Guiliani'ye soruyorlar: "Suçlarla mücadeleyi nasil basardin?" Guiliani'nin yaniti su: "Metruk bir bina düsünün. Binanin camlarindan biri bile kirik olsa, o cami hemen tamir ettirmezseniz, çok kisa sürede, oradan geçen herkes bir tas atip, binanin tüm camlarini kirar. Ben, ilk cam kirildiginda hemen tamir ettirdim.
Bir elektrik direginin dibine ya da bir binanin kösesine, biri, bir torba çöp biraksin. O çöpü hemen oradan kaldirmazsaniz, her geçen, çöpünü oraya birakir ve çok kisa bir sürede daglar gibi çöp birikir. Ben ilk konan çöp torbasini kaldirttim."
Kimdir Rudolph Guiliani? Sekiz yil Nevyork Belediye baskanligi yapmis. Nevyork ve Tüm Amerika, sekiz yil boyunca Guiliani'yi tartismis.
"Kimileri için bir kahraman, kimileri içinse çözümü polisiye önlemlerde araya bir sehir diktatörü," diye tanimliyor buldugum bilgi.
"Enkaz üzerinde yükselen isim!" diye de betimliyor.
Neden "Enkaz üzerinde yükselen isim!"?
11 Eylül olayinin üzerine Guiliani, önemli bir pozisyona girmis.
Neyse konumuz o degildi.
Guiliani'deki mantik gayet basit.
Suça elverisli ortamlarda…
Islenen ilk suça müdahale etmezsen, ayni türden ikincinin gelmesi çok dogal.
Beklenir.
Ikinciyi bekleyecegine hemen birinciyi ortadan kaldirmak için girisimde bulunmak gerekmez mi?
Çünkü: Bir kisi bir hata yaptigi zaman belki ayni hatayi ikinci kez yapmaz diye umabilirsin.
Ama ayni kisi ayni hatayi ikinci kez isliyorsa, üçüncü kez yapmamak diye bir olasilik söz konusu degildir.
Burada daha da titiz olunmasi gerekiyor: Bir kere yapildiginda o hatayi, o suçu hemen ortadan kaldirmak. Guiliani, bunu önemsiyor, bu mantigi baz aliyor.
Bu durumda New York polisi ne yapmis?
Bakin ne yapmis: Önce küçük suçlarin pesine düsmüs. Metroya bilet almadan binenleri, apartman girislerini tuvalet olarak kullananlari, kamu malina zarar verenleri, hatta içki siselerini yola atanlari bile yakalayip haklarinda islem yapmis.
Böylece polis, "Küçük müçük, bizim için hiç fark etmez; bu sokagin, metro istasyonunun veya mahallenin suç üreten bir bölge olmasina izin vermeyecegiz," diye kararlilik göstermis bu konuda titiz davranmis.
Peki, 'Kirik Cam Teorisi' nereden ve nasil kaynaklanmis? ABD'li suç psikologu Philip Zimbardo'nun 1969'da yaptigi bir deneyden ilham alinmis.
Zimbardo, suç oraninin yüksek oldugu, yoksul Bronx ve daha yüksek yasam standardina sahip Palo Alto bölgelerine birer 1959 model Oldsmobile birakti. Araçlarin plakasi yoktu, kaputlari aralikti. Ve olup bitenleri gizli kamerayla izledi. Bronx'taki otomobil üç gün içinde bastan asagi yagmalandi.. Digerine ise bir hafta boyunca kimse dokunmadi.
Ardindan Zimbardo ile iki ögrencisi 'sag kalan' otomobilin yanina gidip çekiçle kelebek camini kirdi. Daha ilk darbe indirilmisti ki çevredeki insanlar (zengin beyazlar) da olaya dahil oldu. Birkaç dakika sonra o otomobil de kullanilmaz hale gelmisti.
"Demek ki" diyordu Zimbardo, "ilk camin kirilmasina ya da çevreyi kirleten ilk duvar yazisina izin vermemek gerek. Aksi halde kötü gidisati engelleyemeyiz."
Bizde suçlar büyüyerek sürüyorsa eger…
Su masumane oto teyp soygunlari…
Güpegündüz apartman dairelerinin talani…
Istenirse açiklamasi çok basittir.
Birileri önlemek istemiyorsa eger…
Önlenemez.
Önlemek için mutlaka Guiliani olmak mi gerekir.
Her sehre, her semte, her mahalleye, her sokak basina bir Guiliani dikilecek durum yok tabi de…
Yine de…
Bu Habere Henüz Yorum Yapılmadı. İlk Sen Ol