Madencilik Kırklareli’nde her zaman tartışma konusu

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından hazırlanan ve 1 Mart 2022 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanan "Maden Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik" ile maden sahalarına denk gelen zeytinlik alanlarının madencilik faaliyetinin yapılabilmesi için taşınmasını veya zeytin ağaçlarının kesilmesini, madencilik faaliyeti tamamlandıktan sonra alanın rehabilite edilmesini öngörüyor. Söz konusu yönetmelik dünkü Kırklareli İl Genel Meclisi’nde de tartışma konusu oldu.
Düzenlemeyi eleştiren CHP Grup Başkanı Aptullah Mutluer’in “doğaya düşman, ağaca düşman zihniyet” sözleri AK Parti Grubu tarafından hoş karşılanmadı. AK Parti Grup Başkanı Nihat Sağlam, önce Mutluer’i sözlerini geri almaya davet etti, ardından Türkiye Cumhuriyeti tarihinde en çok fidanın AK Parti iktidarı döneminde dikildiğini söyledi.
Düzenlemedeki madencilik faaliyeti tamamlandıktan sonra alanın rehabilite edilmesine yönelik kısma ise Meclis Başkanı Aydın Karakoç işaret etti. Kırklareli’de bugüne kadar sadece 1 maden sahasının rehabilite edildiğini şirketlerin genellikle iflas açıklamak, madeni başkasına devretmek veya birkaç sene çalıştırdıktan sonra faaliyeti durdurma, yılda birkaç kamyon malzeme alarak ta madeni kapatmama yoluna giderek rehabilitasyon maliyetlerinden kaçtıklarını söyledi.

Kırklareli İl Genel Meclisi’nin Mart ayı 2’nci birleşiminde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından hazırlanan ve 1 Mart 2022 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanan "Maden Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik" gündem dışı konuşmalar bölümünde gündeme getirildi. Meclis Başkanı Aydın Karakoç’un söz almak isteyen olup olmadığını sorması üzerine CHP Grup Başkanı Aptullah Mutluer "Maden Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik"ten bahsetti.
Mutluer, “Dün yeni bir yasa çıktı. Maden alanlarıyla zeytin alanlarının çatışması başladı. Çok uzun süredir zeytinlikler üzerinde böyle bir oyun oynanmaya çalışılıyor. Fakat gel gelelim. Dün Tarım ve Orman Bakanlığı bu hususta bir genelge ile maden alanları ile zeytin alanlarının çakışması durumunda maden alanlarına ön verdi zeytinlikleri bulundukları yerden taşıyacaklarını ve de maden alanı işletme hakkını alacak işletme sahiplerinin taşıdıkları bu zeytin alanlarında yaptıkları çalışmalar sonucunda kömür çıkarılması veya diğer madenlerin çıkarılmasını müteakip alanı düzenleme şartı ile böyle bir husus müsaadesi verdi. Şimdi biz dün burada Trakya bölgesinde İstanbul’dan gelen OSB’lerin nasıl kurulduğunu, neler yapacaklarını bilmediğimizi bu hususunda bir muamma olduğunu ifade ettik. Doğaya, çevreye bir zararı var mı? Diye fikirlerimizi beyan ettik ardından zeytinlikler patladı. Ben soruyorum; Taş ocaklarımız var. Yaklaşık 150 civarında. Bunların işleyeni var işlemeyeni var fakat işleyenleri görüyoruz hepsinin şartı; Taş ocağı işletmesi faaliyetini bitirdikten sonra mevcut alanı düzenleyecek. Aynı şekilde doğaya bırakacak, üzerini ağaçlandıracak. Ben şimdi 24 arkadaşımıza soruyorum böyle bir hususu gerçekleştiren bir işletme oldu mu bugüne kadar? Ben görmedim. Sizler gördüyseniz ifade edin. Zeytin dediğimiz 500 yıl ve daha üzerinde yaşayan ağaç. Akla bakın. Zeytini üzerinden kaldıracakmış taşıyacakmış nereye taşıyacaksa. O kaldırılan zeytin ağacı gittiği yerde kök salabilecek mi, tutunacak mı belli değil. Böyle ucube bir fikir. Zeytinin, zeytin yağının kilosu çıkmış nereye?
Toprak anadır, doğurgandır. Toprağımıza sahip çıktığımız sürece aç kalmayız. Ancak zeytinliklerimiz heba edilmek üzere. Bu yasanın bir an önce geriye alınıp düzeltilmesi ve zeytinliklere zarar verilmemesi bizim gıda temini yönünden çok önemli bir hususumuzdur. Doğaya düşman, ağaca düşman, dereye düşman bir zihniyetin mutlaka ve mutlaka beyinlerimizden silinmesi gereklidir” dedi.
Sözlerini geri almasını istedi
CHP Grup Başkanı Mutluer’in konuşmasının sön bölümünde sarf ettiği sözlere AK Parti Grup Başkanı Nihat Sağlam’dan itiraz geldi. Mutluer’in sözlerini geri almasını isteyen AK Parti Grup Başkanı Nihat Sağlam, “Aptullah Beyin son söylediği sözlerine karşı çıkıyorum. AK Parti Cumhuriyet tarihinin en fazla fidan diken iktidarıdır. Asla doğaya karşı bir zihniyet değiliz. Bu sözünü geri almasını istiyorum” diye konuştu.
Bunun üzerine yeniden söz verilen Aptullah Mutluer ile Nihat Sağlam arasında kısa süreli karşılıklı konuşma yaşandı.
Mutluer’in “Benim sözlerim gerçeklerle alakalı” demesi üzerine Sağlam, “Bende gerçekleri söyledim. Cumhuriyet tarihi boyunca en fazla fidan diken AK Parti Hükümetidir” diye yanıt verdi.
Bunun üzerine Aptullah Mutluer;
“Cumhuriyet tarihi boyunca en fazla fidan diken hükümet olduğunuzu iddia ediyorsunuz. Ancak 2 yıl oldu. Anadolu’yu Amasya, Sivas, Erzincan, Erzurum, Kars, Iğdır, Van, Muş, Elazığ, Malatya gezdim. Sizlerin gidip görmesini isterim bende buraları. Diktiğiniz fidanları nereye dikti bu iktidar merak ediyorum. Ben hiç fidan filan göremedim. Anadolu olduğu gibi bir bozkır. O zaman Istrancaları yok edelim alakasız bir yere fidan dikelim. Ben farklı bir şeyden bahsediyorum. Diktiyseniz de başımın gözümün üstüne. Hiç itirazım yok ancak Karadeniz’deki dereler, Ege’deki zeytin alanları, Trakya’daki Istrancalar… Mutlaka iyi uygulamalar vardır. Bozuk saat bile günde iki defa doğruyu gösteriyor. Ancak ben bu uygulamanın mutlaka ve mutlaka kaldırılması talebindeyim. Zeytinliklerimize dokunmayın. Bu sermayeye bu Türkiye’yi peşkeş çekmeyelim. Sermayenin önündeki bütün engelleri kaldıralım, bizim sularımızda, ormanlarımızda, meralarımızda istedikleri gibi at oynatsınlar, ondan sonra ben buradan laf edince kızmayın. Bizim sözümüzü zaten dinlemiyorlar, bunlara siz bizimle itiraz edin. Belki birkaç anlaşamadığımız noktalar var ama burada birçok kararı birlikte alıyoruz. Bu konuda da gelin birlikte olalım. Şahsınıza kırıcı bir sözüm yok ben genel anlayışın yanlış olduğunu düşünüyorum” şeklinde konuştu.
Kırklareli’nde 158 maden ocağı var. Sadece 1’i
rehabilite edildi
Bir süre diğer Meclis üyelerinin de söz alarak konu hakkında fikirlerini beyan ettiği maden yönetmeliği ile ilgili son olarak Meclis Başkanı Aydın Karakoç konuştu.
Daha önce hazırladıkları bir raporu anımsatan Karakoç, sözlerini şöyle sürdürdü;
“Burada bir rapor hazırlamıştık. İlimizde çalışan ve çalışmayan 158 tane ocak tespit etmiştik ilimizde çalışan ve çalışmayan. O ocaklardan sadece 1 tanesinin ıslah edildiğini o raporda yazmıştık. O da Kaynarcaya girerken sağdaki kil ocağı ıslah edildi. Üzeri kapatıldı ve ağaçlandırıldı. Şu anda ağaçlar büyüyor. Biz Özel İdare dahil olmak üzere, Karayolları dahil olmak üzere özel şirketler dahil olmak üzere açtığımız ocaklardan hiçbir tanesini rehabilite etmedik. Eskiden kanun 25 yılı doldurduktan sonra süre tamamlanır, eğer ocak kapatılıyorsa mal sahibi orayı ıslah edip eski haline dönüştürür. Fakat bu güne kadar hiçbir tane mal sahibi veya ocak sahibi yan tarafa çektiği toprağı üst tarafına kapatarak gitmedi. Bazı firmaları raporumuzda yazmıştık. Biz iflas ettik. Firmaları bulamıyoruz. Firmalar bulunamadığından dolayı ocağa bizlerde gereğini yapamıyoruz. Sonra bir yasa değişikliği çıktı. Ocağı işleten şahıslardan Orman Teşkilatı eğer mal sahibi kapatmaz ise 25 yılın sonunda ocağı ıslah etmek için para kesmeye başladı. Bu paralar Orman Bakanlığında bloke ediliyor. Fakat ocak sahipleri maalesef kötü niyetli bazıları ocağı 5-6 yıl çalıştırıyor sonra terk edip gidiyor. Ocağı öldürmemek için de senede gidiyor oradan 1 kamyon mal alıyor. Bunu gerekli yerlere bildiriyor ve ocak aktif görünüyor. 25 yıla kadar hiçbir şey yapamıyorsunuz. Orman teşkilatı da oraya giremiyor. Giremeyince ıslah da edemiyor. 25 yılın sonunda gidiyor başkasına devrediyor. Böylelikle ocaklar kalıyor. En kötü yanı da taş aldıkları yerlerden su kaynakları fışkırmaya başladı. O su kaynakları aşağılara gitmiyor yatakları yer değiştirdi. Taş ta alınacak maden de alınacak ama bunun yöntemleri var. Fakat maalesef ocak sahipleri bu konuda çoğu duyarsız davranıyor. Gönlümüz bu ocakların rehabilite edilmesi.”
Maden yönetmeliği hakkındaki tartışmanın ardından Meclis gündem maddelerini görüşmeye geçti.
Maden Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik hakkında
MADDE 1- 21/9/2017 tarihli ve 30187 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Maden Yönetmeliğinin 115 inci maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“(4) Ülkenin elektrik ihtiyacını karşılamak üzere yürütülen madencilik faaliyetlerinin tapuda zeytinlik olarak kayıtlı olan alanlara denk gelmesi ve faaliyetlerin başka alanlarda yürütülmesinin mümkün olmaması durumunda madencilik faaliyeti yürütecek kişinin faaliyetlerin bitiminde sahayı rehabilite ederek eski hale getireceğini taahhüt etmesi şartıyla Genel Müdürlük tarafından belirlenen çalışma takvimi içerisinde zeytin sahasının madencilik faaliyeti yürütülecek kısmının taşınmasına, sahada madencilik faaliyetleri yürütülmesine ve bu faaliyetlere ilişkin geçici tesisler inşa edilmesine kamu yararı dikkate alınarak Bakanlıkça izin verilebilir. Zeytin sahasının taşınmasının mümkün olmadığı durumlarda sahada madencilik faaliyetleri yürütülmesine ve bu faaliyetlere ilişkin geçici tesisler inşa edilmesine kamu yararı dikkate alınarak Bakanlıkça izin verilebilmesi için madencilik faaliyeti yürütecek kişinin madencilik faaliyetleri bitiminde sahayı rehabilite ederek eski hale getireceğini ve Tarım ve Orman Bakanlığınca uygun görülecek alanda dikim normlarına uygun, faaliyet yürütülecek saha ile eşdeğer büyüklükte zeytin bahçesi tesis edeceğini taahhüt etmesi zorunludur. Bu fıkra kapsamında zeytin sahasının taşınmasına ilişkin tüm masraflardan ve zeytin sahasının taşınmasından kaynaklanan tüm taleplerden madencilik faaliyeti yürütmesi yönünde lehine karar verilen kişi sorumludur. Bu fıkra kapsamında zeytin sahasının taşınmasına ilişkin usul ve esaslar Tarım ve Orman Bakanlığının uygun görüşü alınarak Bakanlıkça, zeytin bahçesi tesis edilmesine ilişkin usul ve esaslar Tarım ve Orman Bakanlığınca belirlenir.” (H.Murat Taner)