'Kirklareli' ismi 83 yil önce kabul edildi

Kirklareli isminin Türkiye Büyük Millet Meclisinde kabul edilmesinin üstünden tam 83 yil geçti. 26 Temmuz 1920de Yunanlilar tarafindan isgal edilen ve 10 Kasim 1922de isgalden kurtarilan ilimizin ismi TBMMnin 20 Aralik 1924te yaptigi toplantida Kirklareli olarak degistirildi. Dönemin mebusu (milletvekili) Dr. Fuat Umayin verdigi yasa teklifinin kabul edilmesiyle ismi degisen sehrimizin tarihi oldukça derin. Millattan önce dönemlerde de birçok medeniyete besiklik yapan Kirklareli bu tarihlerde birçok ayri isimle anilmisti. Isterseniz gelin bu tarihçeye hep birlikte bir göz atalim
BOZILIDEN HERAKLIYAYA
Yurdumuzun kuzeybatisinda ve Trakya bölgesinde yer alan Kirklarelinin, özellikle son yillarda yapilan bilimsel kazi ve arastirmalarda elde edilen bulgulardan MÖ. 5800lere varan, insanlik tarihi kadar çok eski bir yerlesim bölgesi oldugu görülmektedir. Kirklareli, Anadolu tipi koloni yerlesim merkezidir ve Asya-Avrupa kültürlerinin geçis yoludur. Bu nedenle tarih boyunca buradan geçen degisik kavimler uygarlik izlerini birakmislar ve sehir çesitli isimler almistir.
MÖ.5000 tarihi dolaylarindan baslayarak dalgalar halinde gelen göçler ile Trakyaya gelen ve yerlesen topluluklar bulunmaktaydi. Bu göçler MÖ. 1200 yillarina kadar çesitli karisikliklar ve sosyal olusumlar devam etmis ve yörede çesitli beylerden olusan Thrak Kralligi olusmaya baslamistir. Bu Thrak beyliklerinden ilimiz dâhilinde oturanlar arasinda Ast, Madiaten, Melandit, Odris, Tin ve Tranipsa gibi beylikler bulunmaktaydi.
Ayrica, tarihe damgasini vurmus olan istilalar ve yabanci hâkimiyetlerinden etkilenmis, karisikliklar yasanmis ve hatta birçok yer yanmis, yikilmistir.
MÖ. 750 yillarinda Avrupadan Anadoluya geçen Trak kabilelerinden Frigyalilar Anadoluda bir devlet kurmaya baslamislardir.
MÖ. 7. yüzyilda bölge Iskitlerin hâkimiyeti altina girmistir.
MÖ. 513de Dareiosun Iskit seferleri ile Perslerin eline geçmistir.
MÖ. 5. yüzyil ortalarinda Trak beylikleri birleserek Odris Devletini kurmuslardir.
MÖ. 4. yüzyil ortalarinda Makedonya Krali II. Filip, Odris Devletine son vermistir.
M.Ö. 3. yüzyilin sonlarina dogru Galatlar, bölgeyi ele geçirmistir.
M.Ö. 46 yillarinda Imparator Claudius zamaninda Romaya baglanmistir.
SARANTA ECCLESIESDEN KIRKKILISEYE
MS. 4. yüzyil sonlarindan itibaren Roma Imparatorlugunun ikiye ayrilmasi ile Bizansin eline geçen Trakya, Avrupa üzerinden gelen hem savasçi hem de bunlarin önünden kaçan kavimler tarafindan istila edilmeye ve ele geçirilmeye çalisilmistir. Trakya Bölgesinde, M.S. 4. yüzyilda Gotlar, 5. yüzyilda Hunlar, 4. yüzyildan baslayarak zaman zaman 8. yüzyila kadar Avarlar, 9. yüzyilda Peçenekler, 10. yüzyilda Macarlar, 12. yüzyildan itibaren de Mogollar ile devam eden bir göç yasanmistir.
9. yüzyilda Kirklareli, Bizansa karsi Araplarin yaninda savasan Peçeneklerce yagma görmüstür.
913 ve 924 yillarinda olmak üzere Kirklareli iki defa Bulgarlarca istila edilmistir.
1190da Haçlilar, Kirklarelini aldilar ve 1204de yöre Latinlerin eline geçmistir.
1264 yilinda Bulgar ve Tatarlar tarafindan yagmalandi.
1263- 1264 yillarinda, Alp Erenlerden 15-20 bin kisilik bir taraftar ile Mogollarin Anadoluyu isgali üzerine Rumeliye geçmis ve Kirklareli üzerinden Romanyada Dobruca Savasina katilmislardir. Bu arada daha Kirklareli fethedilmemisken ilk defa bir Türk-Islam Kolonisi olusturulmustur.
1300 lerin basinda Bizansin ücretli askerleri Katalan askerleri Trakyayi ele geçirdi. 1361 yilinda Kirklareli, Bizanslilarin elinden Osmanlilara geçti. 1367 yilinda Bulgarlarca isgal edildi.
Tam olarak bilinmemesine ragmen 1365 ile 1370 yillari arasinda I.Murat tarafindan Kirklareli Bulgarlardan alinarak ikinci defa Osmanlilara katildi ve bölgede Osmanlilar yerlesik düzene geçilmis oldu. 24 Ekim 1912 yilinda Kirklareli Bulgarlar tarafindan isgal edildi. 26 Temmuz 1920de Kirklareli Yunanlilar tarafindan isgal edildi. 10 Kasim 1922de Kirklareli isgalden kurtarildi.
KIRKKIMESNE DEN KIRKLARELINE
Her ne kadar Herakliya, Vrisium, Verisse, Bozili, Nerisse, Saranta Ecclesies, Kirkkimse, Kirkkimesne gibi isimler Kirklarelinin eski isimleri olarak yazilmis olsa da dogrulugu ve kaynagi kesin olarak bulunamamistir.
Ancak üç-dört yüzyillik mezar taslari ve Balkan harbinden kalan bir iki kitabede "Kirkkemesne" veya "Kirkkimse" diye yazilara rastlanmistir. Kirklar Tepesinde bir zamanlar var olan "Kirklar Baba Dergâhi"nda bulunan bir kitabede söyle yaziyordu
Kirk Kimesne sehit oldu bu yerde,
Bu nâm ile anilmistir bu belde.
Kirklarelide yasamis ve bilinen en eski sairlerden biri olan Hayrânî nin bir beyitinde Kirklarelinin eski adinin Kirk Kimesne oldugunu ifade etmektedir.
Hayrânî yâr elinden oldu nâlân
Yalvardigim ona geliyor yalan
Benim candan sevgili yurdum olan
Kirk Kimesneye Kirkkilise demisler.
Fakat bunlara tam bir tarih belgesi olarak bakmak mümkün degildir. Çünkü burasi Osmanlilar tarafindan alinmadan önce de Osmanlilar tarafindan Kirkkilise olarak taninmis ve anilmistir.
17. yüzyil ortalarinda Kirklarelini gören Evliya Çelebi Kirkkiliseden ayrintili olarak söz ederek "Hüdavendigar Gazi tarafindan alindigini, Edirne eyaletine bagli sancak oldugunu, mükellef köylerinin bulundugunu, sehir bahçelerinin kenarlarinda genis ve düzlükte kat kat kiremit örtülü, mamur yüksek saraylari ile süslü bir sehir oldugunu, camileri arasinda Eski Caminin en ünlü oldugunu, hamamlarindan köprü basindaki hamam ile arastaya bitisik olan hamamin güzel oldugunu, sehirde yer yer sebil ve hayat sularinin bulundugunu" belirtmektedir.
Milli Mücadele sirasinda Kirkkilise adinin degistirilmesi konusunda sonuç alinamayan girisimlerde bulunulmustu. Cumhuriyet döneminde, TBMMnde bir konu hakkinda söz alan Milletvekili Tunali Hilmi, "Kilise" sözü üzerine yaptigi bir konusma neticesinde, Kirklareli Milletvekili Dr. Fuat UMAY sehrin adinin Kirkkiliseden Kirklareline degistirilmesi hususunda bir yasa teklifi verdi. 20 Aralik 1924 yilinda bu yasa TBMM tarafindan kabul edilerek sehrin adi "Kirklareli" oldu.