SİVİL TOPLUM KURULUŞLARININ ÖNEMİ!

En genel tanımlama ile; kısa adı (STK) olarak ifade edilen her hangi bir sivil toplum kuruluşu, bulunduğu ülke ve örgütlendiği toplum içindeki sorumluluğu, üyelerinin de içinde yer aldığı halkın, kuruluş amaçları ve ülke çıkarları doğrultusunda haklarını korumak, ekonomik, demokratik ve sosyal standartları yükseltmektir. Bu yolda var olan engellere karşı da mücadele vermek için gönül rızası ile kurulmuş sivil örgütlerdir.
Amaca yönelik değişim ve gelişim engellemelerine karşı, üyeleri dışında hiçbir kurum, kuruluş ve şahısa bağımlı olmadıkları için, son derece özgür ve özgüven içinde mücadele eder. Hatır-gönül meselesi, korkma-çekinme durumu, bedel ödeme-bireysel menfaat beklentisi vb. engelleri kaldırmaya karşı bir engel bulunmamaktadır.
İşte bu nedenle, gerek ülkemizde gerekse dünyanın her hangi bir yerinde, bireylere veya toplumlara karşı her zaman açık olmayan, gizlenmiş haksızlıkları yine bu tür örgütlerin gözlemleri, tespitleri ve deşifre etmeleriyle öğrenebiliyoruz.

Bunun yeni bir örneği, ülkemiz tüketicilerini de yakından ilgilendiren otomobillerde emisyon (atmosfere verilen egzoz gazı) ölçümleri konusunda ABD'nde gündeme geldi. Bu konuda, bir basın açıklaması yaparak kamuoyunu bilgilendiren derneğimizin de içinde yer aldığı, Tüketici Dernekleri Federasyonu'nun (TÜDEF) yorum ve çağrısını sizlerle paylaşmak istiyorum. Açıklamaya göre;
İki bağımsız araştırmacının ABD Çevre Koruma Müdürlüğü'ne (EPA) yaptıkları araştırma sonuçlarını iletmeleriyle ortaya çıkan; VW'nin dünya çapında 11 milyon araca özel bir hileli yazılım yükleyerek, çevre kirliliğinin azaltılması için çok önemli olan emisyon ölçümlerini olduğundan düşük göstermesidir.
Açıklamada şu bilgiler yer almaktadır: "Bu skandalın ardından İsviçre, EURO 5 emisyonu kategorisinde ve 2008 ila 2014 yılları arasında üretilen Audi, Seat, Skoda ve Volkswagen model bazı dizel motorlu araçların satışını yasakladı. Hollanda'daki bayiler ise satışları geçici olarak durdurdu. Şu ana kadar ABD, Almanya, İngiltere, İsviçre, İtalya, Fransa, Güney Kore, Kanada, Norveç ve İtalya skandalla ilgili olarak soruşturma başlattı.
Bizde ise, durum daha da vahim olup adeta 'kediye ciğer emanet edilmiştir'. Zira Türkiye'de egzoz emisyon ölçümü konusunda birçok firma yetki alabilmektedir. Bu yetkiye sahip en büyük kuruluş aynı zamanda araç muayenesi için tek yetkili firma olan TÜVTÜRK'tür. TÜVTÜRK'ün ortakları arasında ise VW grubu araçların Türkiye distribütörü de bulunmaktadır. TÜVTÜRK'ten yapılan açıklamada ise mevcut skandal, kendilerinin yetkili olduğu periyodik muayeneleri değil araçların ilk ithaline yönelik izinlerin alınması (homologasyon) ile ilgili testleri içermektedir.
Bu gelişmelerden sonra, Tüketici Dernekleri Federasyonu (TÜDEF) tarafından ABD' de emisyon ölçümlerini olduğundan düşük göstermek için hile yaptığı ortaya çıkan Volkswagen (VW) otomobillerden doğan zararlara karşı Gümrük ve Ticaret, Çevre ve Şehircilik, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlıkları ve hükümeti göreve çağrılmıştır. Ve, denmiştir ki;
" EMİSYON ÖLÇÜMLERİNİ OLDUĞUNDAN DÜŞÜK GÖSTERMEK İÇİN HİLE YAPTIĞI ORTAYA ÇIKAN VW OTOMOBİLLERE YETKİLİLİLER NE ZAMAN EL KOYACAK?...
" ÇEVREYE VE TÜKETİCİYE VERİLMEKTE OLAN ZARARA KİM DUR DİYECEK?...
" TÜRKİYE' DE PERİYODİK EGZOZ EMİSYONLARI ÖLÇÜM VE ARAÇ MUAYENESİ YETKİSİNE SAHİP FİRMANIN ORTAKLARI ARASINDA VW' NİN DE BULUNMASI NE KADAR DOĞRUDUR?...
" BU HİLELİ AYIPLI ARAÇLARDAN DOĞAN ZARARLARA KARŞI GÜMRÜK VE TİCARET, ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK, BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIKLARI GÖREVLERİNİ NE ZAMAN HATIRLAYACAK?...
" ARAÇ SAHİPLERİ TÜKETİCİ HUKUKUNA GÖRE "HİLE İLE GİZLENMİŞ AYIP" KAPSAMINDA ARAÇLARININ "BEDELLERİNİN İADESİ", "AYIPSIZ MİSLİYLE DEĞİŞTİRİLMESİ" İSTEMİYLE DAVA AÇABİLECEKLERDİR…
Bu bilgiler ışığında; "aradan günler geçmesine rağmen dişe dokunur bir önlem almayan yetkililere 'daha ne kadar bekleyeceksiniz?... Türk tüketicisi sahipsiz mi?...' diye seslenmiştir. TÜDEF olarak, 'Evrensel İnsan Hakları'ndan olan 'Çevre Hakkı' ve yine 'Evrensel Tüketici Hakları'ndan olan 'Ekonomik Çıkarlarının Korunması' yanı sıra 'Sağlıklı Bir Çevrede Yaşam Hakkı' doğrultusunda başta Çevre ve Şehircilik, Gümrük ve Ticaret ile Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlıkları olmak üzere tüm ilgilileri ve hükümeti göreve çağırmıştır".
Federasyonun tüketicilere yönelik ise; "VW ile aynı ayıplı dizel motorları kullanan ve EURO 5 emisyonu kategorisinde ve 2008 ile 2014 yılları arasında üretilen Audi, Seat, Skoda araçları sahibi olan yurttaşlarımıza, tüketici hakları doğrultusunda tüketici hukukuna göre 'hile ile gizlenmiş ayıp' kapsamında zaman aşımı olmadığı anımsatılmıştır. Buna göre, yurttaşlarımız istedikleri zaman bu araçların 'bedellerinin iadesi', 'ayıpsız misliyle değiştirilmesi' gibi davaları açabileceklerdir. Ayrıca, Federasyonun 'Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun' ile verilen 'Bir seri ayıplı malın toplatılması davası açma' yetkisini kullanarak sürece müdahil olacağı ifade edilmiştir. Bu çerçevede TÜDEF olarak; Evrensel Tüketici Hakları'ndan olan tüketici ve çevre mağduriyetlerinin giderilmesi açısından şunlar talep edilmiştir:
" Türkiye'de skandala konu olan firmalar ve araçlar hakkında bir işlem veya yaptırım uygulanacak mıdır, trafikteki araçlar geri çağrılacak mıdır?
" Birçok ülkede olduğu gibi konuyla ilgili bir soruşturma başlatılacak mıdır?
" Türkiye'deki araçlardan kaçı emisyon ölçümlerini aldatan yazılıma sahiptir?
" Türkiye'deki egzoz emisyon ölçümlerinin denetimleri nasıl yapılmaktadır, yeterli midir?
" Skandala yol açan hile yazılımlarını tespit etmek için gerekli teknolojik altyapı mevcut mudur?
" Araçların ilk ithaline yönelik izinlerin alınması ile ilgili egzoz emisyon testleri nelerdir?
" Bu testler Türkiye'de ithal edilen araçlara yapılmakta mıdır, yoksa firmaların mevzuata uygunluk beyanı yeterli mi görülmektedir?
" Periyodik egzoz gazı emisyon ölçüm yetki belgesine sahip istasyonlarda skandala konu olan azot oksit (NOx) ölçümü yapılmakta mıdır?
" Bu istasyonlarda azot oksit ölçümü yapılmamaktaysa, azot oksit ölçümü nasıl yapılmaktadır?
" Periyodik egzoz emisyonları ölçüm ve araç muayenesi yetkisine sahip firmanın ortakları arasında bir otomobil ithalatçısının bulunması ne kadar doğrudur?
" ABD'de emisyon hilesinin bağımsız araştırmacılar tarafından ortaya çıkarıldığı düşünülürse, egzoz emisyonlarının Türkiye'de de bağımsız kuruluşlar ve/veya araştırmacılar tarafından yapılması ve/veya denetlenmesi gerekmez mi?
" Emisyon normunda en çevreci seviye olan ve Avrupa Birliği'nde zorunlu hale gelen EURO 6 normu, Türkiye'de hangi tarihte tüm satılan araçlar için bir zorunluluk haline gelecektir?
" Trafikteki mevcut kara taşıtlarının yaş grubuna göre dağılımı nasıldır?
" Çok yüksek oranda tehlikeli gaz yayan, özellikle EURO normunda bile olmayan yaşlı araçların trafikten çekilmesi için herhangi teşvik planı mevcut mudur?"
Sorunsuz ve sağlıklı bir yaşam dilerim. 29.10.2015
Hüseyin Kahraman