TÜRKİYE'DE ATATÜRK ENSTİTÜSÜ NİYE KURULMUYOR?

Kırklareli İl Halk Kütüphanesi'ne gitmiştim. Kütüphane Müdürü Demet Koç idi. İyi görüşüyorduk. Bana Kırklareli'nin Almanya'da kardeş şehir Waldrof Belediye Başkanı'nın bir heyetle kütüphaneye geleceğini söyledi. Bekle, tanışırsınız dedi. Bir süre sonra Alman Heyeti geldi, tanıştık, şundan bundan konuşmaya başladık. Zaman ilerledikçe sohbet genişledi, derinleşti ve söz Atatürk'e geldi. Politikacıları kastederek, "Sizinkiler Atatürk üzerinden siyaset yapıyorlar. Niye Bir Atatürk Enstitüsü kurmuyorlar? Biz şair ve düşünür Goethe için enstitü kurduk." Dediler. 1990'lı yıllardı.
Düşündüm. Türkiye'de devletin Atatürk için kurduğu bir enstitü yoktu. 1968 yılında Gazeteci Yazar rahmetli Cüneyt Arcayürek Hürriyet Gazetesi'nde çalışırken 10 Kasım Atatürk'ü Anma ve Törenlerinden sonra uzun bir haber yazısı yazmış, Atatürk Enstitüsü kurulmasını önermiştir. Bu önerisinde Arcayürek şöyle diyordu:
"Ona ait bütün belgeleri değerlendirmek için BİR ATATÜRK ENSTİTÜSÜ KURULMALIDIR."
Bugüne kadar Cumhuriyet Hükümetlerinin böyle bir Atatürk Enstitüsü kurduklarını okumadım, işitmedim. Yalnız Halkevleri Genel Merkezi 1973 yılında "Halkevleri Atatürk Enstitüsü" kurmuştur. Ancak Halkevleri bir dernektir. Mali yönden bu yükü taşıyamaz fakat buna rağmen Halkevleri eski-yeni Halkevcilerin ve Atatürkçülerin içinden seçtiği 76 kişiyi üye yapmış.
Daha sonra bu yetmiş altı kişinin içinden 19 seçkin kişiyi onursal, geri kalanları da Bildirici Üye yapmış, çalışmalarına başlamıştır. Bu süreçte Halkevleri Atatürk Enstitüsü Yönetim Kurulu Atatürkçülüğün tanımını yapan bir bildiriyi kamuoyuna sunmuş, 4-5 dolayında da Atatürk kitapları çıkarmıştır. Ancak ne var ki Enstitü 1975 yılından sonra çalışamaz duruma gelmiştir. Ondan sonra da Enstitü kurulması konusunda herhangi bir girişim olmamıştır. Gerçi Halkevlerinin kurucusu Atatürk'tür ama ikinci dönemde Halkevleri dernek olarak vücut bulmuştur.
Devletin Atatürk Enstitüsü konusunda görüşünü, ne düşündüğünü bilmiyoruz. Gazeteci Yazar rahmetli Cüneyt Arcayürek devleti yöneten en üst düzeydeki kişilere çok yakın olması nedeniyle Atatürk Enstitüsü kurmayı düşünmediklerini gördüğü için bu öneri ile kamuoyunu harekete geçirmek istediğini düşünüyorum. Kim bilir.
Şu bir gerçek ki Mustafa Kemal Atatürk'ün adının geçtiği her şey ama her şey tarihi bir belgedir. İleri ülkeler büyük devlet adamlarını onlara ait bilgi ve belgelerle yaşatmakta, onlar adına kurulmuş enstitüleri bunun için yani araştırma ve değerlendirme için kuruyorlar. Sonuçta tabii karar verecek Hükümettir, Kültür Bakanıdır.
Cüneyt Arcayürek şu an Atatürk ile ilgili birçok bilgi, belge vesairenin dolaplarda, kasalarda olduğunu, gün ışığına çıkarılmayı beklediklerini söylüyor. Unutmayın ki Cüneyt Arcayürek rahmetli Süleyman Demirel Cumhurbaşkanı iken O da Çankaya'da Demirel'in Basın Danışmanı idi. Bir bildiği olmalı ki Atatürk Enstitüsü kurulmasını kamuoyuna, devlet yöneticilerine duyurmak istiyor. Ben de Halkevleri Atatürk Enstitüsü Bildiri Üyeliği yapmış olarak öneriye katılmış oluyorum.