KARAHAMZA KORUSUNDA KÖYLERIN - KÖYLÜLERIN HIDIRELLEZ SENLIKLERI

Islam Mitolojisine göre HIZIR ile ILYAS 6 Mayista bir su kenarinda bulusarak hayatin devamina ve sonsuzluguna karar vermislerdir. Hizir Ilyas'in su kenarinda bulusmasi hayatin devam ettigi ve edecegi anlamina gelmektedir.
Binlerce yildan beri bu bulusma devam etmekte, Ilkbaharla birlikte doganin uyanisi, doganin canlanmasi senliklerle kutlanmaktadir. Bu olaya HIDIRELLEZ denmektedir. Eskiden bu senliklerin yapildigi yere HIDIRLIK denirdi. Simdi Kirklareli'nin bir mahallesi olan Karahidir eskiden Kirklareli halkinin Hidirellez'i kutladigi yerdi. Ancak bir baska rivayete göre Karahidir, Rumeli savaslarinda kahramanlik göstermis birisidir.
Hidirellez Türk halkinin, bir çesit DOÄzA BAYRAMI'dir. Bu bayram Türk dünyasinda yaygin, bazi müslüman ülkelerde ise sinirli olarak kutlanmaktadir. Bazi yerlerde ve bazi kesimlerce de temelde bir ayrilik olmamakla beraber farkli kutlandigi bilinmektedir. Sözgelimi Alevi - Bektasi köylerde bu farklilik dikkati çekecek sekildedir. Tekkelerin açik oldugu zamanlarda halk buralara gider, Tekkenin çevresinde iki -üç gün süren Hidirellez senlikleri yapardi. Bu senlikler için özel hazirliklar gerçeklestirilirdi. Mesela Hidirellez'den bir gün önce bu hazirliklar baslar, Bahar Töreni için geleneksel hale gelmis olan kurallar, töreler, âdetler uygulanir, oglaklar kesilir, yumurtalar rafadan yapilir, sagilcaklar kurulur, yeni giysiler giyilip eglence yerlerine gidilirdi. Kirklareli'nde çok eskilerde INCIDERE, sonralari Asilbeyli ve Seytandere kiyilari halkin Hidirellez için gittigi yerlerdi. Hatta buralara aksamdan gidenler, çadirini kuranlar, geceyi orada geçirenler olurdu. " DERE OLAYI" Kirklareli'nde büyük bir sevinç ve hareketlilik nedeni idi. Lüleburgazlilar Hidirellez'i Türkgeldi Çiftliginin Ergene kiyisinda, Pinarhisarlilar Tozakli Deresi boyunda kutlarlardi. Sehirden Seytandere'ye gidisler merasimle ve konvoy halinde olurdu. Bu isi de Romanlar'dan ÇERIBASI idare ederdi. Hidirellez sabahlari özel banyo yapmak, sudan geçmek, aksamdan bir gül fidani dibine konmus Niyet Küpü'nden niyet çekmek adetti. Simdi bunlarin ne kadari yapiliyor bilmiyorum. Ancak Kirklareli ve Edirne'de HIDIRELLEZ Kakava olmustur.
Hasta esimin bakicisi Mefaharet Gürsoy, Kirklareli'nde oturan Yoguntas kökenli bir hanimdir. Onun anlattigina göre Hidirellez günü Yoguntas ( Polos ), Kayali (Bedre), Çesmeköy, Çayirli köylüleri Karahamza Korusu'na gitmektedirler. Burada büyük bir kalabalik olusturan köy ve köylüler yanlarinda götürdükleri aslari yemekte, doyasiya eglenmekte, doganin kucaginda Yasama Sevinci'ni sergilemektedirler. Hidirellez'in yüzyillardan beri bir Tabiat Bayrami olarak kutlandigini bilmeseler bile bunun yesillikler içinde, akarsu boylarinda kutlandigini bilmektedirler. Köylülerin bu toplu eglencelerinde cinsiyet ayirimi asla söz konusu degildir.
Osmanlilar için Hidirellez resmi bir bayram gibiydi. Hidirellez'de Padisahlar af çikarirlar, fakir fukaraya bahsis verirler, sairler Hidirellez için yazdiklari siirleri okurlardi. Padisahlar ayni seyi Nev'ruz (Mart Dokuzu) kutlamalarinda da yaparlardi.
Hidirellez'in en önemli simgeleri Niyet Küpü, Hidirellez Atesi, yesillik ve akarsudur. Eglenceler bunlara göre ve bunlarin etrafinda yapilmis olurdu. Hidirellez ayni zamanda Is Anlasmalari'nin basi ve sonu kabul edilirdi. Hidirellez'e kadar bazi seylerin ekilmis olmasi önem kazanirdi. Çobanlar, çiraklar, sigirtmaçlar anlasmalarini uzatir veya bitirirlerdi.
Türkler Hidirellez'i Ortaasya'dan beri kutlamakta, dogada hayat olduguna inanarak onu senliklerle kutsamislardir. Aslinda Asya, Ortadogu, Anadolu ve Balkanlar'da Hidirellez degisik isimler altinda yasatilmaktadir. Romalilar da Hidirellez Çiçek Bayrami anlamina gelen senliklerle kutlanirdi. Bulgaristan'da Hayvanlar Günü adiyla yasanmaktadir. Hiristiyanlar'in Karnaval'i karsisinda Hidirellez Asya'da, Kafkasya'da, Anadolu ve Balkanlar'da yasayan halklar için Bahar Karnavali'dir. Yaz'in ilk günüdür. Doganin insanlara güldügü, doganin dogdugu zamandir. Fakat ne diyelim, geleneklerde biraz tarih, biraz masal vardir. Hidirellez de öyledir.
nazifkaracam@gazetetrakya.com