Türkiye Ziraat Odalari Birligi Genel Baskani Semsi Bayraktar, Ramazan ayi ile birlikte piyasa denetimlerinin etkinlestirilmesini istedi. Üreticinin para kazanamadigini, tüketicinin ise pahali yedigini kaydeden Bayraktar, düzenledigi basin toplantisinda; Agustos ayi üretici, hal, pazar ve market fiyatlarini açikladi.
Bayraktar, geçen ay yapmis oldugu açiklamadan sonra Bakanlar Kurulu'nda spekülatif fiyat artislari ile ilgili alinmasi öngörülen tedbirleri, uyarida bulundugu ürünlerdeki fiyat degisimlerini, Ramazan ayina girerken gida maddelerindeki tüketiciyi bekleyen fiyatlari, üretici fiyatlariyla market fiyatlari arasindaki farki gözler önüne sererek, üretici ve tüketicilerin magduriyetlerinin giderilmesi noktasinda yapilmasi gerekenleri belirterek, Ramazan ayinda spekülatif hareketler ve denetimlerin etkinlestirilmesi konusunda uyarida bulundu ve açiklanan findik fiyatlari ile ilgili üretici ve Ziraat Odalarinin görüslerini dile getirdi.
Bilindigi gibi bazi önemli ürün ve gidalardaki aylik fiyat degisimleri ve spekülatif hareketler konusunda kamuoyunu dogru bilgilendirmek üzere her ay yaptigimiz tespitlerle ilgili açiklamalar yapiyoruz.
Bu kapsamda geçen ay tarimsal ürün fiyatlari ilgili olarak yapilan açiklamada spekülatif fiyat atislarinin önlenmesi, Ramazan firsatçiligi yapilmamasi yönünde pazarlama sisteminde yer alan tüm taraflara gerekli uyarilar yapilmistir. Bu açiklamamizin ardindan konu Bakanlar Kurulu gündemine alinmis, basta Tarim ve Köyisleri Bakanligi, Maliye Bakanligi, Sanayi ve Ticaret Bakanligi olmak üzere konuyla ilgili kurumlar görevlendirilmis, denetimlerin artirilacagi açiklanmistir.
Konunun bu sekilde ele alinmasinin ardindan, Ramazan ayinda zam yapilmayacagina dair basinda perakendeciler tarafindan çesitli açiklamalar yapilmistir.
Birligimizin uyarilari belirli ölçüde etkili olmus, tüketici fiyatlarinin asiri derecede artmasi engellenmistir. Ancak üretici ve market fiyatlari arasindaki makas hala çok yüksek seviyede seyretmeye devam etmektedir.
Birligimizce Agustos ayi için yapilan tespitlere göre, Üretici ve tüketici fiyatlari arasindaki farklara baktigimizda yas sebze ve meyvede %426, kurutulmus ürünlerde %240, baklagillerde %316,1, pirinçte %378'lere ve hayvansal ürünlerde %210'lara kadar çiktigi görülmektedir.
Üretici ve tüketici fiyat farkinin en fazla oldugu ilk bes ürün %426 ile limon, %403,5 ile salatalik, % 378 ile pirinç, % 366 ile elma, % 365 ile patlican'dir.
Mevcut durumda, üretici ve market fiyatlari arasindaki makas, daha önceki açiklamalarimizda da ifade ettigimiz gibi yine çok yüksektir. Rasyonel bir pazarlama sisteminin kurulamamis olmasi üretici ve tüketiciyi magdur etmektedir. Üretici ve perakende fiyatlari arasindaki bu fark tüketicilerimiz açisindan da sürdürülebilir bir durum degildir. Tedbir alindigi takdirde tüketicilerimiz bu ürünleri daha uygun fiyatla tüketebilir.
TÜIK'in açikladigi enflasyon halkimizin enflasyonundan farklidir. Halen TÜIK'in enflasyonu % 12 iken halkimiz %70 hissettigini ifade etmektedir. Çiftçimizin ucuz ürettigi ürünler tüketicilere 5-6 kat fiyatla pahali satilmaktadir. Bunun nedeni, bu çarpik sistemdir. Üreticimize de tüketicimize de yazik olmaktadir. Bu ürünlerin büyük bir kismi halkimizin temel gida maddeleridir. Halkimiz bütçesinin önemli bir kismini bu ürünlere ayirmaktadir. Halkimizin enflasyonu yüksek hissetmesinin nedeni budur.
Üretici ve tüketici fiyatlari arasindaki farka bakildiginda, tüketici fiyat seviyelerindeki yüksekligin üreticiden kaynaklanmadigi görülmektedir. Tüketicilerimizin gida ürünlerini pahaliya tüketmesinin sorumlusu üretici degildir. Bilakis ürünün üreticiden tüketiciye ulasincaya kadar geçtigi hal, pazar ve market zinciri halkalarinin, fiyat artislarinda önemli rol oynadigi anlasilmaktadir.
Agustos ayinda perakende seviyesinde genelde bazi ürünlerde artis görülürken bazi ürünlerde de azalma meydana gelmistir.
Bu dönemde market raflarindaki fiyatlara bakildiginda yesil fasulyede % %25,5, salatalikta %19,8, kirmizi mercimekte %9,5, ette %7,9, yesil mercimekte %7,7, nohutta %7,2, kuru incirde %3,7, kuru üzümde %2,6, limonda %2,4, yumurtada %1,6 artislar görülmektedir.
Market raflarinda pirinçte ve sütte fiyat degisimi görülmezken, seftalide %0,3, sivri biberde %1,6, kuru kayisida %1,7, armutta %3, domateste %3,3, havuçta %5,8, findikta %6,8, kuru fasulyede %7,1, patlicanda %18,4, elmada %20,5, karpuzda %28,5 fiyat düsüsleri görülmüstür.
Son birkaç aydir fiyatlari artan baklagillerden kirmizi mercimek, yesil mercimek ve nohutta az da olsa artis trendi devam etmistir. Baklagillerden market raflarinda fiyati düsen ürün %7,1 ile kuru fasulye olmustur. Pirinçte Agustos ayinda market raflarinda fiyat artisi görülmemistir. Bir önceki aya göre artis oranlarinin daha düsük gerçeklesmesi, kuru fasulyede fiyat düsüsü ile pirinç fiyatinin degismemis olmasi uyarilarimizin etkili oldugunun bir göstergesidir. Açiklamalarimiz fiyat artislarini frenlemistir. Beklentimiz, Ramazan ayi içinde de tüketici fiyatlarinin artirilmamasidir.
Son günlerde yapilan açiklamalara göre pirinçte spekülatif hareketler nedeniyle %20 talep daralmasi olmustur. Tüketiciler açiklamalarimizi takip ediyor, Halkimiz pahali ürünlerden kaçiyor, baska ürünlere yöneliyor. Bu durum pirinçte açik olarak görülüyor. Marketleri uyariyoruz: Asiri fiyat artislari yapilan ürünler elinizde kalabilir.
Üretici fiyatlarindaki degisim ise su sekilde olmustur:
Üretici fiyatlarinda geçen aya göre limon, pirinç ve sütte bu dönemde bir fiyat degisimi olmazken, yesil mercimekte % 63,6, yumurtada %35, yesil fasulyede %30,8, kuru incirde %11,1, kuru fasulyede %7,7, sivri biberde %5,5, kirmizi mercimekte % 4, ette %2,9 fiyat artisi görülmüstür.
Hayvansal ürünlerden yumurta ve ette görülen fiyat artisinin ramazan öncesi olmasi nedeniyle talepteki artistan kaynaklandigi düsünülmektedir.
Yesil fasulye, salatalik, biber gibi ürünlerde görülen fiyat artisinda özellikle güney bölgelerimizde sahil kesiminde hasadin tamamlanmasinin ardindan yayla ürünlerinin yeni yeni piyasaya arz ediliyor olmasi etkili olmustur. Her ne kadar bu ürünlerde fiyat artisi görülse de geçen yila göre fiyatlar yesil fasulye ve salatalikta %57,5, sivri biberde %34,5 düsüs göstermistir.
Üretici fiyatlari bakimindan baklagillere baktigimizda; yesil mercimekte görülen fiyat artisinin nedeni üretimde son ilki yilda gerçeklesen %85'lik azalma olup, üretim tüketimi karsilamaya yetmediginden bu durum fiyat artisina yol açmaktadir.
Kirmizi mercimekte ise üretici satis fiyati yeni ürünün hasat edilmeye baslanmasiyla kendini göstermistir. Kirmizi mercimegin üretici satis fiyati geçen aya göre %4 artisla 2,60 YTL/kg olarak gerçeklesmistir. Kirmizi mercimekte geçen yila göre görülen fiyat artisinin nedeni Ülkemizde bu yilda görülen kurakliktir. Nitekim kirmizi mercimekte rekolte geçen yila göre %78,3 oraninda azalisla 508.378 tondan 110.170 tona düsmüstür. Bu durumda ihracatçi oldugumuz kirmizi mercimek bu yil ülke içi tüketimi karsilamakta zorlanacaktir. Kirmizi mercimek basta olmak üzere diger baklagillerde geçen yila göre yüksek gibi gözüken fiyat, bekledigi verimi alamayan üreticilerin masraflarini karsilamakta yetersiz kalmaktadir. Rekoltesi düsük olan basta kirmizi mercimek olmak üzere nohut, kuru fasulye gibi baklagiller yaninda ayrica pirinçte Ramazan ayinda da market raflarinda fiyat artislarinin önüne geçilmelidir.
Verilen sözlerin tutulmasini istiyoruz. Dar gelirli vatandaslarimizin protein ihtiyacinin karsilanmasinda çok önemli yeri olan baklagillerde firsatçilara meydan verilmemeli, halkimizin ekmegiyle oynanmamalidir.
Üretici fiyatlarina baktigimizda agustosta domateste %3,6, armutta %6, havuçta %11, nohutta %13, karpuzda %15, seftalide %16,3, kuru kayisida %16,7, kuru üzümde %18,2, patlicanda 19,4, elmada %24,8, iç findikta %51,9 düsüs görülmüstür.
Üretici fiyatlarinda en fazla fiyat düsüsü görülen ürün findiktir. Bu sezon findikta rekoltede yasanan artisin yani sira alim fiyatlarinin geç açiklanmis olmasi bu sonucu dogurmustur.
Çiftçilerimiz artik üretmekten korkuyor. Çiftçilerin Genel Baskani olarak çiftçimiz fazla üretim yaptiginda uykularim kaçiyor. Dünyada fazla üretim yapan çiftçi bayram yaparken, Türkiye'de çiftçi yasa boguluyor. Çünkü çiftçilerimiz fiyati biraz iyi olan ürüne yöneliyor bu yüzden meydana gelen üretim fazlasi nedeniyle fiyatlar düsüyor ve pazarlama sorunu basliyor. Narenciyede, karpuzda, elmada, seftalide, fistikta ve findikta vs. bunlari yasiyoruz. Elinde mali kalan üretici perisan oluyor. Tarlasini traktörünü satarak borç ödüyor ve bulundugu yerden göç ediyor.
Bilindigi üzere geçtigimiz hafta Tarim ve Köyisleri Bakani sayin M. Mehdi Eker misir fiyatini açikladi. Yapilan açiklamaya göre TMO misir alim fiyati 43 YKR/kg, primi ise 4 YKR/Kg'dir.
Misirin maliyeti 45 YKR/KG dir. TMO'nun alim fiyati, alim yaparken uygulanacak en yüksek fiyattir. Üreticinin eline 43 YKR geçmemektedir. TMO Misirdaki nem oranina, yabanci madde oranina ve hektolitreye bakarak fiyati düsürmektedir. Özellikle 2. ürün misir üretiminde nem oranlari yüksek olmaktadir. Bu demektir ki ikinci ürün misir fiyatlari daha da düsecektir. Tüccar da bu durumu bildigi için misir fiyatlarini düsük tutmaktadir.
Bu nedenle üreticilerimize sesleniyorum:
Misirini kurutmadan %14 nem oranini saglamadan TMO'ya satip cezaya girmeyin. Bu oranin üzerinde nem oldugu takdirde uygulanan barem nedeniyle fiyatta gerileme olmaktadir. Bunun yaninda baremde yabanci madde orani ve hektolitre agirligi da dikkate alinmaktadir. Bu konuda bir örnek vermemiz gerekirse: %18 nem ve %1 yabanci maddesi olan bir misirin 43 YKr olan fiyati, mevcut misir alim baremine göre yaklasik %10 (4.5 YKr) gerilemekte ve 38.5 YKr ye düsmektedir. Bu nem orani Marmara Bölgesinde daha da yükseldigi için fiyatta daha fazla düsme olmaktadir. Nitekim Marmarada nem oran hasat baslangicinda %28'le baslamakta birkaç ay bekletildiginde %20'ye gerileyebilmektedir. Bekletmeden satilirsa büyük zarar olacaktir.
TMO, alim fiyatlarinin yani sira misir satis fiyatlarini da açiklamistir. TMO'nun misir satis fiyati 50 YKR/Kg'dir. Tüccarin TMO'dan daha düsük fiyatli ürün alamayacagi ortadadir. Bu nedenle misirinizi tüccara 50 YKR/Kg altinda satmayin.
Bu Habere Henüz Yorum Yapılmadı. İlk Sen Ol