KURTULUŞ SAVAŞI’NDA KIRKLARELİ'NDE SAKSAĞANDERE OLAYI

1920'de İngiliz, Fransız ve İtalyan devletlerinin desteğinde İzmir'den Anadolu'ya asker çıkarıp, Türkiye ile savaşa başlayan Yunanistan ile savaş iki yıl sürmüştür. Küçük Asya Yunan Ordusu Komutanı Trikonis dahil on binlerce Yunan askeri esir alınmış, düşman denize dökülmüştür. Başkomutan Mustafa Kemal ile Türk ordusu İzmir'e girmiştir. Yunan ve Dünya Tarihi'ne KÜÇÜK ASYA HEZİMETİ olarak tarihe geçen Yunan mağlubiyeti üzerine Müttefik devletler ateşkes isteğinde bulunmuşlardır. Türkiye bu isteği kabul etmiş, Mudanya'da yapılan görüşmelere Türkiye adına Garp (Batı) Cephesi Komutanı İsmet Paşa'nın başkanlığında bir heyet katılmıştır. Görüşmelerde Yunanlılar’ın bir ay içersinde Trakya'dan çekilmeleri karara bağlanmıştır. 25 Kasım 1922 tarihine kadar Yunanlılar Trakya'dan ayrılmışlar, Yunanlılar çekilirken Trakya'da mala, cana zarar vermemeleri için tedbirler alınmıştır. Ancak Yunanlılar’ın Trakya'ya işgali sırasında onları taciz amacıyla kurulmuş olan Trakya çetelerinden “Murat Başkaya Çetesİ” çekilmekte olan Yunan birliğine ve Sivil Rum Konvoyu'nu pusuya düşürmek için İnece kasabasının Saksağandere mevkiinde tedbir almıştır.
Murat Başkaya Çetesi iki yıllık Yunan işgali sırasında faaliyette bulunmuş birkaç çete içersinde en güçlü çetelerden biridir. 20 kişi kadardır. Çetenin içinde Kırklareli'nde okuldan yeni çıkmış iki öğretmen vardır. Çetelerden biri Koyunbaba'da öğretmenlik yapmış olan Yakup Çankaya, diğeri de Gezici Başöğretmen Muzaffer Ural'dır. Yunan birlikleri komutanı Edirne yolu, İnece Saksağandere mevkiinde baskına uğrayacakları istihbaratını almıştır. Şimdilerde Saksağandere çıplak görünmektedir ama o zaman ağaçlıktır. Birliklerin saklanmasına müsaittir.
Yunanlılar Kırklareli'nden ayrılmadan önce halkı soymuşlar, kadınların parmağından yüzükleri, boyunlarından kolyeleri alıncaya kadar soygun yapmışlardır. Kendilerinin kullanabilecekleri, halkta ne varsa almışlardır. Yunan konvoyları bu yüklerle yola çıkmışlar, İnece kasabasını geçtikten sonra geldikleri Saksağandere mevkiinde Murat Başkaya Çetesi'nin ateş çemberi içinde kalmışlardır. Çatışmanın boyutu ve sonucu hakkında çeşitli rivayetler vardır. Olaydan sonra geride Saksağandere adı KANLIDERE olmuş, olay halkın ağzından, belleğinden çıkmamıştır.
Kurtuluş Savaşı'nda Trakya işgal edildiği, Trakya'da Yunan Askeri İdaresi kurulduğu için Trakya'dan Anadolu'daki Türk-Yunan Savaşı'na yardım gitmemiştir. Kurtuluş Savaşı'nda Trakya 60-70 bin kişilik Yunan birliğinin Anadolu'ya geçmesini önlemiş, işgal sırasında Türk çeteler Yunan idaresine rahat vermemiştir. İşgal sırasında Trakya'da gizli işleri, Ankara Hükümeti ile temasları Şakir Kesebir, Cihat Abbas, Fuat Balkan yürütmüştür. Trakya Paşaeli Müdafa-i Hukuk Cemiyeti, Yunanlılar Trakya'yı işgale başladıkları sıra Bulgaristan'a sığınmışlardır. Evrakların düşman eline geçmemesi için yakmışlar, çok önemli ve gizli bilgi ve belgeleri Ankara'ya kaçırmışlardır. Trakya'da Yunan yönetimi iki yıl devam etmiştir. 1920-1922 arasında Trakyalılar Yunan askeri idaresi altında büyük ıstırap çekmiş, can ve mal kayıplarına uğramıştır. Ancak Mustafa Kemal Atatürk'ün dahiyane yönetimi sayesinde Yunanlılar Trakya'yı savaş yapmadan boşaltmak zorunda kalmışlardır. Geçmişi unutan halkımızın belleğinde sadece KANLIDERE kalmıştır.