AMERIKA'NIN GÖÇ TARIHI IÇINDE KIRKLARELILILER DE VAR MI

Cumhuriyet Gazetesi'nde Prof. Dr. Faruk sen'in "Amerika'da Türkler, Yunanlilar, Ermeniler" baslikli bir yazi dizisini takip ediyorum. Yazar bir çesit "Amerika'nin Göç Tarihi"ni ele almistir.
Amerika Birlesik Devletlerinin 500 yillik bir tarihi vardir. Hemen hemen dünyanin her yerinden göç alan bir ülkedir.
Türk'ünden, Yunanli'sindan, Ermenisi'nden, Irlandali, Iskoçyali, Ingiliz ve daha nice ülkelerden buraya gidip göçmen olanlar vardir. Saniyorum Amerika'ya Osmanli'dan giden ilk göçmenler 1830'lu yillarda olmustur. 1830'lu yillar Ruslarin Balkanlar'dan gelerek Edirne üzerinden Trakya'ya sarktiklari yillardir. O zaman bir takim Yunanlilar, ki o zaman Yunanlilar Osmanli tebasindandilar ve Halife Padisah'in ümmetine dahil idiler. Bugün Amerika'da 400-450 bin dolayinda Türk yasamaktadir. Devrimci, yenilikçi sair Tevfik Fikret'in oglu Halûk da oraya okumaya gitmis, fakat dönmeyerek orada kalmistir.
Amerika'ya Osmanli Devleti'nden göçü zorlayan 1877-1878 Osmanli-Rus, 1912 Türk-Bulgar ve 1920-1922 Türk-Yunan Savaslari olmustur. Bu savaslarin çiktigi yillarda, savas öncesi ve sonrasi Amerika'ya Kirklareli'nden Rum ve Yahudi soyundan yüzlerce insan gitmistir. Bunlarin bazilari önce Yunanistan'a gitmisler ve daha sonra oradan Amerika'ya göç etmislerdir. Mesela 1923 Büyük Nüfus Degisimi (Mübadele) sirasinda Kirklarelili Rumlar, ki bunlarin bir kismi merkezden, bir kismi köy ve kasabalardan olmak üzere tümüyle Yunanistan ve Amerikan yolcusu olmuslardir. Büyük çogunlugu kendi istekleri ile gitmislerdir.
1990'li yillarin ortalarinda Kirklareli'nden Amerika'ya göç eden Rumlarin torunlarindan bir grup 1990'li yillarda Kirklareli'ne gelmis ve onlarla görüsmüstüm. Kirklareli'ne gelis nedenleri atalarina ait izleri, anilari aramak, onlari bilenlerle konusmak, biraktiklari evleri ziyaret etmekti. isimleri ve adresleri bende bulunan Rum kökenli bu Amerikalilar tabii aradiklarini bulamadilar. Hiç kimse gidenler hakkinda bilgi sahibi degil. Oysa onlar atalarinin Kirklareli'nden ayrilislarinin 75. yildönümünü Amerika'nin Dayton sehrinde kutladiktan sonra ayni kutlamayi Kirklareli'nde de yapmak istemislerdi. Onlarin söylediklerine göre Kirklareli'nden Amerika'ya giden Rumlarin torunlari bugün Dayton Kenti'nde onbin kisilik bir topluluk olusturmuslardir. Nora James (Ceymis) atalarindan Kirklareli'ni çok dinlediklerini, baglari, üzümleri, bademleri, sarabi ve hardaliyesi ile meshur oldugunu anlattiklarini söyledi. Saniyorum Nora James'in esi Polonya'da matbaa makineleri sanayicisi Bruce R.James simdi Amerikan Senatosu'nda üye bulunmaktadir.
Amerika'da bugün Kirklareli kökenli Türkler de vardir. Ancak onlarin içinde Prof.Dr.Vedii Ayyildiz ve esi yazar, sair Judy Ayyildiz buraya gelip gitmektedirler. Çünkü Kirklareli'nde Vedii'n yakin akrabalari vardir ve Vedii Ayyildiz ve esi Judy Ayyildiz da benim yakin dostlarimdir. Judy Hanim Balkan Savasi'nda genç bir kiz olan kayinvalidesi egitimci Adalet Ayyildizin hayatini "DEVRiM KADINI" adiyla romanlastirmis bulunmaktadir. Judy ayni zamanda Amerika'da ATATÜRK KIZLARI toplulugu arasinda yer almaktadir. Birkaç kitabi olan ünlü bir Amerikalidir.
Insanlar ne olursa olsunlar kültürlerini, geçmislerini aramaktadirlar. Geçmisi bir sey yapmak için degil, geçmisi anilarla, geçmisi bilgilerle yasatmak için aramaktadirlar. Dogalki anilar yasanmis zamanlardir. Mesela Nora James babasinin Adam (Adem) Thomas oldugunu, 1915 yilinda 60 yasinda öldügünü söylemistir. Amerika'da Fizik ve Atom Bilgini oldugunu söyledigi zaman çok duygulanmis, aglamakli olmustur.
suraya gelmek istiyorum. Amerika her irktan insanin bir araya geldigi, Amerikan Ulusu'nu meydana getirdikleri yerdir. Amerika'ya gidenler bir Ulus Bilinci'nden çok bir Fikir Beraberligi olusturmuslardir. Amerika bir devlettir fakat ayni zamanda Amerika bir fikirdir.
nazifkaracam@gazetetrakya.com