PAVLI PANAYIRI (PEHLIVANKÖY) TARIHINDEN GÜNÜMÜZE

Belediye Baskani Hüseyin Çelikel'in özel davetlisi olarak ben, sair Mülayim Tirfil, sair Alaeddin Ikican, sair Enis Ilgar, sair Mustafa Ermis Pehlivanköy'de idik. Baskan Hüseyin Çelikel Panayir Gecesi'nde benim Pehlivanköy ve Pavli Panayiri hakkinda bir konusma yapmam, sairlerin de siir okumalari için geceye katilmamizi istemis
Pehlivanköy yüzyila yakin bir zamandan beri PAVLI PANAYIRI ile ünlüdür. Trakya'nin en büyük panayiri burada kurulmaktadir. Panayir Ilçenin eski adi ile anilmaktadir. Ilçe bu eski adi 800'lü yillarda bu bölgeye Anadolu'dan Hiristiyan Azizler'den Paul'in kurdugu Hanes Mezhebi üyelerinin iskan edilmelerinden beri kullanmaktadir. Bu mezhep mensuplari o yillarda Malatya taraflarindan baslayan bir savasa katilmayi reddettikleri için Bizanslilar zamaninda Bati Roma sinirlarina yakin olan bu yere sürgün edilmislerdir. Tarihte bu mezhebe, yani Hiristiyan Aziz Paul'in kurdugu Manes Mezhebi üyelerine Paulisyenler denilmistir. Paul adi zaman içersinde halk dilinde PAVLI olmustur. Bu konu da yakinda çikacak YÖRE Dergisinde genis bir arastirma yazim çikacagi için Pehlivanköy tarihinin bu ayrintilarina girmeyecegim. Pavli Panayiri gecesinde yaptigim konusmamda da Ilçenin adina bir iki cümle ile deginmistim.
PANAYIR,Yunanca bir kelimedir. Ziyaret, ticaret, ve eglence amaciyla toplanilan yer demektir. Sözlüklerin yazdiklarina göre Eski Arap ve Eski Yunanlilar'dan beri panayir gelenegi vardir. Yilda bir veya birkaç defa kurulan Pazar anlamina da gelmektedir. Osmanlilar'da panayir kurulmasinin 1700'lü yillardan itibaren basladigi varsayilmaktadir.
Pehlivanköy Panayiri kayitlara göre 1910 yilinda baslamistir. Ancak Pehlivanköy Panayiri'ndan yani PAVLI PANAYIRI'ndan önce de buralarda dini ve ticari amaçli toplantilar, bir araya gelmeler olmustur. Çünkü Pehlivanköy bölgesi iki büyük tarikatin (mezhebin) büyüyüp gelistigi, Avrupa'nin ortalarina kadar yayildigi yerdir. Efsanesi vardir. Paulisyenler bölgeyi Hiristiyanlastirirken Bogomiller de TANRIYI SEVENLER Hareketi olarak Din Savaslari'na kadar varan bir güç kazanmislardir. Sirbistan'da Bosnaklar bu Bogomil Tarikati'nin en son kalintilaridir. Onlar Osmanlilar zamaninda YEMINLI MÜSLÜMAN olmuslardir. Dindar bir kesimi olusturmaktadirlar.
Bu kisa tarihi bilgiden sonra Pehlivanköy'de kurulan Pavli Panayiri'nin bugün Trakya'da kalan birkaç panayirin basinda geldigini söylemek isterim. Pehlivanköy'de Panayir Gelenegi devam etmektedir. O kadar ki sunca yildan beri özünden, yapisindan hiçbir sey kaybetmemis, ticaret, kültür ve eglence birbiriyle sentez olmustur. Bilmem kaç yüz dönüm arazi üzerine kurulan panayirda yok yok, her sey var. Zaten amaç da halkin arayip da alabilecegi seyleri panayirlarda bulundurmaktir. Geçmiste, yani Osmanlilar zamaninda panayirlarda ticarete hakim olan azinliklardi. Onlarin yetistirdikleri, ürettikleri önde geliyordu. Türk Müslümanlarin panayirlara getirdikleri yün çorap, aba, keçe, saraç esyasi, çuha, dokuma entari gibi seylerdi. Pehlivanköy Panayirini gezerken gördüm ki, cumhuriyetten beri Türk insani her seyi yapmis ve yetistirmis, pazara, piyasaya sürmüstür, Balkan ve Yunan Savaslari sonrasi yapilan mübadeleler Türk insanini öne çikarmistir.Pehlivanköy'e birçok defa gittim, Fakat toplumsal yasamlarina ilk defa tanik oldum. Gecede basta genç ve degerli kaymakam Ahmet Öztürk ve Belediye Baskani Hüseyin Çelikel olmak üzere bütün Pehlivanköy halki ile Trakya'nin her tarafindan gelen binlerce, onbinlerce kisi vardi. Özellikle vurgulamak isterim ki ve konusmamda da bunu söyledim, CUMHURIYET KADINLARI'nin katilimi, cumhuriyetin getirdigi yenilige yakisan giyimleri ve davranislari büyük ilgimi çekti. Insanlarda yasam sevinci gördüm. Bir gün önce de buraya Cumhuriyet Valisi Ismet Metin gelmis ve halkla görüsmüstür. O'na da halkin büyük sevgisini gözlemledim.Demek isterim ki PAVLI PANAYIRI bir tarih, bir gelenek ve nostalji olarak yasatilmali ve gelistirilmelidir.
nazifkaracam@gazetetrakya.com