"Ergene Havzasi Çevre Yönetimi Projesi" ile Ergene'de kirlilik önlenecek"

CHP Kirklareli Milletvekili Tansel Baris, geçtigimiz Eylül ayinda Çevre ve Orman Bakani Veysel Eroglu'nun cevaplamasi üzerine bir soru önergesi sunmustu. Milletvekili Baris söz konusu önergesinde, Ergene Nehri'ndeki kirliligin ve çevreye etkilerinin arastirilarak gerekli önlemlerin alinmasi amaciyla baslatilan çalismalarin tamamlanip, tamalanmadigi hakkinda Bakan Eroglu'ndan bilgi istemisti. Çevre ve Orman Bakani Veysel Eroglu, söz konusu önergeye bir cevap gönderdi.
CHP Milletvekili Tansel Baris'in hazirladigi soru önergesinde sunlara yer veriliyordu;
1) Arastirma Komisyonu, çalismalarini tamamlamis midir? Tespitleri nelerdir?
2) Komisyonun çalismalari sonucu Ergene Nehri ve havzasinin irlenmesini engelleyici hangi önlemler alinmistir?
3) Dere islah çalismalari yapilmis midir?
4) Atiklar aritilmis, kiyidan çok uzak mesafelerde denize desarj edilmis midir?
5) Türkiye genelinde ayçiçek üretiminin %65'nin, pirinç üretiminin %44'nün, bugday üretiminin % 8'nin yapildigi en verimli topraklarinin yer aldigi Ergene Havzasi,eskiden oldugu gibi yine tarim alani olarak kullanilmaya devam edilebilecek midir?
6) Ergene Nehrindeki kirliligin ve çevreye etkilerinin arastirilarak, alinmasi gereken tedbirlerin belirlenmesi amaci ile kurulan Arastirma Komisyonunun çalismalari amacina ulasmis midir? Ulasmadi ise Komisyonun hazirladigi raporlar dogrultusunda Ergene Nehri ve Havzasini 1980li yillarda oldugu gibi, derelerde baliklarin tutuldugu, yüzdügü, çevresinde çocuklarin kosturdugu, pikniklerin yapildigi, verimli topraklarinin sulanabildigi günlerine yeniden kavusabilecek mi? Bu amaca yönelik, Bakanliginizda bir Projelendirme çalismasi yapilmis midir? Yapildi ise bu projeler nelerdir? Yayinlanan soru önergelerine çok geçmeden Çevre ve Orman Bakani Veysel Eroglu'ndan cevap geldi. Iste sorulan sorulara verilen cevaplar;
1. Çevre sorunlarinin ileri boyutlarda görüldügü yerlerden birisi de Ergene Nehri Havzasi'dir. Ergene Nehri Havzasi'nda evsel ve endüstriyel nitelikli atik sularin desarjlari, yine Trakya bölgesindeki genis tarim arazilerindeki asiri gübreleme ve zirai ilaçlama faaliyetleri de Ergene Nehrinin kirletici unsurlarini olusturmaktadir. Bu baglamda Ergene Nehrindeki Kirliligin ve Çevreye Etkilerinin Arastirilarak alinmasi gereken önlemlerin belirlenmesi amaciyla kurulan Arastirma Komisyonu çalismalari 2003 yilinda tamamlanmis olup, yayinlanan Türkiye Büyük Millet Meclisi Arastirma Komisyonu Raporunda; Çevre Düzeni Planlarinin, ekolojik, ekonomik ve diger özellikler açisindan ayni karakteristige sahip yerlesimlerin birbirinden kopuk olan alt ölçekli planlarla tutarli bir bütünlükte olmasi, bölgenin özelliklerini koruyucu genel ilke ve kararlar getirilmesi, bölge bütününe yönelik kullanimlarda koruma-kullanma dengesinin saglanmasi, kirliligin önlenmesine yönelik önlemlerin kisa, orta ve uzun vadede ele alinmasi, sonuç alinabilmesi amaciyla faaliyetlerin tek bir yönetim altinda gerçeklestirilmesi amaciyla ISKI modeline benzer bir modelin hayata geçirilmesi, bölgede tarimsal faaliyetler sonucu kullanilan pestisitlerin topraktaki kalintilari yer alti sularina ve yüzeysel akis ile derelere ulasabilecegi, bunun sonucunda derelerden beslenen rezervuarlarda önemli oranda kirlilige neden olunacagi belirtilmistir.
2. Mevcut aritma tesislerinin düzenli olarak çalistirilmasina yönelik denetimler gerçeklestirilmis, bu baglamda Il Müdürlükleri'nde denetim ekipleri kurularak aritma tesislerinden düzenli olarak numuneler alinmis, yapilan denetimlerde Çevre Kanununa aykiri davranislarda bulunan sanayi kuruluslarina ilgili mevzuat çerçevesinde gerekli cezai müeyyideler uygulanmis, sanayi tesislerinin Ihtisas Organize Sanayi Bölgelerinde faaliyet göstermeleri yönünde çalismalar yapilmis, aritma tesisi olmayan belediyelerden is Termin Planlari alinarak bunlarin gerçeklestirilmesi hususunda gerekli çalismalara baslanilmistir.
3. DSI Genel Müdürlügümüzün yatirim programinda Meriç Taskin Projesi kapsaminda yer alan Meriç Ergene Anakol ve Yan Kollari Islahi insaatinda toplam 158.262 m islah çalismasi yapilmasi planlanmistir. Edirne-Kirklareli ve Tekirdag illeri dahilinde Ergene nehri yataginda gerçeklestirilen toplu makine çalismalari kapsaminda, 2002 yili sonuna kadar 53,773 m, 2003 yilinda 39.200 m ve 2004 yilinda 65.292 m olmak üzere toplam 158.262 m yatak islahi yapilarak, Ergene nehri anakol islahi tamamlanmistir.
4. Isletmelere gerek münferit atiksu aritma tesislerinin yaptirilmasi, gerekse Organize Sanayi Bölgelerinde faaliyet göstererek ortak atiksu aritma tesislerinden kaynaklanan atiksular ilgili mevzuat çerçevesinde alici ortamlar için istenilen standartlar saglanarak edilmesi yönünde Bakanligimiz tarafindan gerekli çalismalar yapilmaktadir. Isletmelerden kaynaklanan aritilmis sular dogrudan veya dolayli olarak Ergene Nehrine desarj edilmektedir.
5. Bölgede yapilan çalismalarda Ergene Nehrinin IV. Sinif su kalitesine sahip olmasindan dolayi sulama suyu olarak kullanilamayacagi belirlenmis olup, sulama suyu amaçli olarak bölgede yeralti sulari ve barajlardan saglanilan sular kullanilmaktadir. Bakanligimiz tarafindan nehrin su kalitesini düzeltmek amaci ile nehre desarji olan isletmelerde gerekli önlemlerin alinmasina ve mevcut atiksu desarjlarinda ilgili mevzuatta öngörülen sinirlarin ötesinde kisitlama yapilmasina yönelik çalismalar yapilmaktadir.
6. Ergene Havzasi, Türkiyenin verimli tarim alanlarina sahip olmasinin yani sira, önemli ulasim hatlarinin geçtigi merkezde yer almasi nedeniyle gelismis sanayiye sahip bölgelerimizden birisidir. Sanayideki bu gelismeler, havzada çevre sorunlarini da beraberinde getirmis ve Ergene Havzasi kirlenmenin yogun yasandigi bölgelerden birisi olmustur. Bakanligimizca Ergene Havzasinin mevcut kirlilik durumunu belirlemek, kisa, orta ve uzun vade de çevre problemlerine bütüncül çözüm önerileri gelistirerek uygulamaya koymak amaciyla, 2006-2007 Yatirim Programi kapsaminda 2 yil süreli "Ergene Havzasi Çevre Yönetimi Master Plani Projesi" planlanmis ve projeye 4 Eylül 2006 tarihinde baslanmistir. Proje Aralik 2007 tarihinde tamamlanacaktir. Proje, Tekirdag, Edirne ve Kirklareli illerini kapsamakta olup, proje çerçevesinde; olusturulacak mevcut kirliligin önlenmesine yönelik öncelikli hedeflerin belirlenmesi, havza bazinda eylem planlarinin olusturulmasi, kirlilige neden olan kaynaklarda teknolojik ve altyapi eksikliklerin giderilmesine yönelik yatirim programlarinin gelistirilmesi amaçlanmistir. Proje kapsaminda, havzada öncelikli yatirimlarin belirlenmesi amaciyla yapilacak çalismalarda tespit edilen iki adet atiksu aritma tesisi projesinin, ihale dokümanlari, fizibilite çalismalari, Çevresel Etki Degerlendirmesi Raporlari hazirlanacaktir. Mevcut su kaynaklarinin entegre yönetimini saglayabilecek bir modele ulasmak ve sorunlarin çözümüne yönelik bütüncül ve sistematik yaklasimlarin getirilmesi ve çalismalara bölge hakkinda genis bir bilgi birikimine sahip olan Trakya Üniversitesinin ve TRAKAB (Trakya Kalkinma Birligi "tüm belediye temsilcilerinden olusmaktadir.")nin dahil edilerek; proje sonunda kirliligin izlenmesi ve önlenmesinde kamu, kurum ve kuruluslar arasinda teknik ve idari sürekliligin saglanmasi hedeflenmektedir."