ONLAR BERABER GITTILER FAKAT GERI DÖNMEDILER

1960'li yillarda Trakya'da çesitli savaslara katilmis, sehit olmus ve Gazi olarak dönmüs olanlar üzerine bir arastirma yaptigimda insanlarimizin çok önemli bir özelligini tespit etmistim.
Savaslarda ölenler Sehit edilenler ama geride kalanlar ne ile yasiyor, ne ile seviniyorlardi? Onlarda bir sey bulmustum Savastan yarali, bereli ve sakat dönmüs olanlar sadece ve sadece YURT SEVGISIYLE yasiyorlardi. Bu gerçegi görmüs ve saptamistim. Sonra bunlari yurt sevgisiyle yasayanlar adi altinda yazip anlatmistim. Bir kismini da 1920 Yunan isgali altindaki Trakya'da silahli faaliyetleri nedeniyle "ULUSAL KURTULUS SAVASINDA TRAKYA / Bir Mücadelenin Perde Arkasi" kitabimda dile getirmistim. Bu kitap Genel Kurmay Baskanligi tarafindan okunmak üzere tavsiye edilmistir. Sayin Mehmet Serez bunlari benden sonra (1984'ten sonra) bir kitabinda anlatmistir.
Bu yazimda Kurmay Yarbay Mustafa Kemal'in Tekirdag'da komutanligini yaptigi 19. Piyade Tümeni'ne bagli 57. Alay'da sehit olanlardan söz etmek istiyorum. Tarihi bilenler hatirlayacaklardir. 57. Piyade Alayi, Sehit alaydir. Yemen'de, Galiçya ve Çanakkale'de savasmis ve alayin tamamina yakini bu savaslarda sehit olmustur. Bu nedenle tarihe sehit alay diye geçmistir.
Mustafa Kemal, Tekirdag'daki 19. Piyade Tümeni komutanligina atandiginda bu tümenin mevcudu çok azdi ve erlerin çogu da Osmanli Devletinin Arap Eyaletlerinden gelmislerdi. Mustafa Kemal tümen mevcudunu artirmak için Trakya'dan gençleri toplamis, onlari asker yapmistir. Alay 1915 yilinin nisaninda Ariburnu ve Conkbayiri savaslarina girdiginde mevcudu arasinda Trakya illerinden ne kadar asker oldugunu bilmiyoruz. Alayin mevcudu bir aralik besbin dolayina ulastiginda, herhalde Trakya kökenli 172 er sayisinda bir artis olmustur. Alayin illere göre dagilimina baktigimizda Osmanlinin 78 yerinden alayin içinde asker vardir. Bunlarin çogu sehit olmus ve alayin girdigi çesitli savaslarda kaybolmuslardir. Bir bilgi olmak üzere bu alaydan Edirne'den 31 er sehit olmus, 69 er de kaybolmustur. Kirklareli'nden bu sayi 10 sehit, 37 kayip seklindedir. Tekirdag ise 8 sehit 17 kayip vermistir. Toplam olarak bu alayin yaptigi savaslarda Trakya kökenli er kaybolmus veya sehit olmustur. Alay tüm mevcudundan 4546 sehit ve kayip vermis, kahramanca kendini vatan topraklarina gömmüstür.
Bazi tarihçiler Osmanli devletinin 600 yillik ömründe iki yilda bir savastigini, toplam olarak 300 yildan biraz fazla savas meydanlarinda kaldigini söylerler. Bu nedenle padisahin kullari (Türk halki) savasmaktan ekonomiyi, ticareti ögrenememis, isbölümünde fazlasiyla yer alamamistir. Yani mesleklerin her çesidinde kendine yer bulamamistir. Mustafa Kemal Atatürk isin bu tarafini bildigi için "Ekonomiyi Bilmiyoruz" onu ögrenmek zorundayiz demistir.
Dogruyu söylemek lazimdir. Osmanli, Türk'ü savaslarda bitirmistir. Savas yetenegini ve bilgisini gelistiren Türk insani diger mesleklerde yaya kalmistir. Cumhuriyet ilan edildiginde ticareti ögrenmek için bir Yahudi'nin ya da isi bilen birinin yaninda çalismistir. Yeryüzünde bugüne kadar savasin iyi oldugunu, savasta iyi yasandigini hiç kimse söylememistir. Bizim tarihimizde savas dönemini Mustafa Kemal kapatmistir. Zorunlu olmadikça savasmayi cinayet olarak nitelendirmistir. Yurtta Baris, Dünyada Baris, Türk halkinin yüzünü vatanin imarina, topragin islenmesine çevirmistir. Osmanli'nin zamaninda 8-9 yilda askerden dönenler bu topraklari Vatan yapanlardi. Bu nedenle emanet aldigimiz, gelecek kusaklara devretmek mecburiyetinde oldugumuz bu vatanda yasayan hiç kimse emanetçi degildir. Vatanin sahibi olanlar vatanin bütünlügünü savunacaklardir. Vatan kahramanligina, vatan savunmasinda kendini feda eden 57. sehit Piyade Alayina gidenler dönmedilerse, onlar mutlaka diger sehit ve gaziler gibi gelecek için ölmüslerdir.
nazifkaracam@gazetetrakya.com