Dogalgazi nasil kullanmali?

Makine Mühendisleri Odasi Kirklareli Subesi, vatandaslari dogalgazin dogru kullanimi konusunda bilgilendiriyor. Yeni yilin ilk gününde Ankara'daki bir ögrenci evinde yasanan zehirlenmenin ardindan 7 gencin yasamini yitirdigi olaydan sonra "dogalgaz nasil kullanilmali?" sorusu yeniden gündeme geldi.

Makine Mühendisleri Odasi Kirklareli Subesi de bu dogrultuda bil açiklama yayimlayarak, dogalgaz zehirlenmelerinin yasanmamasi için vatandasi bilgilendirdi. Açiklamada su ifadeler yer adli: "01.01.2009 tarihinde Ankara Çankaya Birlik Mahallesi 409.Sokak'ta meydana gelen dogalgaz kazasinda 7 ögrenci hayatini kaybetmis, 4 vatandasimiz da rahatsizlanarak hastaneye kaldirilmistir.

Savcilik Bilirkisi Heyetince, kazanin meydana gelmesinin ana sebebi olarak; yanma sonucunda olusan karbon monoksit gazinin baca kanaliyla dis ortama gönderilmesini saglayan; kombi ve baca arasindaki aluminyum esnek borunun, birçok yerinden yirtik ve delik olmasi nedeniyle; yanma gazlarinin bacaya tam olarak iletilemedigi ve yanma gazlarinin daire içerisine yayilmasi neticesinde ölümlerin yasandigi kanaatine varilmistir.Pek çok ilimizde oldugu gibi MMO Makine Mühendisleri Odasi Edirne Subesinin etkinlik alaninda bulunan Edirne, Kirklareli ve Tekirdag il ve ilçelerinin bazilarinda dogalgazin konutlarda isitma amaçli olarak kullanilmaya baslanmistir.Dogalgaz konusunda vatandaslarimizin bilgilendirilmesi için geçtigimiz yillar içinde çesitli toplantilar düzenlenmistir.Hepimizi derin üzüntüye sokan bunun gibi kazalarin  bir daha yasanmamasi için TMMOB Makina Mühendisleri Odasi Edirne Subesi olarak, asagidaki öneri ve uyarilarimizi, bir kez daha kamuoyu ile paylasmak istiyoruz.

1.Kamusal bir hizmet olan dogalgazin kent içi dagitimi, 4646 sayili Dogalgaz Kanununa göre yerel gaz dagitim sirketleri araciligiyla yapilmaktadir. Dogalgazin, kullanim mahallerine saglikli ve güvenli bir sekilde ulastirilmasinda ve her türlü emniyet tedbirlerinin alinip alinmadiginin denetiminde, bu kuruluslar görevlendirilmistir. Bu kuruluslar, kendi sartnamelerine göre, dogalgazin ilk devreye alinmasinda gerekli kontrolleri yapmakta, ancak yillik kontrol ve denetimler eksik birakilmaktadir. Bu kontroller, herhangi bir yasal çerçeve ile belirlenmemis olup, gazin güvenli kullanimi sadece nihai tüketicinin duyarliligina bagli kilinmistir. Bu konu, ivedilikle ulusal düzeyde geçerli ve uygulamasi zorunlu olacak yasal bir statüye kavusturularak, gaz dagitim sirketlerinin periyodik kontrol ve denetimleri yapmasi zorunlu hale getirilmelidir. Örnegimizde, olayin magdurlarinin egitimli bir kesimden olusmasi, bu konunun, yalnizca tüketicinin sorumluluguna birakilmayacak kadar ciddi bir boyut içerdigini göstermektedir.

2. Dogalgaz cihazini bacaya baglayan atik gaz çikis borusu periyodik olarak denetlenmeli, yirtik, delik ve benzeri deformasyona ugramis atik gaz borulari standartlara uygun malzemelerle mutlaka yenilenmelidir. Bu borular, baca gazlarindan, yogusmadan ve isidan etkilenmeyecek kalite ve kalinlikta olmali, yukarida bahsettigimiz periyodik denetimlerde de, bu husus dikkate alinmalidir. Atik gaz borusu olarak, çok çabuk deforme olan esnek alüminyum baglanti malzemesi kullanimi uygulamasina son verilmeli, cihaz baglantilarinda sabit baglantilar yapilmali, mutlaka esnek baglanti gereken yerlerde ise, paslanmaz esnek çelik borularin kullanilmasi konusunda, teknik sartnamelerde degisiklik yapilarak, hemen uygulamaya konulmalidir

3. Dogalgaz tesisatindan kaynakli bogulma ve zehirlenmeye bagli ölümler, genellikle yanlis uygulamalar ve bu konuda yeterli toplumsal bir bilinç olusturulmamasindan kaynaklanmaktadir. Aslinda bacali dogalgazli cihazlar, baca tepmelerinden kaynakli tüm riskleri ortadan kaldiracak emniyet düzenekleriyle donanmistir. Ancak bazi servisler, bacanin iyi çekmemesi nedeninden ötürü, cihazin arizaya geçmesini önlemek için, bu tertibati devre disi birakabilmekte ve baca gazi zehirlenmesinden kaynakli ölümler meydana gelebilmektedir. Yukarida belirttigimiz periyodik denetimler, böylesi hatali uygulamalarin da önüne geçebilecektir.

4. 1 m3 dogalgazin yakilabilmesi için yaklasik 10 m3 taze havaya ihtiyaç bulunmaktadir. Yanma havasi bu cihazlarin konuldugu mahallere yerlestirilen ventilasyon  (havalandirma) menfezleri vasitasiyla saglanmaktadir. Bu menfezlerin hiçbir sekilde kapatilmamasi gerekmektedir. Ancak yine bilinçsizlik ve ihmalden kaynakli olarak, soguk hava girisini engellemek için bu menfezler kapatilabilmektedir.

Bu nedenle ortamda yeterli hava kalmamasi sonucu, dogalgazin yol açtigi bogulmalar da sik görülmektedir.

5. Bacali cihaz kullaniminda dikkat edilmesi gereken bir diger konu da, standartlara uygun baca kullanimi ve bu bacalarin her sezon en az bir kez temizlenmesi olmalidir. Mevcut düzenlemelerde bu konuda da bir bosluk bulunmakta, baca temizligi tüketicinin sorumluluguna terk edilmektedir. Bu durumun da yasalarla güvence altina alinmasi ve kamusal denetimin saglanmasi, bir zorunluluktur.

6. Dogalgaz bacalarina kesinlikle aspiratör v.b. baska bir cihaz baglanmamali, her cihazin baca baglantisi bagimsiz olmalidir.

7. Kombi cihazlarinin her yil yaz sezonunda bakimlarinin yapilmasi, emniyetle çalismalari için bir zorunluluktur. Bu konuda gerekli yaptirimlarin mutlaka uygulamaya konulmasi gerekmektedir.

8. Karbon monoksit gazinin ortamda belirli bir seviyeye ulasmasi durumunda ve ya herhangi bir gaz kaçagi durumunda alarm veren sensörler mevcuttur. Bu aygitlarin kullaniminin yayginlastirilmasi ve zorunlu hale getirilmesi, bu tür acilari yasamamizin büyük ölçüde önüne geçecektir.

9. 4646 sayili Dogalgaz Kanununa bagli yönetmelikler uyarinca, dogalgaz iç tesisatlarinin Dogalgaz Iç Tesisat Yetki Belgesi'ne sahip bir makina mühendisinin tam zamanli olarak çalistigi sirketlerce yürütülmesi zorunludur. Odamizca bu hizmetleri verecek sirketler tescillenmekte ve kendilerine büro tescil belgesi verilmektedir.  

Bunun yani sira bu mühendislerce yürütülen hizmetler, her proje bazinda Oda mesleki denetiminden geçirilmekte, yetkili mühendisin firmada halen çalisip çalismadigi, mesleki açidan bir ceza alip almadigi kontrol edilmektedir. Ancak birçok gaz dagitim sirketi, hizmetin kamusal niteligini göz ardi ederek, söz konusu MMO Büro Tescil Belgesi'ni yetkilendirme asamasinda aramamaktadir.    

Bu durum, firmalarca ilgili idarelere sunulan yetkili mühendis belgesini sekli bir konuma sokmakta, mesleki anlamda ceza almis ya da o firmada halen çalismayan mühendisler eliyle de bu hizmetlerin verilir gibi gösterilmesine neden olmaktadir. Bu konuda EPDK nezdinde defalarca yapmis oldugumuz girisimler ne yazik ki sonuçsuz kalmistir.

10. Diger yandan bölgemizde gaz dagitim yetkisi bulunan Trakya Dogalgaz ve Çorlu Dogalgaz  A.S. de, dogalgaz projelerinin onaylanmasi sirasinda, Oda mesleki denetimlerini aramayarak, bu konudaki is birligi girisimlerimizi karsiliksiz birakmistir.  

Dogalgaz uygulamalari konusunda yasanan bir dizi sikinti ve sorunun asilmasi, gaz dagitim sirketleriyle, bu hizmetleri veren mühendislerin üyesi oldugu Makina Mühendisleri Odasi'yla, siki bir is birligi ve koordinasyonun tesis edilmesinden geçmektedir. Bu koordinasyonu gerçeklestirmekten kaçinan bütün idareler dogabilecek her türlü kaza ve yanlis uygulamalarin sorumluluk ve yükümlülüklerinden kaçinamaz.

Kazada yasamlarini yitiren gençlerimizin aileleri ve yakinlari ile tüm sevenlerine bas sagligi diliyor, acilarini paylasiyor ve bu tür ölümlü olaylarin yasanmamasi için ilgili tüm kurum, kuruluslar ile kamuoyunu yukarida aktardigimiz bilgiler isiginda duyarli olmaya davet ediyor ve bu olayin takipçisi olacagimizi kamuoyuna saygi ile duyuruyoruz"

Yorum Yazın

Bu Habere Henüz Yorum Yapılmadı. İlk Sen Ol