TPAO'ya nazik uyarı!

Kırklareli İl Genel Meclisi'nin dünkü  gündeminde Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı'nın "Cevizköy 1" adlı eski petrol kuyusuna bastığı sıvı atıkların boşaltım sırasında sızarak çevreye zarar vermesi vardı. Söz konusu sorunun 6 yıldır devam ettiği ve TPAO'nun bu konuda bir çalışma yapmadığından yakınan Meclis üyeleri TPAO'ya yaptırım uygulanması konusunda görüş bildirse de TPAO'nun İl Özel İdaresi'ne 3-4 yıldır verdiği malzeme desteği nedeniyle alınan karar yumuşatıldı.

Kırklareli İl Genel Meclisi, Ocak ayı 3. birleşimini 7 Ocak 2015 Çarşamba günü yaptı. Cavit Çağlayan Başkanlığındaki toplantıda Çevre ve Sağlık Komisyonu'nun Pınarhisar'a bağlı Cevizköy Köyü'nde "üzerinde "tehlikeli atık" yazan vidanjörlerle gelen sıvıların toprak altına basılması" konusunda hazırladığı rapor görüşüldü. Raporu Meclis üyesi Gürcan Kırım okudu.
Kırım, Komisyonun ilk olarak Pınarhisar Jandarma Komutanlığı ile görüştüğünü, aldıkları bilgilere göre bugüne kadar "Cevizköy 1" adlı kuyuya yapılan enjeksiyonla ilgili herhangi bir yazılı şikayet olmadığını ve yasal bir uygulama yapılmadığını öğrendiklerini belirtti.
Daha sonra Cevikköy'de vatandaşlar ile görüştüklerini kaydeden Kırım, "Vatandaşlar günde 10-15 üzerinde tehlikeli atık yazan vidanjörlerin "Cevizköy 1" kuyuya gece gündüz atık boşalttığını, bundan tedirginlik duyduklarını, söz konusu kuyudan zaman zaman taşmalar olduğunu, taşmaların sızdığı toprakta ot bitmediği, koyunların atıkları yaladıklarını ifade ettiler. Köyün eski muhtarı Mevlüt Özden 6 yıl önce durumu Pınarhisar Kaymakamlığına bildirdikleri halde kendilerine geri dönüş yapılmadığını, söz konusu durumdan son derece rahatsız olduklarını ve zararlarının giderilmesini talep ettiler. Söz konusu alanı görmeye gittiğimizde kuyudan herhangi bir sızma değil de vidanjörle kuyuya yapılan transfer sırasında sızmalar olduğunu ve hemen bitişiğindeki tarlanın söz konusu atıktan ciddi zarar gördüğünü tespit ettik. Söz konusu tarla Veysel Özmutlu adlı vatandaşımıza ait olduğu ve daha önceki yıllarda Hasan Can adlı vatandaşın tarlasına transfer sırasında zarar verildiği vatandaşların ifadesi ile anlatılmıştır. Transfer sırasında sızıntıların olabileceği bilinen bir şey olmalı ki transferlerin yapıldığı borunun alt zeminine Veysel Özmutlu'nun tarlasına yönlendirilen bir atık kanalı yapılmıştır. Sızıntılar söz konusu şahsın tarlasında birikmiş ve tarlanın o kısmında ekim, dikim yapılamayacak hale gelmiştir" dedi.
Önce öyle sonra böyle
Kırım, Türkiye Petrolleri'nin kendilerine ilk olarak atıkların tehlikeli olmadığı yönünde bilgi verdiğini ancak daha sonra atıkların çok tehlikeli olduğu yönünde rapor gönderdiklerini vurgulayarak sızıntıların olduğu tarlanın söz konusu bölümlerinde de ekim-dikim yapılamaz hale gelindiğini gördüklerini kaydetti.
Kırım, "Türk Petrollerinin bize söylediği bunun kimyasal, çok tehlikeli bir atık olmadığı yönünde. İlk gittiğimizde bunun tehlikeli atık olduğunu söylediler ama daha sonraki gönderdikleri raporlarında bunun aksi bir şey söylüyorlar. Bu direk petrol atığı. Burada herhangi bir koruma tedbiri alınmamış. Sızıntının olduğu tarlanın o kısmı ekilemez dikilemez hale gelmiş.
Türk Petrolleri Anonim Ortaklığı Trakya Bölge Müdürlüğü'ne yaptığımız ziyarette Genel Müdür, Üretim Müdürü ve AR-GE Müdürü ile yaptığımız görüşmelerde Trakya Bölge Müdürü, söz konusu konudan haberdar edildiğini, bölgeye yetkilileri göndererek fotoğraflarla konuyla ilgili bilgi aldığını, sorunun transfer sırasında oluştuğunu ve vatandaşların müracaatları halinde zararlarının karşılanacağını ve Veysel Özmutlu'nun tarlasınında ancak rehabilitasyon çalışması yapılarak ekilebilir hale geleceğini, tankerlerin üzerinde de "tehlikeli atık" değil "atık su" yazdığını, günde 10-15 tankerin Cevizköy 1 kuyusuna enjeksiyon yaptığını ifade etmiştir. Genel Müdür atıkların tehlikeli olduğunu aksi taktirde 18-19 kilometre (1800 metre) derinliğe niye basılsın ifadesini kullanarak tehlikeli atık yönetmeliğinin 18. maddesine uygun olarak bertaraf edildiğini, kurumsal bir firma olduklarını, çevreye duyarlı olduklarını ifade etmiştir" diye konuştu.
Yaptıkları görüşme sonrası kendilerinden birde yazılı açıklama talep ettiklerini açıklayan Kırım, raporunda Genel Müdürlüğü bu açıklamasına da yer verdi. Kırım söz konusu açıklamada şu ifadelerin yer aldığını aktardı;
"Ağıllar Üstü Mevkii, Cevizköy Köyü, Pınarhisar/Kırklareli adresinde yer alan Bölge Müdürlüğümüze ait Cevizköy-1 adlı kuyumuzda petrol ve doğalgaz üretim atıksularının dünyada en çok kullanılan bertaraf yöntemi olarak kabul edilen yeraltına enjeksiyonu faaliyeti gerçekleştirilmektedir. Ülkemizde bu yöntem, ekte sunulmakta olan Petrol İşleri Genel Müdürlüğünün "Karada Petrol Sondajları ve Üretim Faaliyetlerinden Kaynaklanan Kirliliğin Kontrolüyle ilgili Tamiminde petrol üretim faaliyetleri sırasında ve sonrasında oluşan üretim suyunun (ve petrol atıklarının) tahliye yöntemlerinden birisi olarak anlatılmaktadır.
Kazılan kuyularda casing olarak nitelendirilen çelik muhafaza boruları indirilmekte ve dış kısmı zemin ve toprakla irtibatı olmayacak şekilde çimentolanmaktadır. Sonrasında bu borular içine indirilen daha ince borular ile üretim veya enjeksiyon operasyonları yapılmaktadır.
Cevizköy-1 kuyusu 07.02.1991 tarihinde sondajı tamamlanarak petrol veya gaz potansiyeli olmadığı için terk edilen bir kuyumuzdur. Bu kuyuda 632 metreye kadar casing inilmiş ve dış kısmı yüzeye kadar çimentolanmıştır. Casing içine daha düşük çaplı tubing borular inilmiş ve 615 metreye set edilen packer denilen plastik izolasyon malzemesi ile casing içi irtibatı da kesilmiştir. Daha sonra yapılan inceleme ve testler neticesinde, petrol ve gazla birlikte üretilen atıksuyun deşarjına uygun olduğu tespit edilmiş olan kuyumuz için Eneıji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı Petrol işleri Genel Müdürlüğü'nden uygunluk yazısı alınmıştır. Buna göre Cevizköy-1 kuyusuna atıksu enjeksiyonu ekte bahsi geçen tamimdeki maddeler doğrultusunda gerçekleştirilmektedir.
Enjeksiyon işleminde, petrol ve doğalgaz kuyularından gelen herhangi bir şekilde kimyevi madde içermeyen tuzlu atıksu, kuyu başına kadar çıkan tubingler içerisinden yer altına pompayla basılmaktadır. Yeraltı su seviyesinin bulunduğu 300 metre civarında aradaki kalın tabakanın sızdırmaz özellikte olması nedeniyle kesinlikle kaçak oluşmamaktadır. Dolayısıyla yer altı sularında herhangi bir kirlilik oluşması söz konusu değildir. Ayrıca petrol ve doğalgaz sektöründe üretim kesintisiz devam etmekte olduğundan, Bölgemiz faaliyetlerinde açığa çıkan üretim atıksulannın da Cevizköy-1 kuyusuna gündüz-gece peyderpey enjeksiyon yapılması söz konusu olabilmektedir.
14.11.2014 tarihinde tarafımızdan yapılan tespitte üretim atıksulannın Cevizköy-1 kuyusuna transferi esnasında atıksu ile birlikte gelen petrolün boru bağlantı kaçağı nedeni ile tankerden lokasyon kanalına döküldüğü, bu atıksu-petrol karışımının yağmur suyu ile birleşerek lokasyon kenarındaki havuzda toplandığı ve havuz etrafındaki toprakta kirlilik oluşturduğu görülmüştür. Kirlilik giderimine ilişkin olarak havuzda ve havuz etrafındaki toprakta rehabilitasyon çalışmalarına derhal başlanacak olup, uzun vadede atıksu ve petrol düküntüsünün toprağa karışarak kirlilik yaratmasının önüne geçilmesi için de gerekli önlemler alınacaktır.
Kurumumuzda çevre duyarlılığı en üst düzeyde göz önünde bulundurulmakta olup, bu vesileyle Türk Standartları Enstitüsü tarafından verilen ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi Belgesini almaya hak kazanmış bulunmaktayız. Faaliyetlerimiz sonucu kirlilik oluşması durumunda gerek kendi tespitlerimiz gerekse vatandaşlardan gelen şikayetler değerlendirilerek, en kısa sürede kurumumuz tarafından gerekli rehabilitasyon çalışmaları yapılmakta, benzer durumlar oluşmaması için kalıcı önlemler alınmaktadır."
Yapılırsa iyi olur
Kırım, raporda yer alan ifadeleri okumasının ardından kendi görüşlerine yer vererek, "Ancak şunu söylemek istiyorum. Biz ziyarete gittiğimizde Genel Müdürün konudan haberi vardı. Gerekli tedbirleri de alacaklarını söylemişlerdi ancak bu güne kadar herhangi bir tedbir almamışlar. Benim Meclise önerim bu raporda bu kararı alıp Türk Petrollerine bunu bildirmek yönünde. Bu rapora derhal oranın rehabilite edilmesi, alanın duvarla çevrilerek vatandaşın tarlasının korunması yönünde karar ekleyelim" dedi.
Kırım'ın sunumunun ardından Grup Başkanları söz aldı. İlk olarak konuşan CHP Grup Başkanı Çetin Şinikoğlu, "Cevizköy Muhtarı ile bu sabah konuştum oraya duvar yapacaklardı yapılmamış. Toprağın rehabilite edilmesi gerekiyor. Komisyon raporu oylanırken bunlarda ilave edilsin. Toprak rehabilitasyonu, istinat duvarının çekilmesi de eklensin.
Türk Petrollerine bunu bildirirken kullandıkları yolu da yapmaları eklensin" derken AK Parti Grup Başkanı Nihat Sağlam, TPAO'nun Kırklareli Valiliği İl Özel İdaresi'ne katkıları olduğunu anımsatarak, "Türk Petrolleri'nin 3-4 yıldır sağ olsunlar ciddi bir katkıları var İl Özel İdaresi'ne.
Burada da yapılacak olan işin maliyet çok değil. Burada yapılacak işin yapılmasını söylerken rica ederek yaparsak daha iyi olur. Sonuçta 3-4 yıldır bize çok ciddi destekleri var. Sonuçta yapacakları çalışmayı hava şartlarından dolayı yapmamış olabileceklerini düşünüyorum" diye konuştu.
Meclis Başkanı Cavit Çağlayan, bunun üzerine "Tedbir alınması ve sızıntının önlenmesinin doğru olacağı şeklinde karar alalım" ifadesini kullanırken son olarak söz alan MHP Grup Başkanı İbrahim Akten, "Gürcan Hanım'ın önerdiği şekliyle raporun oylanmasının doğru olacağını düşünüyorum. Söz vermişlerse tabi hava şartları vs. çeşitli sebepler olabilir ama en kısa zamanda düzeltilmesi şeklinde olursa doğru olacağına inanıyorum. Böylece yaptırım gücü olabilir" dedi.
Yapılan oylamada önerilen ilaveler doğrultusunda rapor kabul edildi.