Neler gördü bu Istrancalar

Kırklareli İl Genel Meclisi Çevre ve Sağlık Komisyonu, Ağustos ayında il genelindeki ÇED süreçleri, maden ocakları ve tesislerle ilgili bir rapor hazırladı. Raporda Kırklareli’nin toplam arazilerinin 640 bin hektar olduğu ve bunun 60 bin 445,46 hektarını bugüne kadar maden çıkartmak için ruhsatlandırılmış alanlar oluşturduğu belirtildi. Raporda ayrıca 2010 yılından günümüze ÇED süreçleri, verilen izinler ile ilgili bir kısmı halen devam eden bir kısmı ise sonuçlanmış davalarla ilgili de bilgi verildi. Söz konusu dönemde İl Genel Meclisi, çevreci sivil toplum örgütleri, belediyeler, muhtarlar ve vatandaşlarca 100 adet dava açıldığı bu davaların büyük kısmının orman varlığının bütünlüğünün bozulması, yeraltı besleme suyu alanlarının zarar görmesi, ekolojik turizm faaliyetlerinin zarar görmesi, çevre planlarına aykırılık gibi gerekçelerle kazanıldığı mahkemelerin yine bu gerekçelerle izinleri iptal ettiğine dikkat çekildi. Çevrenin korunması adına verilen bu mücadeleyle ilgili olarak raporda Komisyon bazı önerilerde de bulundu. 

Kırklareli İl Genel Meclis üyelerinin il genelindeki maden ocakları ve ÇED süreçleri ile ilgili verdiği önerge üzerine Çevre ve Sağlık Komisyonu bir rapor hazırladı. Raporda 2010 yılından bugüne maden ocakları, ÇED süreçleri ile ilgili mahkemelere yapılan itirazlar ve açılan davaların sonuçlarına da yer verildi. Söz konusu raporda açılan davaların birçoğunda mahkemelerin bozma gerekçelerinde; orman varlığının bütünlüğünün bozulması, yeraltı besleme suyu alanlarının zarar görmesi, ekolojik turizm faaliyetlerinin zarar görmesi, turizm mastır planına aykırılık teşkil etmesi, bölgede bulunan mağaraların yeraltı su kaynaklarının, tarihi eserlerin zarar görmelerinin ve sürdürülebilirlik ilkesine aykırı olduğunu uluslararası çevre sözleşmelerine aykırılık, biyosfer rezerv alanlarını bozma, il çevre düzeni planına aykırılık, Istranca Dağları flora raporuna aykırılık, ruhsatın alındığı alanın tamamına değil izinlerin parça parça alındığına ve Danıştay kararına göre tek parça olarak alınması gerektiği, bölgede yaşayan halkın istememesi, koruma altında olan Trakya arısının zarar göreceği, Istrancaların Avrupa'nın en önemli 5 doğa alanından biri olması, maden işletmelerin ekosisteme etkileri, yeraltı sularının kaybolması, av hayvanlarının zarar görmesi, trafik olarak zorluklar yaratması, ocaklarda patlatmalardan dolayı yeraltı su havzaların karstik yapı olmasından, su geçirmesinin engelleneceği, malzeme alımından önce orman toprağı kazılarak kenara alınacağından yağmur sularını tutacak katmanın yok olması gibi nedenleri gösterdiği belirtildi. Raporda ayrıca açılan davaların hangi bölgelerde hangi kurum yada sivil toplum örgütü, muhtarlık veya belediye tarafından açıldığı, sonucunun ne olduğuna da yer verdi.
2010 yılından günümüze kadar davaları içeren raporda 100 davaya yer verilmiş. İşte o raporda yer alan davalardan bazıları;
- Konum; Dupnisa Mağara Üzerine Ruhsat: Faaliyet; Mermer, Sonuç; Süreç Sonlandırıldı. Özet: Dupnisa Mağarasının toplam uzunluğu 2,720 Metre. Doğal SİT alanı 400 Metre. Çok büyük bir bölümü koruma altında değil. Kuru Mağara çıkışına 690 mt mesafeye mağara üzerine Mermer Ocağı ruhsatı verildi. İtirazlar sonucu Şirket Gitti.
- Konum; Akpınar Faaliyet; Çimento Fab. Sonuç; Süreç Sonlandırıldı. Özet; Akpınar ÇED Toplantısı yaptırılmadı. 5 Gün içinde Bakanlıkta yapılan toplantıda itirazlar yapıldı. 3 yıldır beklemede.
- Konum; Üsküp, Faaliyet; Kalker, Sonuç; Süreç Sonlandırıldı. Özet; Üsküp Karıncak arasında. Faaliyete başladığı hafta Kültür Varlıklarına itirazlar yapıldı. Süreç sonlandı. Ruhsat alanında Kültür varlığı var.
- Konum; Armağan, Faaliyet; Kalker. Sonuç; Süreç Sonlandırıldı. Özet; Köyden 256 kişi itiraz etti süreç sonlandırıldı.
- Konum; Dereköy. Faaliyet; Altın Madeni. Sonuç; Yargı Kararı İle Süreç Bitti. Özet; Duyurunun ardından Panel düzenlendi. (Prof. Dr D. Kantarcı-Av.B.Kaçar.) Bilgilendirmenin ardından 20 STK birlikte dava açıldı. Lehte sonuçlandı.
- Konum; Geçitağzı. Faaliyet; Gümüş Madeni. Sonuç; İtirazlar yapıldı ÇED süreci sonlandırıldı. Özet; Duyurunun ardından itiraz yapıldı. Muhakkik atandı. İtiraz eden G. Çidem ifadesi alındı. Süreç Sonlandırıldı
- Konum; Kula. Faaliyet; Altın-Gümüş Madeni. Sonuç; İtirazlar Yapıldı ÇED Süreci Sonlandırıldı. Özet; Duyurunun ardından itiraz yapıldı. Muhakkik atandı. İtiraz eden G. Çidem ifadesi alındı. Süreç Sonlandırıldı
- Konum; Dereköy. Faaliyet; Patlamalı Taş Ocağı. Sonuç; Salım Aras Yargı Kararı Bitti. Özet; Salim Aras Davacı oldu. Sürece destek verildi. Köyde Panel düzenlendi. Prof Dr D.Kantarcı-H.Orta-Av.B.Kaçar
- Konum; Kofçaz, Faaliyet; RES. Sonuç; İtirazlar yapıldı ÇED süreci sonlandırıldı. Özet; Elmacık ve Kofçaz ile birlikte itiraz edildi. Ruhsat alanında kültür varlıkları buluyor. Süreç sonlandırıldı.
- Konum; Çukurpınar. Faaliyet; Patlamalı Kalker Kırma. Sonuç; Yargı kararı ile süreç bitti. Özet; Sürece itiraza rağmen CED Gerekli Değildir Kararı verildi. Muhtarlık ile birlikte Dava açıldı. Yargı ÇED kararını iptal etti.
- Konum; Limanköy. Faaliyet; Liman ve Dolgu. Sonuç; 2 defa geldi. İtiraz edildi. Beklemede. Özet; 2013 Yılında İptal edilen Dosya 2015’te başka isimle tekrar geldi. İtirazlar yeniden yapıldı. Hala cevap verilemedi.
- Konum; Beğendik. Faaliyet; Termik Santral. Sonuç; Süreç Sonlandırıldı. ÇED toplantısı yaptırılmadı. Bulgarlar ile ortak eylem yapıldı. ÇED sonlandırıldı. Bu süreçte 25 kişiye ÇED gezisi teklif edildi. Kimse katılmadı.
- Konum; İğneada. Faaliyet; Nükleer. Sonuç; Ortada Dosya Yok. Bilgi yok. Özet; Eylem yapıldı. Süreç Takip Ediliyor. 14 Ekimde atanmış Bakan “NPP var” dedi. Bulgar parlementer Kovachev AB Parlementosunda sordu. T.C adına verilen cevap “yok” denildi.
Bu arada Çevre ve Sağlık Komisyonu raporunda ayrıca çeşitli çözüm önerilerinde de bulundu. Çözüm önerileri ise şöyle;
1- Her yıl tüm maden ocakları bir kez yerlerinde incelenerek kapanan, terk edilen, ruhsatlarını sırf elinde tutmak için senede birkaç ton malzeme çıkaran ocakların ruhsatları iptal edilmeli. Ruhsat alanı içerisinde maden rezervi var ise yeni ruhsatlar yerine öncelikle bunlar değerlendirilmelidir.
2- Ruhsat verme aşamasında MİGEM temsilcileri Ankara'da harita başında karar vermemeli, alanı yerel yöneticiler, muhtarlar, alan ile ilgilenen uzman ve bilim adamları ile gezip değerlendirmeli mutlaka ÇED istenmelidir.
3- Terk edilen faaliyeti duran ve içinde maden biten tüm ocaklar derhal kapatılarak ıslah edilmeli üzerine kenarda duran ilk aşama alınan yüzey toprağı serilmeli ve ağaçlandırılmalı. .İşlem yapmayan ruhsat sahiplerine doğaya verdiği zarardan dolayı her türlü cezai işlem uygulanmalıdır.
4- Yer altı su kaynaklarına patlamalardan ve malzeme aldıktan sonra yer altı suyunu yüzeye çıkarmaktan dolayı zarar veren ocaklar derhal kapatılmalıdır.
5- Çıkarılacak yasayla Istranca'ların Ergene havzasına ve İstanbulun suyunun kaynağı olmasından dolayı Biyosfer Rezerv Alan ilan edilmelidir.
6- Istrancalar Natura 2000 alanı ilan edilmelidir.
7- Uzun yıllar ve emekle resmi kurumlar tarafından hazırlanan Bölge Turizm Planı onaylanmalıdır.
8- 2010 yılında tamamlanan Biyosfer Rezerv Alan çalışması onaylanmalı ve Istrancalar koruma altına alınmalıdır.
9- Istrancalar'da orman bütünlüğü korunmalı,yollar, maden ocakları için orman alanları bölünmemelidir.
10- Toprak ile ilgili her türlü müdahalede " Valetta Sözleşmesi " kurallarına uyulması ve toprağa ait arkeolojik verilerin korunması mutlaka sağlanmalıdır.
11- Su havzalarının korunması konusunda " Ramsar Anlaşması" kapsamına alınması ve bu kuralların herhangi bir nedenle esnetilmemesinin sağlanması.
12- Mevzuatta yer alan "Yeraltı Su Besleme Alanları "nın üzerinde her türlü madencilik faaliyetine kapalı olması ibaresi uyarınca yer altı su kaynaklarının korunması konusunda adli ve idari tedbirlerin etkin olarak uygulanması.
13- Maden sahasının altında su kaynağı olup olmadığı uzmanların katılımı ile yapılmalı altta su varlığı tespiti durumunda ocakta patlatma yöntemi ile maden çıkarımına son verilmelidir.
14- Çevre ve Sağlık Komisyonumuzun hazırladığı bu rapor ÇED'e gerek yoktur,ÇED'e gereklidir kararı veren ,ayrıca ruhsat aşamasında görüş sorulan il müdürlüklerine ,MİGEM'e ve İlgili Bakanlıklara bildirilmeli kurumlar arası iletişim mutlaka sağlanmalı ,her yöne çekilebilen esnek görüşler değil, uygun veya uygun değildir hükmü kesin olarak kullanılmalıdır.”