KIRKLARELI MUTASARRIFI SÜREYYA BEY ORADAYDI

Kirklareli, milli mücadelede görev yapmis, Atatürk'ün yaninda ve yakininda bulunmus önemli ve degerli kisilerin görev yaptigi yerdir. Bunun bir rastlanti mi yoksa özenle bir görevlendirme mi oldugunu bilmiyorum. Bir yazimda bu önemli sahsiyetlerden söz etmistim. Bu sahsiyetlerden biri de Atatürk'ün Büyük Nutku'nda söz konusu ettigi Ibrahim Süreyya Yigit'tir.
Ibrahim Süreyya Bey Birinci Dünya Savasi ve özellikle Çanakkale Harbi sirasinda Kirklareli'nde mutasarrif olarak bulunmustur. Dört yil sonra da Erzurum Kongresinde Mustafa Kemal'in yaninda yer almistir. Mustafa Kemal gelecekte memlekette yapacagi devrimlerden bazilarini Mazhar Müfit Kansu'ya not ettirirken Ibrahim Süreyya Bey olayin tanigi idi. Mustafa Kemal'in not ettirip, gizli kalmasini istedigi yenilikler arasinda TESETTÜR'ün kaldirilmasi da vardi. Otuz yil Atatürk ile beraber çalismis olan Ibrahim Süreyya Bey 1915 yilinda Kirklareli'nde çok önemli görevlerin ve hizmetlerin insani olarak çalismistir.
1915 ve 1916 yillarinda Kirklareli'nde görev yapmis olan Ibrahim Süreyya Bey zamanin Kirklareli halki tarafindan çok sevilip sayilmistir. Çünkü kendisi kibar, efendi, sevecen, çaliskan, disiplinli ve yurtsever bir kisidir. Kirklareli'nde çok isler yapmistir. Çanakkale Savaslari nedeniyle Kirklareli'nde (ve tabii Trakya'da) yasanan açlik sorununa, iase yokluguna becerikli biçimde çare bulmus, çözüm üretmistir. O, ana baba günlerinde Çanakkale'de sehit olanlarin çocuklarindan 150 kadari için Kirklareli'nin Yayala Semti'nde, Tevfik Fikret Okulu karsisinda bulunan bir binayi yatakhane, oralarda yer alan Yarbay Nazmi Bey'in evini de çocuklar için okul yapmistir. Daha sonra burasi Darülmuallimin (Çocuk Yuvasi) olarak anilmistir. Bu Çocuk Yuvasi binasi Yunan Averof Zihlisina benzedigi için 1920 Yunan isgalinden sonra degisiklige ugratilmistir. Zaman içersinde bu tarihi bina Kirklareli Ögrenci Yurdu olarak da kullanilmistir. 1960'li yillarda bu Ögrenci Yurdu Derneginin Yönetim Kurulunda ben de görev yapmistim.
Osmanlilar zamaninda Kirklareli'nde yaptirilan ilk ANIT Ibrahim Süreyya Bey, Karahidir Köyünde (simdi Kirklareli'nin mahallesidir) 1444 yapilan Varna Savasi'nda Macar Kralinin kafasini kesen KARAHIDIR adina insa ettirdigi dört mermer ayakli, kubbeli bir anit yaptirmistir. Bu vesileyle de sehir merkezinde 1906 yilinda yaptirilmis olan Ilkokulun adi köyün adina izafeten KOCAHIDIR olarak degistirilmistir. Kocahidir, Karahidir Köyünde halkin HIDIR BABA dedigi bir yatirin adidir. Arastirmaci yazar Ali Riza Dursunkaya, Kocahidir Okulunun ilk müdürü olan Edirneli Avukat Mehmet Serif Aykut'un bu yatirin kahraman bir Akinci Komutani oldugunu söyledigini nakletmektedir.
Bu Kubbeli Anit, Karahidir'in Bati ucunda, Edirne Yolunun saginda bulunmaktadir.
Kültür ve Tabiat Varliklari kurulu tarafindan koruma altina alinmistir. Ancak bugün kaderine terkedilmis oldugunu söylemek isterim.
Yine Ali Riza Dursunkaya'nin yazdiklarindan ögreniyoruz ki benim EFSANEDEN GERÇEÄzE KIRKLARELI kitabimin kapagi üzerinde bulunan tarihi çesmeyi de Ibrahim Süreyya Bey yaptirmistir. Bu çesme Cumhuriyet Meydani'nda iken Balkan Savasi sirasinda Bulgarlar tarafindan yikilmis olan Serdar Ali Pasa Mescidinin yerine yapilmistir.
Ibrahim Süreyya Yigit'in Kirklareli'nde hizmetlerinden biri de açmis oldugu ÇIRAKLIK OKULU'dur. Dursunkaya bu okulun bir pansiyon gibi çalistigini, gündüz çocuklarin esnaflarin yaninda meslek ögrendiklerini, gece ise okuma yazmaya çalistiklarini ve ayni zamanda bu okulda yatip kalktiklarini söylemektedir. ÇIRAKLIK OKULLARI Cumhuriyet önce Türk Milli Egitim Sistemi içersinde yer alan okullardandir. Milli Egitim Tarihini okurken o zamanlar Türkiye'de Çobancilik, Orman Muhafaza ve Nalbant Okullari açildigini okumustum. Bu okullara benzer okullar Cumhuriyetin ilk yillarinda yer alan Maliye Meslek Okulu, Teknik Bahçevanlik Okulu gibi adlarla Türkiye'de Meslek Adami yetistirmeye devam etmislerdir. Ibrahim Süreyya Bey'in Kirklareli'nde bulundugu yillarda Kirklareli Belediye Baskani ise Siyasal Bilgiler Okulu Mezunu (Mülkiye Okulu) Ariz Baba Çiftligi sahibi Muhittin Özenbas'tir. Özenbas Istiklal Madalyalidir ve Trakya'da ilk kurulan Müdafaa-i Milliye Cemiyeti'nin Baskanidir. Bu cemiyetin kuruculari arasinda Dr. Fuat Umay da vardir. I. Süreyya Bey hakkinda ayrintili bilgi ögrenmek isteyenlere oglu gazeteci yazar Nuyan Yigit'in yazdigi "ATATÜRK'LE 30 YIL" kitabini tavsiye ederim.
nazifkaracam@gazetetrakya.com