Demokrasi ve insan haklari için Avrupa girisimi

"Demokrasi ve Insan Haklari için Avrupa Girisimi" (DIHAG) 1994'te kurulmustur. Dünya çapinda insan haklari, demokrasi ve çatismalari önleme etkinliklerinin öncelikle STK'lar ve uluslararasi kuruluslarla isbirligi içinde desteklenmesine yilda yaklasik 100 milyon Euro ayrilmaktadir. DIHAG stratejisi, AB'nin insan haklari ve demokratiklesme hedeflerinin tesvik edilmesine katkida bulunma temeli üzerine kurulmustur.
Türkiye, 2002 yilinda bir odak ülke haline geldi. Bu, Komisyon'un Türkiye'deki gerek büyük (makro projeler), gerekse küçük ölçekli (mikro projeler) Insan Haklari projelerine, yilda ortalama 2 milyon Euro destek saglamayi hedefledigi anlamina gelmektedir.
Bugüne kadar, Türkiye'de 2003'te, Subat 2004'te (1,2 milyon Euro'luk) ve Subat 2005'te (520 bin Euro'luk) olmak üzere üç mikro proje teklif çagrisi yapilmistir. Her birinde farkli tema öncelikleri ortaya çikmakla birlikte, insan haklarinin korunmasi, ayrimcilikla mücadele tedbirleri, iyi yönetisimin, ifade özgürlügünün ve medya bagimsizliginin tesvik edilmesi, yargiya erisimin iyilestirilmesi, iskence ve iskencenin cezasiz kalmasi ile mücadele gibi temalar projelere dahil edilmektedir.
Makro düzeyde ise, 2001 yilindan beri Insan haklarinin gelistirilmesi (3 proje), iskencenin önlenmesi ve iskence kurbanlarinin rehabilitasyonu (3 proje), ifade özgürlügü (1 proje) ve yargiya daha iyi erisim (1 proje) temalarinda Türkiye'ye yönelik 8 proje seçilmistir.
"Insan Haklari Kültürünü Beslemek" ve "Esitlik, Hosgörü ve Barisi Gelistirmek" temali iki makro proje için teklif çagrisinin da 2005'în ikinci yarisinda yapilmasi beklenmektedir. Ayrintili bilgi EuropeAid'in (http//europa.eu.int/comm/europeaid/ projects/eidhr/cfp_en.htm) adresindeki web sitesinde yayinlanacaktir.
Türkiye'deki DIHAG mikro projeleri kapsaminda, asagidaki temalari içeren dördüncü teklif çagrisi Eylül 2005'te yapilmistir korunmasiz gruplarin haklarinin desteklenmesi, iskence ve iskencenin cezasiz kalmasi ile mücadele, insan haklari konusunda toplum bilincinin yükseltilmesi, ayrimcilikla mücadele tedbirlerinin desteklenmesi, kültürel çesitlilige saygi, çatismanin önlenmesi ve çözümlenmesi.
irtibat yetkilileri
Avrupa Komisyonu Türkiye Delegasyonu'ndan DIHAG programi Türkiye temsilcisi Ayçan Akdeniz (e-posta delegation-turkey@cec.eu.int)
Insan haklari, demokrasi ve yurttaslik egitiminin gelistirilmesi
Programin hedefi, Türk Hükümetine, AB standartlarina uygun ve etkin bir Insan Haklari, Demokrasi ve Yurttaslik Egitimi (IHDYE) müfredatinin tasarlanmasinda, gelistirilmesinde ye uygulanmasinda yardimci olarak okullarda IHDYE'ni güçlendirmektir. Mayis 2004'te baslayan proje iki yil sürecektir. Toplam bütçesi 5,05 milyon Euro'dur.
Proje dört bilesene ayrilmistir IHDYE'nin hukuki temelinin düzenlenmesi; müfredat ve egitim malzemelerinin hazirlanmasi; egitim personelinin demokratik yasam ilkelerini uygulamak üzere egitilmeleri; ve bilinçlendirme. Projenin ana yararlanicisi Milli Egitim Bakanligi'na bagli Egitim Kurulu olsa da, nihai yararlanicilar ögrenciler olacaktir. Hedef gruplar ise ögretmenler, okul müdürleri, müfettisler, il egitim müdürlükleri ve müfredat gelistirme uzmanlaridir.
Egitim Bakanligi, programin uygulanmasina yönelik tavsiyelerde bulunmak ve teknik açidan yol göstermek üzere sivil toplum kuruluslari ile kamu kurumlarindan temsilcilerin yer aldigi bir danisma kurulu olusturmustur. Kitap temini hariç, tüm bilesenler tek bir hizmet sözlesmesi ile görevlendirilen Teknik Yardim Ekibi tarafindan yürütülmektedir.
irtibat yetkilileri
Egitim Bakanligi Egitim Kurulu'ndan Akin Eryürekli (e-posta aeryurekli@meb.gov.tr), Banu Duman (e-posta dumanbanu@meb.gov.tr. Tel 0312-212-6530) ve Avrupa Komisyonu Türkiye Delegasyonu'ndan Ayçan Akdeniz (e-posta delegation-turkey@cec.eu.int)
Sivil toplum gelistirme programi
Mayis 2OO1'de, toplam 8 milyon Euro'luk bütçeyle baslatilan program 36 ay sürmüstür. Programin hedefi, Türkiye'de sivil toplumu güçlendirmek, vatandas girisimlerini ve diyalogu gelistirmek için kapasite yaratmak ve vatandaslar ile devlet arasindaki iliskileri daha dengeli hale getirmek, dolayisiyla demokratik uygulamalarin olgunlasmasina katkida bulunmaktir.
Programin ana yararlanicilari Sivil Toplum Kuruluslari olmustur. STK'lar ve faaliyetleri bes ana bilesene odaklanmistir. Bu bilesenlerden ilki, Kasim 2002'de faaliyete geçen bir STK ekibinin çalismasi ile yerel yurttaslik girisimlerinin artirilmasini amaçlamistir.
Projenin ikinci bileseni, Türkiye ile Yunanistan arasindaki diyalogu güçlendirmeyi, karsilikli bilgi ve çikar alisverisini gelistirmeyi hedeflemistir. Projenin üçüncü bileseni, uzmanligin yayilmasini amaçlayan "sergileme" projelerinin gelistirilmesini öngörmüstür. Isçi sendikalari arasindaki diyalogu arttirmayi amaçlayan dördüncü bilesen ise, Ulusal Entegrasyon Komisyonu'nu kurarak, Türkiye'deki isçi sendikasi konfederasyonlari ile AB'deki benzerleri arasinda uyum çalismalari gerçeklestirmistir. Projenin besinci bileseninin konusu ise polis egitimini ve Polis Akademisi'nin temel müfredatini, "demokratik bir toplumda polislik yapmak" dersini de ekleyerek, gelistirmekti.
Projenin faydalanicilari VVINPEACE, European Centre for Common Ground, ve AEGEE (Association des Etats Generaux des Etudiants de l'Europe) olmustur. Program 31 Temmuz 2005'te sona ermistir.
irtibat vetkilileri
Avrupa Komisyonu Türkiye Delegasyonu'ndan Enver Çapçi (e-posta delegation-turkey@cec.eu.int)
yarin Sivil toplumun daha da glismesi için örgütlenme özgürlügünün güçlendirilmesi
haticekunt@gazetetrakya.com