PINARHISAR NÜFUSUNA KAYITLI BIR BASBAKAN

Balkan Savasi sirasinda iktidara sahip olan ittihatçilar savastan sonra ülkenin okul, yol ve köprü yapmak suretiyle kalkinip yasayacagina iyice inanmislardi. Çünkü Balkan Savasini her ne kadar Bulgar ordusu kazanmis görünüyorsa da aslinda savasi para, egitim ve moral güç kazanmisti.
Savastan sonra bu gerçek tüm ittihatçi yöneticiler tarafindan anlasilmisti. Nitekim zamanin büyük valileri, idealist kaymakamlari sonralari bu misyonu Cumhuriyetin 1950'li yillarina kadar tasimislardir.
Kirklareli Balkan Savasi'ndan sonra tarihe iz birakan yöneticilere sahip olmustur. Akbas Kahramani Köprülü Hamdi Bey, Libya Basbakani Sadullah Kologlu, Van Valisi Haydar Vaner, Milli Mücadele kadrosunda yer alan Tevfik Sirri, Hilmi Ergeneli, Ibrahim Süreyya, Hilmi Bey bunlardan önde gelen yöneticilerdi. Her birinin arkada biraktigi büyük memleket hizmetleri vardir.
Bunlardan Sadullah Kologlu yöneticiliginin bir evresini çocuklarina "Trakya'da Daglara Çiktigim Yillar" diye anlatmistir. Çocuklari ise Spor Yazari Dogan Kologlu, Basin-Yayin Eski Genel Müdürlerinden Orhan Kologlu'dur.
Sadullah Kologlu 1913' lü yillarda Pinarhisar, daha sonra Vize Kaymakamliklarini yapmistir. Yunan isgali sirasinda Saray kaymakami idi ve burada "SARAY IHANETI" olarak tarihe geçen bir olayi yasamistir.
Sadullah Kologlu'nun yasami bastan basa mücadele ve basarilarla geçmistir. Devlet her problemli bölgede onu görevlendirmis, yeri gelmis cezalandirmis, yeri gelmis ödüllendirmistir. Sadullah Kologlu'nu "Temininde güçlük çekilen eleman" olarak kullanmistir.
Bugün ülkeyi tehdit eden olaylar ve gelismeler karsisinda geri çekilen, olaylara yan çizen, yasalari uygulamaktan kaçinan yöneticilere Sadullah Kologlu'nun yasam öyküsünü mutlaka okumalarini tavsiye ederim.
Sadullah Kologlu Trakya'daki yöneticilik yillarini çocuklarina "Daplara Çiktigim Yillar" diye anlatirken en çok Pinarhisar'a özel bir ilgi duydugunu söylemistir. Bunda ilk esini burada yitirmis olmasinin rolü varsa da Pinarhisar halkinin kendisine gösterdigi olaganüstü sevginin payi da inkâr edilemez. Bu nedenle bugün nüfus kaydi "Pinarhisar Camiikebir Mahallesi"nde bulunmaktadir. Sadullah Kologlu burada Kaymakamdi ama daha sonra Libya Basbakani olmustur. Nereden nereye degil mi? Bu öyküye yeni çikacak olan kitabimda ayrintilariyla yer verdim.
Su anlasiliyor, Türkiye'nin geçmisinde gerek devlet adami, gerekse yönetici kadrolarinda büyük ve idealist insanlar bulunmustur. Oturakli, dirayetli, otoriter, sayginligi olan, ülke sorunlarini bilen, yapici ve yaratici, yurtsever insanlar. Örnegin Hasim Isçan, Lütfi Kirdar, Ihsan Sabri Çaglayangil, Nevzat Tandogan böyle valilerdendi. Hasim Isçan Trakya Milli Mücadele Hareketinin öncilerinden olmustur.
Cumhuriyet Dönemi'nin ilk Kaymakamlarindan, Basbakanlik Arsiv Genel Müdürlügü Müdür Yardimciligindan emekli, Kirklareli'nde "Karahidir'li Halil Bey" olarak taninan, Halil Tekin Bucakli derdi ki, "Türkiye'nin sorunu Vali sorunu"dur. Valiler yasalari uygulasalar ülkede çok sorun mahallinde çözümlenir." Yasalar "irticaya göz mü yumun" diyor? Kilik-kiyafet yasasina aykiri hareket edenleri "görmezlikten gelin" mi diyor? Hayir efendim.
Halil Tekin Bucakli 22 yillik dostum ve büyügümdü. Engin ve zengin bir kültürü vardi. Yabanci dil biliyordu ve kitaplarini o dilden okurdu. Atatürk'le birlikte Anadolu'ya geçen genel Müfettisi General Kâzim Dirik'in Özel Kalem Müdürü, yazar Çetin Altan'in Edirne'de mektupçu (Vali Muavini) olan babasi Halit Bey'in yakin arkadasi idi. Bunlar Cumhuriyeti özümsemis, Atatürk Devrimi'ni anlamis, ikbal ve parayi kenara itmis insanlardi. Lüleburgaz'a gelen Nato Komutani'na, "Çikariniz olmasa buraya gelmezsizin" diyebilen ve bunu söylemis olmasindan dolayi Korgeneral Sükrü Kanatli Pasa tarafindan tebrik edilen Sinasi Özdenoglu gibi Kaymakamlari simdi cimbizla arasaniz bulamazsiniz. Yürek ve gönül isteyen isler bugün sahipsizdir.
Geçmis ne kadar güzeldi.
NOT Hayattta iki konuyu iki kisi ile ne konusmus ne de tartismis kimseyim. Partici ile particilik, bagnaz ile din konusulmaz. Çünkü bir sonuca varmak mümkün degildir. Ikisi de önyargilidir.
nazifkaracam@gazetetrakya.com