"Saglikli yasam için kötü aliskanliklara hayir"

Kirklareli Il Saglik Müdürü Mehmet Bilgin, 1-7 Mart tarihlerini kapsayan Yesilay Haftasi ile ilgili olarak yaptigi açiklamasinda, "Saglikli bir yasam için kötü aliskanliklara dur deyin" ifadesini kullandi. Il Saglik Müdürlügü olarak Yesilay Haftasi içinde Kirklarelide yapacaklari etkinlikleri de anlatan Bilgin, "Her yil Mart ayinin ilk haftasi Yesilay Haftasi olarak kutlanmaktadir. Bilindigi üzere Yesilay Haftasinda alkol, sigara ve uyusturucu maddeler basta olmak üzere tüm kötü aliskanliklar konusu islenmektedir. Konunun önemi nedeniyle Il Saglik Müdürlügü olarak ilimizdeki merkez ve merkeze bagli tüm ilkögretim okullarinin 8.Sinif ögrencilerine yönelik Sigara ve Saglik konulu egitimler düzenlenerek hafta boyunca ve sonrasinda bütün ögrencilerimize ulasmayi hedefledik.
Ayrica, Çocuklar için sigarasiz, dumansiz saglikli ortamlar için elele temali el brosürleri ve konu ile ilgili afisler hazirlanarak halkin görebilecegi yerlere asildi.
Sigara, bilinen en önemli hastalik ve erken ölüm sebebidir. Ülkemizde son 20 yilda sigara tüketimi giderek artmakta olup, her yil 100 bine yakin insanimiz bu aliskanliga bagli ikincil hastaliklardan ölmektedir. Sigarada 4000 den fazla zehirli kimyasal madde vardir, bunlardan yaklasik 50 tanesi dogrudan kansere sebep olmaktadir.
Yaklasik 17 milyon kisinin sigara tüketicisi oldugu ülkemizde sigaranin yol açtigi hastaliklarin tedavisi için yapilan saglik harcamasinin toplamda yillik 3 milyar dolar civarinda oldugu göz önüne alindiginda sigaranin hem kisisel, hem de ulusal bazda bizi yoksullastirdigi ortaya çikmaktadir. Bu rakama isgücü kaybi, bireylerin ve ailelerinin hastaliklar nedeniyle çektigi fiziksel ve ruhsal sikintilar eklendiginde tablo ne yazik ki çok aci olmaktadir. Sigara içimindeki artisin önüne geçilemedikçe çok yakin bir gelecekte sigara ve sigaraya bagli ölümler ilk sirayi alacaktir.
Sigara yalnizca içene degil yakin çevresindekilere de zarar vermektedir. Özellikle pasif içici durumundaki çocuklarda ani ölümler, orta kulak, solunum enfeksiyonlari ve astim daha sik görülmektedir. Alkolün sebep oldugu tahribat da, sigaradan geri kalmamaktadir. Türkiyede trafik kazalarinin % 60indan fazlasinin sebebi alkollü araç kullanmaktan kaynaklanmaktadir. Uyusturucu ve tiner bagimliligindaki artislar da dikkat çekicidir. Ülkemizde alkol ile tanisma yasi kesin olarak bilinmemekle birlikte, çocukluktan eriskinlige geçis dönemi olan, yeni düsünce ve heyecanlarin gelistigi, aileden ve toplumdan farkli beklentilerin oldugu, bagimsiz bir varlik oldugunu kanitlama çabasinin, görüldügü ergenlik dönemi bu maddelerle yeni tanisma ve karmasalarin siklikla gözlendigi yaslardir. Bu durum çogu kez örnek aldigi kisileri taklit ederek alkole baslama ile de karakterizedir.
Çogu ergen, baslangiçta deneme, merak veya görme amaciyla alkol kullanmakta sonra da birakmaktadir. Fakat bu denemeler biyolojik ve toplumsal olarak yatkin olan gençlerin ileride alkol veya madde bagimlisi olmasina hazirlik anlamina da gelmektedir. Bu nedenle yetiskin dönemindeki alkol kullaniminin önlenebilmesi için, gözler gençlik dönemine çevrilmektedir.
Bu dönemde kötü aliskanliklara yol açan nedenler ve yönlenmeler arastirilmaktadir. Eger madde kullanimi yerine daha uygun bas etme becerileri gelistirilebilirse, kötü aliskanliklara karsi basarili olunabilecegi umudu beslenmektedir.
Konuyla ilgili yapilan çalismalarda üniversite ögrencilerinin %80inin alkol kullandigi, %15inin agir içici oldugu, %60inin alkol ya da baska bir madde kullandiklari gösterilmistir. Alkol alimi, gençlik döneminde geçici bir heves olarak kabul edilse bile, alkollü içkilerle tanismayi dikkatle izlemek, davranisi dengelemek, kisinin ve toplumun sagligi yönünden önemli bir konudur bu nedenle alkolle mücadelede yetiskinlerin özendirici tutumlardan kaçinmalari, okullarda ebeveyn yerini tutan ögretmen ve okul personeli egitim programlarina dahil edilmeleri gerekmektedir.
Ayrica görsel ve yazili medyada sigara kullanmada model olabilecek özendirmelere yer verilmemeli, örnek alinan toplum önderlerinin, özendirici tarzda toplum önünde sigara kullanmalari önlenmelidir. Anne-babalar, otoriter-ilgisiz, sevgilerini sarta baglayici, çocuklarina boyun egici tutumlari ile yatkinlastirici olabilecekleri gibi davranislarinda tutarli, sevecen, kabul edici, çocuklarin düsüncelerine deger veren tutumlari ile sigara kullaniminin baslamasinda ve birakilmasinda çok önemli bir yere sahiptirler.
Sonuç olarak, anne-baba tutumu, kötü aliskanliklara baslamada, sürdürmede ve sonlandirmada özellikle ergenlik döneminde belirleyici rol oynamaktadir. Anne ve babalarin bu konuda önemli sorumluluklari vardir.
Çocuklarinda meydana gelen ani karakter, davranis degisiklikleri ve her zamankinden fazla para harcamalarinda iyi bir gözlemci olup, ilgilerini esirgememelidirler. Gerektiginde mutlaka bir uzmana danisilmalidir. Gelecegimizin teminati olan gençlerimizi bütün kötü aliskanliklardan ve cehaletten korumak hepimiz için toplumsal görev kabul edilmeli ve herkes bu konuda üzerine düsen görevi yerine getirmelidir" dedi.