Arilar çiçeklerin döllenmesini saglayarak tarim üreticilerine büyük fayda sagliyor. Ancak bilinçsiz ilaç kullanimi ve küresel isinma Trakya'da toplu ari ölümlerine yol açti; 127 bin ari kolonisinden 41 bin 750'sinin öldügü bildirildi.
Atlas dergisi Haziran sayisinda Trakya'daki ari ölümlerini ele aldi. Kirklareli Ari Yetistiricileri Birligi Yönetim Kurulu Baskani Ridvan Ulus ve Namik Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarimsal Biyoteknoloji Bölümü Ögretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Devrim Oskay ile röportaj yapan dergi, ari ölümlerinin nedenlerini sorguluyor.
Iklim degisikliklerinden tarimsal ilaçlara ve incelen ozon tabakasina kadar pek çok nedenin arilari olumsuz yönde etkiledigi belirtilen röportajda kültürel, biyolojik ve islah tekniklerinin daha yaygin kullanildigi yeni üretim modellerine ihtiyaç oldugu vurgulaniyor.
Derginin ilk olarak konustugu Kirklareli Ari Yetistiricileri Birligi Yönetim Kurulu Baskani Ridvan Ulus, yilda yüzde 10 civarinda ari ölümü yasandigini belirterek bu yil ise belirgin bir farklilik olduguna dikkat çekiyor ve yüzde 40 civarinda ari kaybi yasandigini ifade ediyor.
Ari ölümlerinin tarimda da verim kaybina neden oldugunu kaydeden Ulus, "Ari ölümleri her yil yasaniyor. Kaybimiz yilda yüzde 10 civarindadir. Bu yil ise arilarin yüzde 40'ini kaybettik. Bunun nedenlerinden biri de tarim ilaçlari. Tarim alanlarinda aricilik yapilmasi zorlasti. Ilaçlar arilarin bagisiklik sisteminin de çökmesine neden oluyor. Çevrede yeterli ari yoksa arilarin ölmesi ile tarimda da yüzde 36 verim kaybi oluyor. Aricilarin ugradigi zarar maalesef karsilanmiyor. Çünkü arilar resmi olarak sigorta kapsamina alinmiyor" ifadelerini kullaniyor.
Tarimda kimyasal mücadele yerine kültürel mücadele yapilmali
Atlas dergisinin Namik Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarimsal Biyoteknoloji Bölümü Ögretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Devrim Oskay ile ari ölümlerine iliskin röportaji ise sorunlarin tespitinin yani sira çözüme yönelik ipuçlari veriyor.
Oskay ile karsilikli soru cevap seklinde geçen röportaj söyle;
-Tarim ilaçlarinin fazla dozda kullanilmasi arilarda nasil bir etki yaratiyor? Sag
kalanlar da etkileniyor mu, nasil?
"Tarim alanlarinda zararlilara karsi böcek ilaci, hastaliklara karsi fungisit (mantar ilaci) ve yabanci otlara karsi herbisitler (yabanci ot ilaci) kullaniliyor. Bu kimyasallar birlikte kullanildiklarinda arilari böcek ilaçlarindan daha da fazla etkiliyor. Tarim ilaçlari, arilarin ölmesine neden oluyor. Etkisi düsük düzeyde olan kimyasallar ise vücutlarina bulasarak ari ürünlerine geçiyor. Bu da arilarin yasam süresini kisaltiyor, bagisiklik sistemlerini zayiflatarak hastaliklara karsi direncin azalmasina neden oluyor. Arilardan elde edilen ürünlerle insanlara geçen bu kimyasallar ise kanser yapici özellik tasiyor. Bütün bu nedenlerden dolayi tarimda kimyasallar yerine kültürel mücadele ve islah çalismalarina hiz verilmeli."
- Üniversitenizin laboratuarinda ölen arilarin incelenmesi tamamlandi mi?
"Laboratuarimizda canli ve ölü ari örnekleri üzerinde yaptigimiz incelemelerde yogun miktarda Varro'a zararlisina ve Nosema hastaligina rastladik. Nosema türünü tespit etmek için moleküler biyoloji teknikleri kullanacagiz. Yüksek koloni kaybi yasayan isletmelerle yaptigimiz anket çalismasinda, aricilarin Ege Bölgesi'nden koloni satin aldiklari ve bunlari Trakya bölgesinde kislattiklari ortaya çikti. Bölge ekolojisine adapte olmamis farkli balarisi irklarinin kullanilmasi kolonilerin hastalanmasina ve kayiplara neden oluyor. Bölümümüz Trakya ve Mugla'da o bölgelerin yerli balarilariyla hastalik ve zararlilara dirençli balarisi hatlari olusturmak için yapay tohumlama teknigini kullanarak islah çalismalari yapiyor."
- Ari ölümlerinde iklim degisimlerinin de bir etkisi var mi?
"Iklim degisimleri yalniz balarilarini degil ekosistemimizi de tehdit ediyor. Balarilari sicaklik 14 derecenin altina düstügünde kovanlarinda kis salkimi olusturur. Disarisi ne kadar soguk olursa olsun bu salkimin ortasindaki sicaklik 32 derecede sabit tutulur. Arilar ilkbahar ve yaz boyunca biriktirdikleri bali kisin yiyerek, uçus kaslarini titreterek isi üretirler. Kis salkiminin disinda kalan, üsüyen arilar iç kisma geçerek isinir. Salkimin içindeki arilar bu sekilde hareket halindedir. Ergin isçi arilarin ömrü yaz aylarinda 42 günken kis aylarinda disarida çalismadiklari için 6 aya kadar uzar. Iklim degisimleri nedeniyle kisin ortasinda 10-15 gün bahar havasi yasaniyor. Iste bu dönemlerde sicaklik 14 derecenin üstüne çiktigindan arilar baharin geldigini sanarak kis salkimlarini bozar, yiyecek bulma amaciyla disarida uçmaya baslarlar. Yiyecek olmamasi isçi arilarin hayat sürelerini kisaltir. Kisin ortasindaki aldatici havalar kolonilerin ölmesine neden olur.
Arilar nektar ve polen kaynagi olarak kullandiklari çiçekleri ultraviyole isinlari yardimiyla bulur. Ozon tabakasinin incelmesi Dünya'ya Günes'ten gelen bu isinlarin dalga boylarinin degismesine de neden oluyor. Bu degisiklik de arilari olumsuz etkiliyor. Yine ilkim degisimleri sonucu bazi bitki türleri yok olurken digerlerinin de çiçeklenme dönemleri degisiyor. Ayrica iklim degisimleri balarisi hastalik ve zararlilarinin etkisini de arttiriyor. Bütün bu olumsuz etkileri ortadan kaldirmak için kültürel, biyolojik ve islah tekniklerinin daha yaygin kullanildigi yeni üretim modellerine ihtiyacimiz var."
Bu Habere Henüz Yorum Yapılmadı. İlk Sen Ol