Merhaba Kirklareli

3. AB'de serbest dolasim ilkesi isçinin yani sira ailesinin de haklarini güvence altina almaktadir
Bir üye ülke vatandasi isçinin aile bireyleri (es, 21 yasin altindaki çocuklar, isçilerin bakmakla yükümlü olduklari 21 yasin üstündeki çocuklar ve bakmakla yükümlü olduklari ebeveynler) milliyetleri ne olursa olsun isçi ile beraber bir baska üye ülkeye yerlesebilmektedir. Bu kisiler o ülke topraklarinda çalisma hakkina sahiptir. Isçilerin çocuklari o ülkenin genel egitim, çiraklik ve mesleki egitim imkanlarindan ülke vatandaslari ile esit kosullarda faydalanabilir.
Ortaklik Konseyi'nin 1/80 sayili kararinin 7. maddesi Türk Isçilerinin aile bireylerinin istihdama giris kosullarini belirlemis, 9. maddesi çocuklarin genel ve mesleki egitimde esit muamele hakkini öngörmüs, 13. madde üye ülkelerde yasal olarak istihdam edilen Türk isçi ve aile bireylerinin isgücü piyasasina girme kosullarina yeni sinirlamalar getirilmesini yasaklamistir.17 1/80 sayili kararin içerigindeki ve uygulanmasindaki eksiklikler tam üyelik ile asilacak, diger bir AB üyesi ülkede çalisan Türk isçileri her bakimdan diger üye ülke isçileri ile ayni haklara sahip olacaktir. Ancak bu haklar tam üyeligin hemen ertesinde degil, katilim müzakereleri sirasinda belirlenecek olan geçis dönemi düzenlemesi ertesinde fiilen kullanilabilecektir.
Bu dogrultuda diger bir üye ülke istihdam piyasasinda bulunan bir Türk isçisinin aile bireyleri, isçinin bulundugu ülkeye gidebilecektir. Halihazirda AB ülkelerinde çalisan Türk isçilerinin aile birlesmelerinde yasadiklari güçlükler sona erecektir. Türk isçisinin çocuklari üye ülke vatandaslari ile ayni kosullarda egitim alabilecektir. Aile bireyleri vatandaslik, ikamet, egitim kosullarina tabi olmadan üye ülkede çalisabileceklerdir. Bu kapsamda Türk isçilerinin AB ülkelerinde Istihdam olanaklarini degerlendirmesi aile yasantisini etkilemeyecek, aile bireylerinin de üye ülkenin egitim ve istihdam olanaklarindan faydalanma imkani olusacaktir.
4. Bir üye ülke vatandasi serbest dolasim kapsaminda diger üye ülkede belirli bir süre is arama özgürlügüne ve AB'de istihdam olanaklanni takip etme olanagina sahiptir.
Roma Antlasmasi ile üye ülke isçilerine bir diger üye ülkeden yapilan is teklifini kabul etme hakki taninmistir. Ancak Roma Antlasmasi'nda is teklifi almadan bir diger üye ülkede is arayan kisilerin haklari konusunda hüküm bulunmamaktadir ve is arayanlarin statüsü konusunda Ikincil mevzuat hazirlanmamistir. Bu konuda Avrupa Toplulugu Adalet Divani'nin aldigi kararlar belirleyici olmus ve is teklifi olmadan is arayanlarin haklari netlik kazanmistir. ATAD üye ülkelerin, diger üye ülke vatandasi olan ve is arayan kisilerin ikamet sürelerini kisitlayabilecegin! ancak bu sürenin 6 aydan az olamayacagini belirtmistir. Bu baglamda Türk isçileri bir AB ülkesinde, söz konusu ülkenin sosyal güvenlik sisteminden faydalanmadan 6 aya kadar ikamet ederek is arayabileceklerdir.
Ayrica AB, üye ülke vatandaslarinin diger üye ülkelerdeki is olanaklarini takip edebilmesi yönünde çalismalar yürütmektedir. 1993 yilinda AB Komisyonu tarafindan kurulan Avrupa Istihdam Hizmetleri Agi-EURES bir baska Birlik ülkesinde is arayan isçilerin Istihdam olanaklari ve kosullari konusunda bilgiye ulasmasi ve emek piyasasinin etkinliginin artmasini hedeflemektedir. EURES agi ile Türk isçileri Birlik içindeki is olanaklari konusunda bilgiye ulasabilecekler, böylelikle diger ülkelerdeki olanaklari degerlendirme konusunda kararlarini daha kolay verebileceklerdir.
5. Tam üyelik çalisma süresinden bagimsiz ikamet hakki saglayacaktir.
AB Is hukukunda bir baska üye ülkede ikamet hakki çalisma süresi ile sinirli degildir. Bir AB üyesi ülkede
. En az on iki ay istihdam edilmis, o ülkede üç yildan fazla süreyle devamli ikamet etmis ve emekli olan,
. ülkede en az on iki ay süre ile istihdam edilen ve o ülkede üç yildan fazla süre ile devamli ikamet eden,
. malulen emekli olan
. sinir bölgelerinde yasayan ve üç yil bir üye ülkede ikamet edip bir diger üye ülkede çalisan isçiler, üye ülke topraklarinda devamli kalma hakkini elde etmektedir.18 Isçiyle beraber ailesi de ikamet etmeye devam edebilmekte, isçinin vefatinin ardindan aile bireyleri ikametlerini sürdürebilmektedir.
Tam üyelik sonrasinda, bir baska AB üyesi ülkede çalisan ve gerekli kosullari karsilayan Türk isçileri, islerinin son bulmasinin ardindan söz konusu ülkede aileleri birlikte kalmaya devam edebilecekler, hayat düzenlerini degistirmek zorunda kalmayacaklardir. Isçiler yeni egitim veya is imkanlarini arastirabilecek, yeni is arayabilecektir. Emekliliginin ardindan ikameti sürecek, kendisinin ve ailesinin sahip oldugu haklar devam edecektir. Istihdam iliskisinin bitmesi yüzünden isçi ve ailesi geri dönmek zorunda kalmayacaktir.
6. AB mevzuati bir baska üye ülkede çalisan isçilerin sosyal güvenligini güvence altina almi;
Isçilerin kendi ülkeleri disindaki ülkelerde çalismalari beraberinde çesitli zorluklar getirmektedir. Çalisanlar diger AB üyelerindeki istihdam olanaklarini degerlendirirken öncelikle sosyal haklarinda olusabilecek kayiplari göz önünde bulundurmaktadir. Sosyal güvenlik alaninda kaybedilecek haklar yeni isin getirilerinden daha yüksek olabilmektedir. Bu bakimdan üye ülkelerin sosyal güvenlik sistemleri arasinda esgüdümün saglanmasi ve isçilerin sosyal haklarinin korunmasi, isçilerin serbest dolasimi önündeki zorluklarin azaltilmasinda büyük rol oynamaktadir.
AB mevzuati da bir baska ülkeye giderek çalisan isçilerin ulusal mevzuat kapsaminda elde ettigi haklarin tamamini veya bir kismini kaybetmesini engellemeyi amaçlamaktadir.
DEVAMI YARIN...
haticekunt@gazetetrakya.com