OSMANLI DEVLETINDE YABANCI DOKTORLARIN YARATTIKLARI SORUNLAR

Hükümet doktor açigini kapatmak amaç ve gerekçesiyle yabanci doktor çalistirilmasina olanak verecek bir yasa çikartmis, ancak yasa Sayin Cumhurbaskani tarafindan Büyük Millet Meclisine iade edilmistir.
Basin bu iadeden sonra hükümetin yasayi çikartmaktan vazgeçtigi biçiminde yayin yapinca Saglik Bakanligi bir açiklama yapmis, yasayi çikartmakta israrli olduklarini söylemis, vazgeçtikleri yolundaki haberleri yalanlamistir.
Türk kamuoyu ülkede doktor açigi bulundugunu simdiye kadar kimseden duymamistir. Sadece doktorlarin bazi bölgelerde yogunlastiklari, bu yüzden doktorlarin dagiliminda bir dengesizlik meydana geldigi, geri kalmis yörelere doktorlarin gitmedikleri söylenmistir. Doktor açigi bulundugu simdi açiklandigina göre demek ki geçmiste doktor açigi vardi da bu söylenmiyordu, kamuoyundan saklaniyordu. Yada Türkiye'de doktor açigi yoktur da bu hükümet bazi Arap ülkelerden doktorlarin Türkiye'de çalismalarini düsündügü için böyle bir açik oldugunu söylemek ihtiyacini duymustur. Hangisi dogrudur veya degildir bilmiyoruz. Ancak Türkiye'de doktorlar ayaktadir ve yabanci doktor çalistirilmasina karsidirlar.
Bir ülkenin saglik teskilatinda yaygin biçimde yabanci doktor çalistirmak çok duyarli, çok stratejik bir konudur. Hangi ülkeden gelirse gelsin yabanci doktorlar halkin içinde, ailenin evinde olacaklardir. Türk halkinin saglik sorunlarini, hastaliklarini ögreneceklerdir. Aile ekonomilerini bileceklerdir. Tipki ögretmenler gibi, doktorlar da bazi hastaliklar dolayisiyle aileleri taniyacaklardir. Bundan kaçinmak mümkün degildir.
Osmanlilar zamaninda Padisahin Mülkü'nde kullarina bakan doktorlar Rum, Ermeni, Yunan, Avusturyali, Alman, Rus, Bulgar soyundan gelen kimselerdi. Ancak devletin güçlü oldugu zamanlarda bu sorun degildi. Fakat Padisaha sadakat gösteren bu doktorlar çöküs yillarinda, özellikle 1877-1878 Osmanli- Rus, 1912-1913 Türk-Bulgar, 1920-1922 Türk-Yunan Savaslari sirasinda düsmana çalismislardir. Tabii tümünü bu çizgide söylemek ve göstermek dogru degilse de genelde bu böyle olmustur. Arastirmaci yazar Ali Riza Dursunkaya "KIRKLARELI Vilayetini Tarih, Cografya, Kültür ve Eski Eserleri Yönünden Tetkik'' adini tasiyan kitabinda bundan 100 yil kadar önceki Trakya'da doktorlar hakkinda su bilgileri vermektedir
"1900'lü yillarin basinda Edirne merkezinde 18 doktor vardi. Bunlarin 2'si Türk, 2'si Ermeni, 12'si Rum. 2 de Avusturyali doktor bulunuyordu. Ancak 12 Rum doktorun 4'ü Yunan uyruklu idi. Uzunköprü'de ise biri Yunanli 2'de Rum olmak üzere 3, Malkara'da 2'si Rum, 2'si Ermeni 4, Kesan'da biri Yunanli, 2'si Rum 3, Gelibolu'da biri Türk, 2'si Rum olmak üzere 3 doktor bulunuyordu. Ancak Rum doktorlardan biri Yunanli, digeri ise Rus idi. Tekirdag'da ise 5'i Rum, biri Ermeni olmak üzere 6, Çorlu'da ise sadece 2 Rum doktor vardi. Babaeski'de de biri Türk, biri de Rum iki doktor çalisiyordu. Ancak Babaeski'de bir de Rum Eczaci vardi. Lüleburgaz'da da biri Türk, biri Yunanli ve ayrica 2 de Rum Eczaci çalisiyordu. Kirklareli'de ise Osmanli tibbiyesinden mezun bir, Atina tibbiyesinden mezun 2, Alman tibbiyesinden mezun 4 doktor ile bir Rum dis doktoru ve bir Türk operatör doktor bulunuyordu." O yillarda Kirklareli, Trakya'da saglik personeli ve hizmetleri yönünden ilerde bulunuyordu.
Özetle söylemek gerekiyorsa 1900'lü yillarin basinda Trakya'da 49 doktordan 5'i Türk, 5'i Ermeni, 36'si Rum, 2'si Avusturyali, biri de Almanyali'dir. Ancak 36 Rum doktorun içinde 8'i Yunanli, 2'si Avusturyali, biri Rus, biri de Fransiz uyrukludurlar. Demek oluyor ki Osmanli Devleti'nin sagligi yabancilara emanetti.
Hükümet yabanci uyruklu doktor çalistirmakta israrli olacaksa unutmasin ki geçmisteki bu tablo günümüzde de Trakya ve Anadolu'da böyle olacak, bünyesi duyarli bir ülkenin olaylari yasanacaktir. Ülkeye Rum, Ermeni, Yunanli, Iran, Suudi ve Sudan medreselerinden çikmis doktorlar çalismaya geldiklerinde sen ne yapacaksin? Bunlara yasakmi koyacaksin? Yunanli'ya, Rum ve Ermeni'ye yasak, Sudanli, Suudili, Iranli gelsin diyeceksen bu yasayi ya baska türlü anlarlar. O takdirde iyisi mi Hükümet bu yasayi çikarmamali yada bir takim ölçüler, sinirlamalar getirmelidir. YURT MILLIYETÇILIÄzI'nin boy vermeye basladigi bir zamanda yabanci çalistirmak dikkat ister. Bilmem geçmisin bu tablosu birsey anlatti mi?
Not Yazinin önemine binaen Tekirdag Yeni Inan Gazetesi'nden alintidir.
nazifkaracam@gazetetrakya.com