HASAN ALİ YÜCEL'E GÖRE KÖY ENSTİTÜLERİ

Hasan Ali Yücel, Cumhuriyet tarihinin en başarılı Milli Eğitim Bakanlarından biridir. Her şeyden önce Cumhuriyetin eğitim ve kültür politikalarını iyi anlamış, uygulamış biri idi. Köy Enstitülerinin kuruluşunda, gelişmesinde büyük payı vardır. Tarihini bilemediğim, fakat 1950'li yıllarda yazıldığını tahmin ettiğim, kesip sakladığım, Cumhuriyet Gazetesinde çıkan, "DÜN BİR BAYRAM GÜNÜ İDİ" başlıklı yazısında Köy Enstitülerinin kuruluş gerekçesini anlatmaktadır. Rahmetli Hasan Ali Yücel Köy Enstitüleri olayını şöyle yazmaktadır.
"28 Aralık 1938 günü Başbakan Celal Bayar beni makamına çağırttı. Ve sağlık sebebiyle çekilen rahmetli Saffet Arıkan'ın yerine" KÜLTÜR BAKANLIĞINI teklif etti. Teşekkürlerimle kabul ettim, " dedikten sonra Cumhurbaşkanı İsmet İnönü'ye takdim edildiğini, bu takdim sırasında İnönü'nün, Milli Eğitim işlerinin öneminden bahsettiğini, İlköğretim sorununa çok daha önem verdiklerini söylediğini nakletmekte "Cumhuriyet Maarifni bana teslim ettikleri için kendilerine şükranlarını sunduğunu anlatmakta, Saffet Arıkan zamanında ele alınan Üç Yıllık Okullar için Eğitmen Yetiştirilmesi işine hız vereceklerini, Beş Yılık Okullar için de öğretmen yetiştireceklerini söylediğini belirtmektedir.
Hasan Ali Yücel, İnönü'nün huzurundan ayrıldıktan sonra Bakanla gittiğini, o zaman İlköğretim Genel Müdürü olarak çalışan İsmail Hakkı Tonguç'un yanına geldiğini, yeni bir İlköğretim Genel Müdürü seçmeleri halinde istifa edebileceğini söylediğini dile getirmekte, İsmail Hakkı Tonguç'a vazifesine devam etmesini, birlikte çalışabileceklerini söylediğini anlatmaktadır. Bundan sonra Hasan Ali Yücel, İsmail Hakkı Tonguç'un 7 yıl, 7 ay, 7 gün  bu görevde kaldığını açıklamaktadır. Hasan Ali Yücel sözü Köy Enstitülerini doğuran düşünce ve planlama çalışmalarına getirdikten sonra da bunları değerlendirdiklerini, 1939 da Cumhuriyetin İlk Eğitim Şurasını topladıklarını, İlköğretim ve Köy Enstitüleri Yasalarını hazırladıklarını, güçlükle karşılaştıklarını, bunların neler olduğunu yazmakta, yasaların mecliste görüşülmesi sırasında Kazım Karabekir'in şu soruyu sorduğunu açıklamaktadır:
"Biz bu usulü (Yani Köy Enstitüsü modelini) ilerlemiş ülkelerden veya herhangi bir yerden mi alıyoruz? Yoksa birçok işlerimizde olduğu gibi bir çok zan ve tahminlerimiz üzerine onun iyi netice vereceğini düşünerek mi alıyoruz?
Kazım Karabekir'e şu cevap verildiğini not ediyor:
"-Bu kanunla bizim yaptığımız şey, bir kopya değildir. Fakat, indi ve uydurma bir şey de değildir. Bizim yaptığımız bu işi Bulgaristanda başka mahiyette görürsünüz. Meksika'da başka şekilde bulursunuz. İlköğretim meselesini bundan yüzyıl önce halletmiş memleketlerde de başka şekillere tesadüf edebilirsin. Biz hiç bir memleketin İlköğretim Meselesi'ni hallederken aldığı tedbirleri aynen almadık, Hepsinin tarihini biliyoruz, cahili değiliz. Bunları kendi memleketimizin mevcut şartlarına, gerçeklerine, sosyal yapısına dayandırarak yapmış bulunmaktayız. Bu (sistem, model) bizimdir, kimseden almadık. Başkaları bizden alsınlar. Nitekim de aldılar. Birleşmiş Milletler Küller Kültür ve Eğitim Teşkilatı" Güney Amerika devletlerine Köy Enstitülerini örnek diye tavsiye etti."
Köy Enstitülerinin sonrası malum. KAPATILDILAR. Niçin kapatıldıklarını siyaset esnafına sormak lazım.