TARİHTE MÜBADİL MUHACIRLARIN İSKAN EDİLDİKLERİ BÖLGELER

Türkiye, savaşlar dolayısıyla Balkanlar'dan göç eden 2-3 milyona yakın göçmen ve muhacırı iskan etmeyi başarmış, onlara iş alanlarında üretime yönlendirmiş bir ülkedir. Bu olay yüzyıl içerisinde gerçekleşmiştir. "KEMAL'İN MEMLEKETİ"ne gelenler aç ve açıkta kalmamışlardı. Cumhuriyet Hükümetleri iskan işlerine bakacak bir Hükümet üyesini baştan beri bünyesinde bulundurmuştur. Mesela Lozan Anlaşması uyarınca Yunanistan'dan Türkiye'ye gelecek mübadiller, Mustafa Necati'nin İmar ve İskan Bakanlığı sırasında İskan Bölgeleri'ne yerleştirilmişlerdir. Özellikle Nüfus Değişimi(Mübadil) suretiyle gelenler İskan Bölgeleri'ne gitmekten ziyade Trakya'da kalmayı tercih etmişlerdir. Birçoğu gittikleri yerlerden de Trakya'ya dönmüşlerdir. Geldikleri yerlere yakın olmak istemişlerdir.
"Balkanlar'dan Cumhuriyet'e Göç Hareketi"ni kitabında anlatan H. Yıldırım Ağanoğlu göçler, muhacırlık başlamadan önce Cumhuriyet Hükümeti'nin bu İskan Bölgeleri'ni tespit ettiğini yazmaktadır. Ona göre İskan Bölge ve Alanları şu İlleri kapsıyordu:
"BİRİNCİ ALAN : Sinop, Samsun, Ordu, Giresun, Trabzon, Gümüşhane, Amasya, Tokat, Çorum.
İKİNCİ ALAN : Edirne, Tekirdağ, Gelibolu, Kırklareli, Çanakkale.
ÜÇÜNCÜ ALAN : Balıkesir
DÖRDÜNCÜ ALAN : İzmir, Manisa, Aydın, Menteşe, Afyon.
BEŞİNCİ ALAN : Bursa
ALTINCI ALAN : İstanbul, Çatalca, Zonguldak.
YEDİNCİ ALAN : İzmit, Bolu, Bilecik, Eskişehir, Kütahya.
SEKİZİNCİ ALAN : Antalya, Isparta, Burdur.
DOKUZUNCU ALAN : Konya, Niğde, Kayseri, Aksaray, Kırşehir.
ONUNCU ALAN : Adana, Mersin, Silifke, Kozan, Gaziantep, Maraş."
Bu süreçte yani 1923 yılından sonra çeşitli biçimde Türkiye'ye göç etmiş toplam 742 bin 720 kişiyi iskan etmiştir. Tabii onlara sayısız harcamalar yapılmıştır. Göçmenleri, mübadilleri rahatlatmak için İmar ve İskan Bakanlığı olağan üstü harcama yapmıştır. Mustafa Kemal'in çağrısı üzerine herkes elini taşın altına koyarak, Cumhuriyet Hükümeti'nin bu zor sorunu çözmesinde yardımcı olmuştur. Mübadele'de Yunanistan'ın Kavala kasabasından 79 bin tütüncülük yapan aile Türkiye'ye gelmiştir. Gelenler içinde ayrıca 175 bin kişi çiftçi ve bağcıdır. 140 bin kişi de Türkiye'ye Zeytinci olarak gelmiştir. Toplam olarak Yunanistan'dan bir milyona yakın mübadil Türkiye'ye gelmiştir. H. Yıldırım Ağanoğlu "BALKANLARIN MAKUS TARİHİ: GÖÇ" adlı kitabında bu bilgiyi verdikten sonra diyor ki:
"Mübadele Göçmenlerinin Türkiye'ye getirilişi kolay olmamıştır. Gelenler çiftçi ailelerdir. Bozuk yollarda öküz arabaları ile gelen mübadiller, eşyaları ve ambardaki ekinleri ile gelenler yollarda zorluk çekmişlerdir. Mübadillerin içinde Türk olmayanlar, Türkçe bilmeyenler de vardır. Oysa 100 kilo eşyadan fazla eşya getirmeleri yasaktı. Gelenler için de 287 misafirhane hazırlanmıştır. Yollarda 300'e yakın insan ölmüştür. Tabii mübadillerin beslenmeleri de kolay olmamıştır."