AKP Hükümeti 14 Temmuz günü yeni findik politikasini açikladi. Buna göre TMO bundan sonra findik alimi yapmayacak. Findik alim satimi tamamen serbest piyasada gerçeklesecek. Egimi yüzde 6’dan asagi olan araziler ile rakimi 750 metreden yüksek olan yerlerde findik bahçesi olmayacak. Bu sekilde 640 bin hektar olan findik alani, 400 bin hektara çekilecek. Hükümet, bu politikasini hayata geçirmek için 2010 yilindan baslayarak 3 yil boyunca dekar basina 150 Tl destekte bulunacak. Ayni sekilde alternatif ürüne geçecek olanlar da tesvik edilecek. AKP, açikladigi bu tedbirlerin “Devrim” oldugunu söyledi. Konuyu yakindan izleyen herkes, uzmanlar, üretici örgütleri ve üreticiler ise gelismeyi “Devrim” degil ihanet olarak degerlendirdiler. Önce Findikta durumun ne olduguna bakalim:
RAKIPSIZ ÜRETICI
Türkiye, Dünya findik üretiminin yüzde 80’nine yakinini üretiyor. Öte yandan Dünya findik ticaretinin yaklasik yüzde 85’ini de Türkiye gerçeklestiriyor. Türkiye disinda findik üreten ülkeler Yunanistan, Italya, Ispanya ve Portekiz’dir. Avrupa Birligi bu ülkelerdeki findik üreticilerini desteklemektedir. Türkiye Findik’ta, dünya tekeli durumundadir. Dolaysiyla fiyati istedigi gibi belirleme olanagina sahiptir. Buna ragmen dünya findik fiyatlari Türkiye’de degil, Avrupali alicilarin olusturdugu Hamburg borsasinda belirlenir.
Türkiye 2008 yilinda findik ihracindan 2 milyar dolar kazanmistir.
400 bine yakin aile geçimine findiktan saglamaktadir ki bu 2 milyon nüfus demektir. Öte yandan Karadeniz Bölgemizde yasayan 8 milyon kisi, çesitli ölçülerde findigin ana unsuru oldugu ekonomik refahtan yararlanmaktadir.
Türkiye’de yillik ortalama 650 bin ton findik üretilmektedir. Gene bu üretimin yaklasik 600 bin tonu ihraç edilmekte ve içerde tüketilmektedir. Artan 50 – 100 bin ton ise depolanmakta ve yokluk yillarinda degerlendirilmektedir.
Ve dünyada findik tüketimi yillar içinde giderek artmaktadir.
Kisacasi Türkiye’nin elinde kalan findik yoktur. Ciddi anlamda böyle bir sorun olmamasina ragmen AKP Iktidarinin “Fazla üretim var. Üretimi düsürmeliyiz. Devlet piyasadan çekilmeli” demesini ve bu görüsüne uygun olarak yaptigi son düzenlemeyi nasil anlamaliyiz?
FINDIK TÜCCARLARI
Dünya findik fiyati, belirttigimiz gibi Hamburg Borsasi’nda Avrupali alicilar tarafindan belirleniyor. Türkiye’nin findik ihracati ise aralarinda Tayip Erdogan’in has adami Cüneyt Zapsu’nun da bulundugu bir avuç tüccar araciligi ile gerçeklestiriliyor. Bir avuç tüccar’in olusturdugu Findik Tanitim Grubu 30 Haziran günü toplandi ve izlenmesi gereken politikalari tek tek belirledi. AKP Hükümeti’nin findik ile ilgili olarak 14 Temmuz’da açiklamis oldugu kararlar, Findik tüccarlarinin alinmasini istedigi tedbirlerin birebir aynisi. Hükümetin açiklamis oldugu tedbirler findigin piyasa fiyatini asagi çekmekten baska bir seye hizmet etmiyor. Bunu isteyenler ise yabanci sirketler ve onlarla is tutan yerli tüccarlar.
“YOK” YILI
Geçen yil Türkiye bir kilo iç findigi yaklasik bes dolardan ihraç etti. Bu sene findigin “yok” yili. Findik rekoltesi (yillik ürün) düsük olacak. Dolaysiyla iç findigin kilosunu 10 dolardan satma olanagi dogmus vaziyette. Öte yandan findik tüccarlari, alici sirketlerle belli bir fiyattan findigi satmak üzere anlasma yapmis durumdadirlar. Yani findigin fiyatinin fazla yükselmemesi lazim…
Üretim fazla olursa, findik baska yerlere de satilabilir. Belli tüccarlardan baskalari da devreye girebilir. Onun için Findik üretimi az ve Avrupali firmalarin talep ettigi kadar olmali ki ve bütün ürün Cüneyt Zapsularin kontrolünde olabilsin. Koparilan gürültünün ve oynanan oyunlarin nedeni budur.
YANLISLAR VE DOÄzRULAR
AKP 14 Temmuz tarihinde çikardigi yasayla Türk findik üreticisini degil; Birinci olarak Findik alicisi olan Avrupali büyük sirketleri, Ikinci olarak Cüneyt Zapsu gibi bir avuç findik tüccarini, Üçüncü olarak Yunan, Italyan ve Ispanyol findik üreticilerinin çikarlarini gözetmistir.
Açiklanan gerekçelerin gerçeklikle bir ilgisi yoktur. Son yirmi yil itibariyle findik üretimine bakildigi zaman stokta kalan ürün, yüzde 10’dan daha fazla degildir. O stoklar da rekoltenin düsük oldugu yillarda eritilmistir.
Türkiye’nin almasi gereken tedbirler sunlardir.
1. Türkiye findik fiyatinin Hamburg’da belirlenmesine müdahale etmelidir. Findik Borsasi, Ordu, Trabzon veya Giresun’da olmalidir.
2. Findik alanlarinin daraltilmasi politikasi terk edilmelidir. Devlet findik üreticisini desteklemelidir.
3. Dis tanitima kaynak ayrilmali ve findiga yeni dis pazarlar yaratilmalidir.
4. Fiskobirlik yeniden alici olarak devreye sokulmalidir. Devlet fiyat belirlemede aktif rol almalidir. Findik fiyati, asgari 6 TL olmalidir.
5. Dissatim Tüccarin insafina terk edilemez. Devlet, tüccarin yani sira Fiskobirlik vb. kurumlar araciligi ile dissatim gerçeklestirmelidir.
6. Dünyanin ve Türkiye’nin agir bir ekonomik kriz içinde oldugu kosullarda, tarim ve tarima dayali sanayiye agirlik vermek Türkiye için bir çikis yolu olabilir. Bu açidan da Hükümetin benimsedigi politika son derece sakincalidir. mbgultekin@ip.org.tr
Bu Habere Henüz Yorum Yapılmadı. İlk Sen Ol