KIRKLARELİ MUTASARRIFI HAYDAR VANERİ'Yİ YILLAR SONRA HATIRLAMAK

Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin kuruluşuna ilişkin yazıları okurken seçilen ilk meclisin oluşumuna göz atmamak noksanlık olurdu. Gazeteci Yazar Nalan Seçkin bu araştırmayı yapmış. Bazı çevrelerin söyleyip yazdıklarına göre İlk Meclis askerlerden oluşan bir Millet Meclisi değildir. İlk Meclis 219 kişi ile toplanmıştır. Milletvekillerinin 56'sı asker, 32'si memur, 27'si çiftçi, 26'sı belediyeci, 22'si öğretmen ve tüccar, 17'si kaymakam ve müftü, 15'i doktor, 10'u gazeteci, 8'er Sancakbeyi ve Vali, 6'şar Aşiret Reisi ve PTT'ci, 5'er bankacı, 4'ü defterdar ve polis, 2'si diplomat, 2'si mühendis. Ancak ne var ki, milletvekillerinin hemen hemen tamamı bir yabancı dil bilmektedir.
EN ÇOK DİL YUGOSLAVYA KARADAĞ'DA DOĞMUŞ OLAN KIRKKİLİSE (KIRKLARELİ) ESKİ MUTASARRAFI HAYDAR VANER'dir. Van Milletvekili olarak meclise gelmiştir. Haydar Vaner Arapça, Farsça, Kürtçe, Hırvatça, Arnavutça, Rusça, Lehçe, Sırpça ve Bulgarca biliyordu.
Gazeteci Yazar Ali Rıza Dursunkaya'nın yazdığına göre, Haydar Vaner 1913 yılında Kırklareli Mutasarrıfı idi. Kırklareli'ne gelmeden önce Mülkiye Müfettişleri Heyeti Başkanı idi. Son derece disiplinli, cesur, metin, irade sahibi, çabuk karar veren biriydi. Ancak Kırklareli'nde bir yıl kaldıktan sonra bir olay yüzünden Haydar Vaner'i Maraş Mutasarrıflığı'na tayin ettiler.
Haydar Bey Kırklareli'nde önemli hizmetler yaptığı Balkan Savaşı sonrası olması itibariyle göç ve göçmenlerin iskânı ile yoğun biçimde uğraştı. Milli Eğitim'e önem verdi. Okullar yaptırdı. Okullara gelir sağlamak, bu gelirle ihtiyaçlarını karşılamak düşüncesi ile okullar adına arazi tahsisi yaptırdı. Okullar adına tescil edilen bu araziler uzun yıllar MAARİF TARLALARI olarak anıldılar.
Haydar Vaner Kırklareli'nde Maarif Encümeni'ni kurmuş, göç eden Rumlar'ın boş kalan okullarındaki araç gereçleri Türk okullarına aktarmış, Halk Gece Dershaneleri açmış, işsizliğin, tembel tembel oturmanın memleketin en büyük düşmanı olduğunu söyleyip durmuş, konferanslarla halkı bilgilendirmeye çalışmıştır.
Milli mücadelede Van, Elazığ Valisi iken Ahali Milliye Cemiyetleri kurdurmuş, bu yüzden İstanbul Hükümeti tarafından vazifeden alınmış, Eski Bitlis Valisi Mazhar Müfit Kansu ve Mustafa Kemal'in müdahalesi ile memuriyete devam imkânı bulmuştur. Haydar Bey 1934 yılında Soyadı Kanunu çıkınca ilk valilik yaptığı Van adını kendisine soyadı olarak almıştır. 1920'de Van'dan Milletvekili seçilmiş, Ankara'da Büyük Millet Meclisi'ne giren İlk Milletvekili olmuştur.
Bu bağlamda bizim araştırmalarımıza göre milli mücadele döneminde Kırklareli'ne çok değerli idareciler atanmış ve bunlar Cumhuriyet ilan edildiğinde Mustafa Kemal'e yakın olmuşlar, valilik yapmışlardır. Onları da bir gün yazarız. Onların Kırklareli'ne atanmalarının tesadüf olup olmadığını tartışırız. Onlar da Haydar Vaner gibi Cumhuriyet kurum ve kuruluşlarında görev yapmışlar, millete hizmet etmişlerdir.