1950 PARTILILERI SARIKLI, ÇARIKLI,KASKETLI OLARAK ANILIRDI

Kirklareli'ni henüz yeni tanimaya baslamistim. 1948 yiliydi. Karadere Köyü'ne gidecektim. Dereköy yolu basinda, yani bugünkü Inci Pasaji önlerinde Dere Köy'e gidecek bir öküz veya manda arabasi bekliyordum.
Kamyon çikmasi olaganüstü bir olaydi. Çünkü, o yillarda Kirklareli'nde kamyon veya bir baska motorlu araç görmek mümkün degildi. Düsünebiliyor musunuz Emniyet Müdürü'nün viran bir jipi vardi. O sira birileri dedi ki,"Demokrat Parti köylüleri yürütüyor, bir baksana." Saniyorum Cumhuriyet Bayrami idi. Ortalik köylü kilikli insanlardan geçilmiyordu. Ben kalabaligi Cumhuriyet bayrami nedenine baglamayi düsünürken dediler ki Demokrat Partinin mitingi var. Köylüler yürüyecek. O sira 18 yasina yeni girmistim pek de bir sey bilmiyor ve anlamiyordum. Nihayet ben de bir köylüydüm.
Dereköy yolunda araba beklemeyi biraktim, bugünkü Yapi Kredi Bankasinin önüne geldim. Cumhuriyet Meydanindaki kalabaligin hareketini seyretmeye, izlemeye basladim. O sira Yapi Kredi Bankasi'nin yerinde Bektasin kahvesi vardi. Genelde Kasaba Ögretmenleri ile köye gidip gelen ögretmenler o kahveye giderlerdi. Kasaba ögretmeni sifatini sunun için kullaniyorum, Kirklareli'ne o yillarda köylüler KASABA derlerdi. Gerçi Kirklareli bugün de kasabadir ya.. Bir türlü sehir kimligine girememistir.
Bektasin Kahvesi önünde beklesen benim gibi birçok insan vardi. Demokrat Partililer, ki daha çok köylüler, Karaumur Meydani'nda toplanmisti. Köylglerin kimisi sarikli, kimisi çarikli, kimisi kasketli ve basi açikti. Tabii o yillarda köyde, kasabada yoksulluk vardi. Ikinci Dünya Savasi biteli birkaç yil olmustu. Cumhurbaskani Ismet Inönü savasi kazanan Bati cephesi'ne dahil olmak ve Birlesmis Milletler Teskilatinin Kurucu üyesi olmak için alelacele Çok Partili hayata geçis karari vermisti. Atatürk'ün son Baskani Celal Bayar, Aydin Çakirbey çiftligi sahibi Adnan Menderes, dünya çapinda tarih bilimcisi, Osmanlilarin Köprülüler Sülalesi'nden gelen Prof. Fuat Köprülü, sonraki yillarda Koca Reis olarak anilacak olan eski Konya Valilerinden Refik Koraltan Demokrat Parti'yi kurmuslardi.
O gün il bazinda toplanmis olan Demokrat Partililer o gün Karaumur'dan Cumhuriyet Meydani'na ve oradan eski Belediye binasina (bugünkü müzeye) dogru ikiserli olarak yarim saatten fazla yürüdüler. Yanimda yürüyüsü seyreden bir giyimli insan, "bunlar Demokrat Partinin çariklisi, sariklisi, kasketlisi" diye söz etti ve siyasi yelpazede yer degistirdiklerini söyledi. Saniyorum Kirklareli'nde ilk Köylü-Kasabali Yürüyüsü bu yürüyüs olmustur. Daha sonraki yillarda, 1970 ortalarinda Köy-Koop üyeleri Atatürk Meydani'nda yürümüslerdir. Bu yürüyüsler bazi zaman ve sartlarda olasi bir devrimin yada iktidarin degisikligi olarak algilanir.
Zaman içersinde bu yürüyüsler özellik ve nitelik degistirmis, gençler, memurlar, sendikalar yürümeye baslamislardir. Süleyman Demirel iktidar iken bu yürüyüsleri ve yürüyenleri hiç dikkate almaz, "Yollar Yürümekle Asinmaz" derdi. Oysa kitlesel yürüyüsler demokratik sistemlerde bir tepki ve mesaj olarak algilanir.
1950 Demokratlari, diger bir ifade ile KIRATLILAR simdi nerededir, siyasi yelpazenin hangi noktasindadirlar bilmiyorum. Hep sagda olduklari malûmdur da sagin neresindedirler, merkeze mi yaklasmislardir yoksa sagin en ucundamidirlar bir arastirmak gerekir. O zamanlarda köylüler kasabaya (sehre) yaya, merkep sirtinda yada at ve öküz arabalariyla geliyorlardi. Simdi minibüslerle gelmektedirler. Köylü bu süreçte bir kalkinma gelisme göstergesi olarak Yer Yatagindan karyolaya, Yer sofrasi'ndan masaya, karasabandan traktöre, yaya yapildik olmaktan çikarak, taksi ve minibüse binmis, fakat köyüne dönerken cebine gazete koymamistir. 1950 yillarin sonlarina dogru gazetelerde ve özellikle Cumhuriyet Gazetesinde bir tartisma baslamis, köyden kasabalara gelen köylü köyüne cebinde gazete yerine basina sapka alarak dönüyor" deniyordu. Bu tartismaya ben de, Gazeteci Yazar Mehmet Barlas'in babasi, eski Ticaret Bakanlarindan Cemil Sait Barlas'in çikardigi PAZAR POSTASI'nda yazilarimla katilmistim. Pazar Postasi bir gazete degildi, siyasi ve kültürel içerikli büyükçe bir dergiydi. Ülkenin taninmis yazarlari bu dergide yaziyordu.
Suraya gelmek ve sormak istiyorum1950'nin sariklisi, çariklisi, sakallisi simdi siyasi yelpazenin, Laik Cumhuriyetin, Atatürkçülügün neresindedir? Galiba sol saga yaklasmis, sag bir uçtan öbür uca harman olmustur.
nazifkaracam@gazetetrakya.com