu projelerde bireysel müracaatlarda 100 bin TL, Tüzel Kisilik müracaatlarinda ise 200 bin TL'ye kadar proje hazirlama imkani saglanarak yüzde 50 hibe desteginden faydalandirilmaktadirlar" seklinde konustu.

Tarim Il Müdürü Erdinç Yazici'nin sunumunun sonunda yer alan "Bunlari Biliyormusunuz" isimli bölümde suyun tasarruflu kullanilmasina iliskin verdigi bilgilerin begenilmesi üzerine Vali Aydogdu, bu bilgilerin afis haline getirilmesi talimatini verdi.

Katilimin beklenenden az oldugu toplanti Ticaret Borsasi Konferans Salonu'nda basladi. Sunumun ardindan toplantiya Ticaret Borsasi Yönetim Kurulu Toplanti Salonu'nda devam edildi.