Obeziteye dikkat!

Şişmanlığın birçok hastalığın ortaya çıkmasına zemin oluşturan önemli bir sağlık sorunu olduğunu söyleyen Kırklareli Halk Sağlığı Müdürü Uzman Dr. Nihat     Kutluay, dünyada olduğu gibi ülkemizde de şişmanlığın görülme sıklığının gittikçe arttığını, sağlık üzerindeki etkilerinin ciddi boyutlara ulaştığını söyledi. Kutluay, şişmanlığa karşı gelişigüzel diyet uygulanmaması gerektiğini de  vurguladı.

Obezite, bilinen adı ile şişmanlık birçok hastalığın ortaya çıkmasına zemin oluşturuyor. Önlenmediği takdirde, yaşam süresini ve kalitesini olumsuz yönde etkileyen önemli bir sağlık sorunu olan obezite dünyada olduğu gibi ülkemizde de görülme sıklığı git gide artıyor.
Sağlık üzerinde ciddi sıkıntılara neden olan obezite yarattığı mekanik ve psikolojik sorunların yanında yüksek kan basıncı, yüksek kan kolesterolü, kalp damar hastalıkları, inme, şeker hastalığı, bazı kanser türleri, artritler ve solunum yetersizlikleri gibi birçok hastalığın ortaya çıkış hızını artırıyor. Obezite sorununa ilişkin bir açıklama yapan Kırklareli Halk Sağlığı Müdürü Uzman Dr. Nihat Kutluay, aşırı besin alımı, fiziksel hareketin yetersiz olması ve kalıtımsal nedenlerin şişmanlığın oluşumunda etkin olduğunu söyledi. Yapılan çalışmaların şişman anne ve babanın çocuklarının, zayıf anne ve babanın çocuklarına kıyasla 3 kez daha fazla şişman olma riski ile karşı karşıya bulunduğunu ifade eden Dr. Kutluay, yine hormonal etkiler, yaşın ilerlemesi ile birlikte bazal metabolizma hızının yavaşlaması ve cinsiyet farklılığının da şişmanlığa neden olabildiğini kaydetti. Kadınlarda erkeklere oranla şişmanlığın daha sık görüldüğünü anlatan Dr. Kutluay, vücut yağının dağılımına göre şişmanlığın iki tipi bulunduğunu belirtti. Yağın, vücudun alt bölümlerinde, yani kalça ve uyluklarda toplanmasına jinoid bilinen adı ile "armut tipi" şişmanlık, vücudun üst bölümlerinde toplanmasına ise android "elma tipi" şişmanlık denildiğini dile getiren Dr. Kutluay, "Koroner kalp hastalıkları ve hipertansiyon, bedenin üst kısmı şişman olanlarda daha sık görüldüğünden, özellikle android tip şişman olanların diyet tedavisi ile uygun ağırlıklarına ulaşmaları çok önemlidir" dedi. Şişmanlığın tedavisinde; diyet, davranış değişikliği, fiziksel aktivitenin artırılması, ilaç kullanımı ve cerrahi tedavi gibi tedavi türlerinin kullanılabildiğini, bunların içinde beslenme tedavisi ile birlikte davranış değişikliği tedavisi ve fiziksel aktivitenin artırılması en sağlıklı olanları olduğunu söyleyen Dr. Kutluay, "Ancak yaşamı tehdit eden bir şişmanlık söz konusu ise cerrahi girişim düşünülebilir. Bununla birlikte; konuyla ilgili uzmanların dışındaki kişilerin önerdiği, kişiye özel olmayan, kısa sürede hızlı kilo kaybı sağlayan, çok düşük enerjili şok diyetler ile tek tip besine dayalı diyetler, zayıflattığı öne sürülen ve pek çok yan etkisi bulunan ilaçlar, gerçek kilo kaybı yerine vücuttan sadece su kaybına neden olan diüretik (idrar söktürücü) ilaçlar, sağlığa zarar veren zayıflama yöntemleridir. Bu uygulamalardan kaçınılması gerekmektedir.
Çok düşük enerjili diyetlerin, baş ağrısı, konsantrasyon bozukluğu, sinirlilik, yorgunluk, bulantı, kusma, ishal, kabızlık, safra ve böbrek taşı, kalp ritminde bozukluk, tansiyon düşüklüğü, adet düzensizliği, kuru cilt, saç dökülmesi, saç incelmesi, uyuşukluk, soğuğa karşı tahammülsüzlük, idrarda protein görülmesi, mineral ve elektrolit dengesinde bozukluk, bazal metabolizma hızında azalma gibi sağlığı etkileyen yan etkileri olduğu unutulmamalıdır" diye konuştu.
Obezite riskini azaltmaya yönelik çeşitli önerilerde bulunan Kırklareli Halk Sağlığı Müdürü Uzman Dr. Nihat Kutluay, önerilerini şöyle sıraladı;
*Yiyecek alışverişini mümkün olduğu kadar tok karnına yapın,
*Alışverişe liste hazırlayıp çıkın,
*Satın alırken enerjisi düşük besinleri seçin (yağlı peynir yerine yağsız peynir seçmek gibi)
*Boş zamanlarda yiyecek atıştırmak yerine egzersiz yapın,
*Sık aralıklarla azar azar yiyin, mümkünse ana öğünleri atlamayın, az yemek şartıyla ara öğün yapın,
*Göz önünde yiyecek bulundurmayın,
*Mutfağa fazla zaman ayırmayın, en kısa sürede işinizi bitirip mutfaktan uzaklaşın,
*Yemekte küçük, salatada büyük tabak kullanın,
*Tabakta yemek bırakmaktan çekinmeyin, kalanı ara öğünde yiyin,
*Mümkün olduğunca iyi çiğneyin ve yavaş yiyerek lokmaların tadına varın,
*Yemek yerken başka aktiviteler (TV seyretmek, okumak gibi) yapmayın,
*Akşam yemeğinden sonra bir şey yemeyin,
*Herhangi bir sağlık probleminiz yok ise aktiviteyi arttırın, kısa mesafelerde taşıt kullanmayın, asansörü kullanmayın, hızlı tempoyla yürüyün,
*Yemek pişirirken düşük enerjili olmasına dikkat edin (etli yemeklere yağ ilave etmeyin, yemeklerdeki yağ miktarını azaltın, kızartma yerine haşlama, ızgara veya fırında pişirmeyi tercih edin),
*Kilo verme konusunda kendinize güvenin, sabırlı olun.