Bir zihniyetin hikayesi

Yazimizin basligini söyleyen Maliye Bakani Unakitan, dir.Bunu niye söylemistir? Niye söyledigi sarfettigi ifadenin içinde saklidir.Çünkü Sümerbank bir Cumhuriyet Kurum ve Kurulusu'dur.Atatürk'ün yakin çevresinden Prof. Hikmet Bayur Sümerbank'in kurulusunu Cumhuriyetin sanayilesme yoluna girme kararinin bir sonucu oldugunu söyler.Savastan çikmis yoksul ve fukara bir Türkiye için EKONOMIK KALKINMA esastir ve önceliklidir.Bunuda yapacak olan devlettir.Mustafa Kemal su baglamda sunu der
"Yeni Türkiye devleti, temellerini süngü ile degil, süngünün dahi dayandigi iktisadiyat (ekonomi) ile kuracaktir.Fakat yeni Türkiye Devleti Iktisadi bir devlet olacaktir."
Bunun için insanlarin yapamadiklari sanayi girisimlerini devlet yapacaktir.Bu anlamda kalkinmanin yöntemi dogal olarak DEVLETÇILIK olacaktir.Iste Sümerbank ve ona benzer ekonomik, mali kurumlar bu anlayisla kurulmuslardir.Söz gelimi Is Bankasi, Etibank da tipki SÜMERBANK gibi ihtiyaçtan dogmuslardir.Ve adlarini da Anadolu Uygarligi'ndan ve yeni toplumun misyonundan almislardir. Fakat Cumhuriyetin ekonomik kurumlari temelde SÜMERBANK FIKRI â?~nden ve Atatürk'ün düsüncesinden dogmuslardir.Düsman yenilgiye ugratildiktan sonra ülkenin sorunu ortaya ekonomik olarak çikmis, Atatürk'ün dedigi gibi IKTISADI DEVLET dogmustur.Buna bagli kurumlarda adlarini IKTISADI DEVLET TESEKKÜLLERI olarak almislardir.
Ve bütün bunlar 1933 / 1934 yilinda hazirlanan ilk BES YILLIK ENDÜSTRILESME PLANI kapsaminda öngörülmüslerdir. Bugün Maliye Bakani Unakitan' in "tarihten silecagiz" dedigi ve silip süpürdükleri SÜMERBANK "bir ulusal davanin remzi sembolü ve bayragi" olarak bugüne gelmistir. Büyük ihtimalle Maliye Bakan'inin ailesi ile Sümerbank'tan giyinmislerdir.Analari Nazilli Basmasini, Patiskasini, Ayakkabisini, amerikan Bezini oradan, Sümerbank Magazalarindan almislardir. Yurdun dört bir yaninda Sümerbank Satis magazalari orta gelirli, fakir fukara köylü insanlarla dolup tasmislardir. Yerli mali kullanma fikrini tümden benimsemis bilinçli insanlar ömürleri boyunca Sümerbank'tan alisveris yapislardir.Kirklareli'nde adini yaptirdigi bir okulla yasatan rahmetli Hamdi Helvacioglu bunlardan biriydi. Okulunun kurulus yildönümünde ögretmenlere hediyelik elbise kumaslarini devamli Sümerbank'tan alirdi.Kirklareli'nin yetistirdigi idarecilerden ve 1950'li yillarin Kirklareli Milletvekillerinden Avni Sakaman Sümerbank müdürlügü Yapmisti.
Mliye Bakani Unakitan'in temsil ettigi Tasfiye Zihniyeti, Cumhuriyetin Iktisadi Devlet tesekkülleri'ni Tarihten Silme kararliligi Cumhuriyetin Geçmisine bir yabancilasmadir.Halkin Belleginden o dönemden kalan derin izleri silmektir.Sümerbank'in Merinos Bez Fabrikasi, Beykoz Kundura Fabrikasi gibi yirmiye yakin fabrikasinin bu ülkenin kalkinmasina, insanlarina yaptigi hizmetleri ortadan kaldirmak, yok farz etmek fazla bir anlam ifade etmez. Zira bütün bunlarin bilgisi Türkiye Cumhuriyeti Iktisadi Tarih'inde vardir. Gelecekte okumayi sürekli bir ihtiyaç haline getirecek olan Cumhuriyet kusaklari bu Bilgiler ulasacaklardir. Edirneli Maliye Bakani Unakitan'in da "Tarihten Silecegiz" dediginin tarihten silinmedigini göreceklerdir.
Bugün cumhuriyet kurumlarini silmek, süpürmek, ortadan kaldirmak kimseye bir yarar getirmeyecektir. Bir sey olacaktir, tarih bu zihniyet Temsilcileri'ni mahkum edecektir.Yani iyi seyler yapmadiklarini yazacaktir.Tarihede böyle geçmek herhalde üzüntü vericidir. Ama insanlar bu hüznü yasamak istiyorlarsa birakalim yasasinlar.
nazifkaracam@gazetetrakya.com