Leylekler göç yolunda TREDAŞ ile güvende

Leyleklere uzun göç yolculuğunda güvenli bir güzergâh sunan TREDAŞ, 2021-2023 arasında 5 milyon TL’lik yatırımla, 15 bin direkte kuş konmaz montajı, 6 bin 759 direkte iletken izolasyonu ve 5 bin direkte de izolatör izolasyonu yaptı. Enerji nakil hatlarında yapılan keşifler doğrultusunda en uygun göç güzergâhlarına 602 adet leylek yuvası monte eden TREDAŞ, 200 yeni leylek yuvası için de kurulum sürecini başlattı.


Sonbahar ile birlikte leyleklerin binlerce kilometrelik göç yolculuğu başlarken Edirne, Tekirdağ ve Kırklareli’nde elektrik dağıtım hizmeti veren Trakya Elektrik Dağıtım A.Ş (TREDAŞ), aldığı önlemler ile bu uzun yolculukta göçmen kuşlara güvenli bir güzergah sunuyor. 2021-2023 yılları arasında yaklaşık 5 milyon TL’lik yatırımla 15 bin direkte kuşkonmaz montajı, 6 bin 759 direkte iletken izolasyonu ve 5 bin 450 direkte izolatör izolasyonu yapan TREDAŞ, 2016 yılından bu yana şebekesine özel olarak hazırladığı “Kuş Koruma Planı” ile de göçmen kuşların yanı sıra nesli tükenme tehlikesi altında bulunan akkuyruklu kartal, puhu, alaca baykuş, küçük kerkenez, turna, küçük karabatak, ötücü kuğu ve yalıçapkını gibi türlerin korunmasına destek oluyor.
“Devam eden projelerle birlikte dönemsel çalışmalar da yürütüyoruz”
Trakya Bölgesi’nde kesintisiz ve kaliteli elektrik dağıtım hizmeti sunarken doğa dostu uygulamalar ile faaliyet gösterdiklerini ifade eden TREDAŞ Genel Müdürü Reşit Bilgili, “Bu sırada gerek konar vaziyette bölgemizde devamlı ikamet eden, gerekse mevsim geçişlerinde bu güzergahı kullanan göçmen kuşların enerji nakil hatlarından olumsuz etkilenmemesi için birçok proje ve dönemsel çalışmalar yürütmekteyiz. Leylek, turna gibi göçmen kuş türlerinin elektrik hatlarından zarar görmesini önlenmenin yanı sıra nispeten daha küçük ve yerleşik türleri de korumayı amaçlıyoruz” değerlendirmesinde bulundu.
“Doğal yaşamın yoğun olduğu alanlarda kablolar yer altına alınıyor”
Elektrik dağıtım hizmetlerinin doğada yaşayan canlılara zarar vermemesi için Tarım ve Orman Bakanlığı Bölge Müdürlükleri, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlükleri gibi doğal yaşamı koruma ile ilgili kurumlar ve yerel yönetimlerle düzenli olarak görüş ve bilgi alışverişinde olduklarını kaydeden Bilgili, “Bu kurumlarımızdan gelen görüşler ve yorumlarla, doğal yaşam çeşitliliğinin yoğun olduğu veya göç yolları güzergahı olduğu belirtilen lokasyonlar için Namık Kemal Üniversitesi ve Trakya Üniversitesi ile iş birliği yapılarak uzman ornitolog ve ekologlar ile saha etüt çalışmaları yapıyoruz. Saha çalışmaları sonrası uzmanlar tarafından hazırlanan raporlarda belirtilen şartlara uygun şekilde direk, izolatör veya iletken tertiplerinde değişikliğe gidiyoruz. Ayrıca ilgili kurum ve uzmanların belirttiği alanlarda kuşların üreme dönemlerinde herhangi bir çalışma yapmamaktayız. Bunlara ilave olarak doğal yaşamın yoğun ve çeşitli olduğu ormanlık alanlarda projelerimizi yeraltı kablolu olarak hazırlayarak yol kenarlarında yapıyoruz” dedi.
Ödüllü ar-ge projesi geliştirildi, leylekler için 602 yuva kuruldu
TREDAŞ Genel Müdürü Bilgili, bugüne kadar enerji hatlarından zarar görmemesi için kuşları korumaya yönelik yaptıkları çalışmaları şöyle sıraladı:
KUŞ GÖÇ YOL HARİTASI ÇIKARILDI: TREDAŞ bünyesinde 2016 yılında Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) tarafından desteklenen “Elektrik Dağıtım Sistemlerinin Kuşlar Üzerindeki Olumsuz Etkilerinin ve Kuş Kaynaklı Kesintilerin Azaltılmasına İlişkin Yöntemlerin Araştırılması ve Örnek Uygulamaların Hayata Geçirilmesi” Ar-Ge Projesi hayata geçirildi. Proje kapsamında, Trakya bölgesinde yaşayan kuş türleri, kuş yaşam alanları, kuş göç yol haritaları belirlendi. Pilot uygulamalarda üçgen caydırıcı, kanat tutucu, kuş tüneği, izolatör kalkanı ve hat işaretleyici ekipmanları temin edildi ve sahada uygulandı.
Kuş koruma planı: Şirket politikası, yuva yönetimi, risk değerlendirme, kuş ölümlerini azaltma yöntemleri, kuş habitatı geliştirme ve benzeri başlıklarla birlikte TREDAŞ şebekesine özel Kuş Koruma Planı (KKP) geliştirildi. Kuş kaynaklı olayların enerji nakil hatları üzerinde kuvvet etkileri araştırıldı. Kuş çarpılmalarını azaltmak amacı ile “Kuş Güvenlikli Travers” tasarımı için mekanik dayanım hesaplamaları yapıldı.
En uygun noktalara leylek yuvası yapıldı: TREDAŞ’ın sorumluluk bölgesindeki İl Tarım ve Orman Müdürlükleri ile koordinasyon sağlanarak belirlenen direklere gerekli mukavemet hesapları yapılarak leylek yuva platformları kuruldu. Enerji nakil hatlarına yapılan keşifler doğrultusunda en uygun göç güzergâhlarına 602 adet leylek yuvası montajı yapıldı, bu yılı için de 200 yeni leylek yuvası için süreç başlatıldı.
Leylek yuvaları bakımı dronelar aracılığı ile takip ediliyor: Leylek yuvalarının bakım çalışmalarını teknolojik alt yapı kullanarak ve drone aracılığıyla gerçekleştiren ekipler, bozulan veya zarar görmüş yuvaların bakımlarını yaparak tekrar yerlerine yerleştiriyor. (T.Ö.Tamtürk)