Tarihimizin canlı şahidi Alpullu Şeker Fabrikası

Bugün halen üretime devam edilen Alpullu Şeker Fabrikası, temeli 22 Aralık 1925'de atıldı. Fabrikanın yapımı bir yıl sürdü. 25 Kasım 1926 tarihinde, Edirne'nin Kurtuluş bayramının 4.yıl dönümüne rastlayan tarihte açıldı. Tarihe Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk şeker fabrikası olarak adını yazdırdı
Fabrikanın kurulması için önce Trakyalı iş adamları ve sermaye sahipleri ile ünlü armatör Ali İpar'ın babası Hayri İpar'ında içinde bulunduğu bir şirket meydana getirilmiştir. Yapımı Hayri İpar gerçekleştirmiş, fabrikanın hükümet adına teknik sorumluluğu ve mühendisliği Yapı ve Kredi Bankasının kurucusu Kazım Taşkent tarafından yürütülmüştür. Fabrikanın "Temeli 22 Aralık 1925'de atıldı. Temel atma sırasında Edirne Milletvekili Faik Kaltakkıran, Kırklareli Milletvekili Şevket Ödül, General Mürsel Bakü, Süvari Alay komutanı Ahmet Hamdi Bey, İlçe Kaymakamı, Belediye Başkanları ile kalabalık bir halk topluluğu bulundu. Fabrika Papakiridin çiftliğine yakın bir yere kuruldu. Fabrikanın yapımı bir yıl sürdü.25 Kasım 1926 tarihinde, Edirne'nin Kurtuluş bayramının 4.yıl dönümüne rastlayan tarihte açılan fabrika, o zamanın parası ile 2 milyon liraya mal oldu. Açılışta T.B.M.M Başkan Vekili Abdülhalik Renda, Maliye Bakanı Hasan, Ticaret Bakanı, Milletvekili Dilbilgini Besim Atalay, Edebiyatçı Sami Fırat, Rasih Kaplan, Emin Cemal, Naim Nazım, Münir, Tevfik Fikret, Hüseyin Bak, Ali Rıza, Hamdullah Suphi, Necati Bey ile Belediye Başkanları, kuruluş temsilcileri ve kalabalık bir halk kitlesi bulundu. Şeker Fabrikasının kurulması pancar ekimini teşvik etmenin ötesinde çiftçinin kalkınmasına, birçok kişinin iş bulmasına, ülke ekonomisinin gelişmesine katkı sağlamış, Alpullu'ya ilgiyi arttırmıştır.
"Gördüğüm vaziyetten çok memnun kaldım"
Alpullu pancar boşaltma, şeker yükleme ve üretme merkezi olmuştur. Bugün Alpullu bir ulaşım, bir sanayi ve ticaret merkezi olarak karşımıza çıkıyor. 20 Aralık 1930'da Mustafa Kemal Atatürk fabrikayı ziyaret etmiş, büyük kurtarıcı Cumhuriyetin ilk fabrikası kabul edilen Alpullu Şeker fabrikasını zevk ve gururla gezdikten sonra Şeker sanayi hakkındaki düşüncelerini Anı defterine şöyle yazmıştır; "Alpullu Şeker fabrikasını gezdim. Gördüğüm vaziyetten çok memnun kaldım. Müessesenin daha tevsii etmesini ve şimdiye kadar olduğundan fazla muvaffak olmasını dilerim. Memleketimizin her müsait mıntıkasında Şeker fabrikalarının çoğalması ve bu suretle memleketin şeker ihtiyacının temini mühim hedeflerimiz arasında tanınmalıdır" diyerek memnuniyetini dile getirmiş, fabrikanın Alpullu gelişiminde büyük bir faktör olacağını bildirmiştir.
Alpullu olmadan önce Şekerköy'dü
Alpullu'nun geçmişi tarih öncesi devirlere kadar uzanıyor. Bölgede ilk uygarlıklarının bu yörede oluştuğuna ilişkin tarihi bilgi ve bulgular elde edilmiş ve toplanmıştır.
Kasabanın tarihteki adı Alpiya'dır. Büyük bir ihtimalle "Işıltılı Su Yeri" anlamına geliyor. 1926 yılında Şeker fabrikası kurulduğunda kasabanın adı Şekerköy'dü. Atatürk'ün buraya neden Alpullu denmesini istediği bilinmiyor. Ancak Alpullu sözcüğü köken itibariyle Hitit kaynaklı olduğu için Atatürk'ün tarih ile bağlantılı olarak burada yapılmış olan Cumhuriyet'in ilk fabrikasını böyle bir tarihi zemine oturtmak istediği düşünülebilir.
Alpullu tarihi Türkefere ve Papakiridin çiftliklerinin kapsamı içindedir. 19.Yüzyılın son çeyreği içinde yapılmış bulunan Avrupa-Asya kıtalarını birbirine bağlayan Edirne-İstanbul Demiryolunun buradan geçmesi kasabanın önemini arttırmış, ticari hareketliliğe, trafik akışına yeni olanaklar getirmiştir. Balkan savaşı öncesinde Alpullu'nun biraz batısında bir yolun Kırklareli'ne uzatılması burayı bir yol kavşağı durumuna getirmiştir.

Yorum Yazın

Bu Habere Henüz Yorum Yapılmadı. İlk Sen Ol