17 Agustos hala korkutuyor

Marmara'yi sarsan 17 Agustos depreminin üzerinden 12 yil geçti. 18 bine yakin can alan, yüz binlerce kisiyi evsiz birakan 17 Agustos Depremi, 12'nci yildönümünde hala korkutuyor. Merkez üssü Kocaeli'nin Gölcük Ilçesi olan ve 17 Agustos 1999 günü saat 03.02'de meydana gelen, 7.4 büyüklügündeki deprem, Kocaeli'nin yani sira Sakarya, Yalova, Istanbul, Düzce illeri olmak üzere tüm Marmara bölgesini etkiledi. Resmi kayitlara göre Kocaeli'nde 9 bin 477, Sakarya'da 3 bin 891, Yalova'da 2 bin 504, Istanbul'da 981, Bolu'da 270, Bursa'da 268, Eskisehir'de 86 ve Zonguldak il siniri içinde de 3 kisi olmak üzere toplam 17 bin 480 kisinin can verdigi büyük felakette yüz binin üzerinde insan da evsiz kaldi. Yaklasik 24 bin kisinin yaralanmasina, çok sayida kisinin sakat kalmasina neden olan depremde sadece Kocaeli Bölgesi'nde 17 bine yakin bina depremin ilk dalgasinda çöktü. 91 bin konut orta hasar, 102 bin 822 konut az hasar gördü. 14 bin 133 isyeri hasar gördü. Yaklasik 45 bin prefabrik konut yaptirildi. 150 binin üzerinde vatandas kalici konutlar yapilana kadar prefabrik ve çadirlarda yasadi.

Depremden sonra, binalarin fenni sorumlulari ile müteahhitlerin yasal sorumluluklari yillarca tartisma konusu oldu. Yasal süre 2008 yili Åzubat ayinda doldu ve zaman asimi nedeniyle karara baglanamadan düstü. Kocaeli'nde açilan 900 davadan sadece 60'i mahkumiyetle sonuçlandi. Bunlarin büyük bölümü para cezasina çevrildi. Sadece 9 kisi de hapis cezasina çarptirildi.

Iki büyük deprem olacak

17 Agustos depreminin ardindan 12 yil geçti ancak Türkiye, o dönemin en önemli aktörlerinden biri olan eski Kandilli Rasathanesi Baskani Prof. Dr. Ahmet Mete Isikara'yi, nam-i diger "Deprem Dede" yi hiç unutmadi. Her gören hâlâ "Deprem olacak mi?" diye soruyor, o da "Evet mutlaka olacak. Istanbul'u, 2 büyük deprem bekliyor" diye cevap veriyor.

17 Agustos'un üzerinden tam 12 yil geçti. Sizce Türkiye o felaketi unuttu mu? sorusuna Isikara; "Asla unutmadi. Bunu beni unutmamalarindan çikartiyorum. Hâlâ beni gördüklerinde fotograf çektiriyorlar. "Deprem olacak mi?" diye soruyorlar. Ben de "Mutlaka olacak" diyorum. Tabii geçen sürede bir nesil geçti. Ama yeni nesil deprem konusunda daha bilinçli. Okulda egitimi daha iyi aliyorlar. "Deprem Dede" çizgi filmleri yayinlandigi için onlar beni çizgi filmlerden taniyor. Geçenlerde bir anne gösterip "Deprem Dede" dedi. Çocugu "gerçekmis" diye sasirdi" seklinde yanitladi.

Istanbul'u bekleyen tehlikenin sorulmasi üzerine ise "Istanbul'u, birini hissedecegi ve digerini yasayacagi 2 büyük deprem bekliyor. Birebir yasayacagi depremi adalarin güneybatisinda bekliyoruz. Ama bunun yani sira bir de Kuzey Anadolu fay zonunun güney kolu var. Bu güney kolu Sakarya'da çatallaniyor, Geyve, Mekece, Iznik Gölü'nün güneyinden Gemlik körfezinden Marmara'ya geliyor. Bu depremi de 17 Agustos'u nasil hissetiyse öyle hissedecek. Ama her iki deprem de Türkiye'nin kalbi Marmara'yi vuracak. Anadolu'daki bir depremde Marmara, Anadolu'nun yaralarini sarar ama Marmara'nin yarasini Anadolu saramaz. Bu nedenle yasanacak her kayip Türkiye ekonomisini derinden etkiler. Bu anlamda alinan önlemler tüm Türkiye için aliniyor aslinda...

Bilim maalesef bir depremin yerini ve büyüklügünü söyleyebiliyor ama ne zaman olacagini söyleyemiyor. Olasilik hesaplarini deprem verilerine uyarladigimizda riskin en yüksek oldugu tarih 2010 ile 2014 arasinda...