Güres sölenine çok az kaldi

650. tarihi Kirkpinar Yagli Güresleri 8-10 Temmuz tarihlerinde Sarayiçi-Edirne’de gerçeklesecek. Dolayisiyla bu büyük ve anlamli güres sölenine çok az bir süre kaldi. 

Bu anlamda Türkiye Güres Federasyonu (TGF) Basin-Tanitim bölümü bu anlamli etkinligin tarihi ve içerigi ile ilgili bir basin açiklamasi yayimladi. 

Tarihi "Kirkpinar Yagli Güresleri" 1357'de Rumeli'de dogup, günümüze kadar uzanan geçmisiyle dünyanin en eski güres festivalidir. Anadolu 'da bulunan Osmanlilar, Edirne'nin fethinden önce (1361), Orhan Gazi devrinde, onun oglu Süleyman Pasa komutasinda Rumeli'ye geçerler (1356-1357).

Osmanli Akincilari, burada yaptiklari akinlar sirasinda, savasmadiklari ve mola verdikleri günlerde, zamanlarini, aralarinda çesitli sporlar yaparak degerlendirirlerdi. Bir keresinde gürese tutusan 40 yigit içinden ikisi, tutustuklari güresi gece yarisina dek sürdürdükleri halde sonuçlandiramazlar ve ikisi de gürestikleri yerde can verir...

Arkadaslari bu iki yigidi güres yaptiklari yerde bulunan bir incir agacinin altina gömdükten sonra Edirne 'ye dogru akinlarina devam ederler. Edirne'nin fethinden sonra Ahir köy çayirligina geldiklerinde, o incir agacinin civarinda billur kaynakli bir suyun, Kirkpinar çayirligina dogru aktigini görürler ve bu nedenle de "Kirkti bunlar. Bu yakaya ilk ayak basanlardir bunlar" diyerek o yere Kirkpinar adini verirler.

650 yila yaklasan bir gelenegin tasiyicisi olan "Kirkpinar Yagli Güresleri"; 1 hafta boyunca, yurdun ve dünyanin degisik köselerinden gelen basin mensuplari, halkoyunlari ekipleri, milyonlarca izleyici, sanatçi ve devlet adaminin katilimi ve her yil gerçeklestirilen farkli organizasyon yapisiyla, çok çetin müsabakalara ev sahipligi yapmakta.

Baspehlivanlik ve diger dallardaki güres müsabakalarinin yani sira, organizasyon süresince devam eden                     "Mehteran Bölügü"nün ve yerli-yabanci halk oyunlari ekiplerinin gösterileriyle yasatilan cosku, "Kirkpinar Yagli Güresleri"ni, geleneksel bir festivale dönüstürüyor.

Yagli güreste pehlivanlar kilo ile degil, bilgi ve ustaliklarina göre gruplara ayrilirlar. Bu gruplar; Deste, Küçük, Orta, Basalti ve Bastir. Güres baslayacagi zaman cazgir pehlivanlari eslestirir. Dolayisiyla güreslerde cazgirin önemi büyüktür. Yagli güreste yenilenin sirti yerde belirli bir zaman kalacaktir seklinde bir kural yoktur. Pehlivanlikta Kispet önemlidir. Güreste kilo degil, bilgi,ustalik ve tecrübe ön plandadir.

Çivi yukari : Rakibinizin ayaklarindan yakalar, tepe üstü diker, sonra sirtini yere getirirsiniz.

Sirtüstü : Rakibinizi yerde çevirerek veya ayakta düsürerek yapabilirsiniz.

Açik düsürmek : Ya kendi hatasi ya da rakibi vesilesiyle kiç üstü düsmesi. Sirti yere gelmemistir, ama göbegi meydana çikacak kadar arka üstü veya yan düsmüstür. 

Kispet çikarmak: Olabilecek en kötü olaylardan biridir. Pehlivanin ayagindan kispetinin çikmasi ya da boydan boya yirtilmasi bir yenilgi sebebidir. 

Pes etmek: Bazi pehlivanlar yorulduklarinda ya da yenileceklerini anladiklarinda sirtinin yere gelmesini istemiyorlarsa, "Pes Ediyorum" der ya da rakibinin kispetine vurur.

Tartarak yenmek : Rakibi kucaklar, ayaklarini yerden keser, en az 3 adim kadar yürürseniz rakip yenilmis olur. 

Ancak bunlarin disinda birkaç yildir degisik kurallarda Kirkpinar’da uygulanmaktadir. Altin kural ,beraberlikte puan almak için uzatmalar v.s… 

Türkiye'nin bir önemli gelenegi daha, UNESCO'nun dünya kültür mirasi listesinde yer aldi.                                                                          

UNESCO, "Semah Alevi-Bektasi Gelenegi", "Kirkpinar Festivali" ve "Geleneksel Sohbet Toplantilari" geleneklerini "Insanligin Somut Olmayan Kültür Mirasi" listesine kaydedilmesine karar verdi.

Konuya iliskin karar, UNESCO Somut Olmayan Mirasin Korunmasi Komitesinin bugün Nairobi'de yapilan toplantisinda alindi. Komite, Türkiye'den Kültür ve Turizm Bakanliginca önerilen üç dosyayi inceledikten sonra, bunlari Insanligin Somut Olmayan Kültür Mirasi listesine kaydedilmeye deger buldu.

Komite, 47 ülkenin dosyasini da inceliyor. Toplantida Türkiye'yi UNESCO Türkiye Milli Komisyonu Baskan Yardimcisi ve Gazi Üniversitesi Ögretim Üyesi Prof. Dr. Öcal Oguz baskanliginda bir heyet temsil ediyor.

Listeye geçen yillarda da, Kültür ve Turizm Bakanligi'nin önerisiyle Türkiye'den Karagöz, Mevlevi Sema Ayini, Asiklik Gelenegi ve Meddahlik-Ortaoyunu Gelenegi dahil edilmisti. Ayrica, Nevruz gelenegi de Türkiye'nin de dahil oldugu Türk Cumhuriyetleri ve Iran'in ortak dosyasi olarak kabul edilmisti.

UNESCO'nun Somut Olmayan Mirasin Korunmasi Sözlesmesi, bu listeye giren geleneklerin tespiti ve korunmasini öngörüyor. 

648 yildir sürdürülen gelenek; tarihi Kirkpinar yagli güresleri de listeye eklendi.

650 Yillik Tarihi Kirkpinar Yagli Pehlivan Güresleri; Edirne Valiligi, Edirne Belediyesi ve Türkiye Güres Federasyonu Baskanligi, Organizasyonun daha iyi geçmesi için toplantilara devam ediyor.

SEKA güreslerinin ardindan Güres Federasyonu Baskani Bekir Çeker, Yagli Güres'ten sorumlu Baskan Yardimcisi M. Akif Karaosmanoglu ile TGF Yagli güres Yürütme Kurul Baskani Yasar Kale ile Kirkpinar ile ilgili organizasyon çalismalari hakkinda son durumunu gözden geçirdiler. 8-10 Temmuz tarihlerinde tüm Trakya Kirkpinar’da bulusacak. Bu gelenegi yasatmak için...