GEÇEN HAFTA!

Bu haftadan itibaren ve bundan sonraki haftalık yazılarımın bir bölümünde, insanları doğrudan ya da dolaylı olarak ilgilendiren ve bana göre önemli, haftalık tarihe not düşen olaylara yer vereceğim.
Geçen hafta yaşanmış ve akıllarda kalan olaylar, önem ve öncelik itibariyle spor ve siyasetle ilgilidir:
Sporda; süper ligin 33. haftasında Fenerbahçe'nin Bahçeşehir engeline takılması ile lig liderinin altı puan gerisine düşmesi ve 34. hafta Lider Beşiktaş'ın Osmanlıspor'u 3-1 yenerek şampiyonluğunu ilan etmesi sporda haftaya damgasını vurdu. Şampiyonluğu birçok konuda hak eden Beşiktaş'ı kutluyor ve sezon boyunca verdiği mücadele nedeniyle de Fenerbahçe tebriki hak ettiğini düşünüyorum. FB basket takımının Avrupa başarısı da ayrıca kutlanmaya değerdi.
Siyasette; görmek istemediğimiz ve alışık olmadığımız ve de dozu bayağı yüksek olaylara tanık olduk geçen hafta.
a) TBMM komisyon ve genel kurullarında, kanıksadığımız politik ve siyasi şiddetlerin yerini fiziksel şiddetin aldığını esefle izledik. Adalet ve hukukun var olduğu iddia ediliyorsa eğer; işlenen suçların cezalandırılması yargıya bırakılması yerine, bunu yasama ve yürütme üstlenir hale gelmesi, vahim sonuçları kaçınılmaz kılar. İşte, gerçek anlamda bölücülük te burada başlar.
b) Ana muhalefetin davranışları, üye ve taraflarını şaşırtmaya devam ediyor. Saraya karşı verilen mücadelede muhalefetin her rengi tarafından haklı bir destek görse bile; hükümet ve saray tarafından düzenlenen sanal gündemlerle asli konuların göz ardı edilme riskine karşı tuzağa düşülmemesi gerekir. Aslında, saray ve hükümet yetkililerince mafya mensubu tetikçilerin işledikleri suçun son sahnesinde 'akıllı ol' uyarısına benzer davranışlarına karşı, ana muhalefetin tepkisi devamlı puan kaybettiriyor. Ana muhalefet liderinin olmadık yerde, örneğin Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği'ndeki konuşmasında olduğu gibi.
c) Sarayın, siyasi iktidarı da yedeğine alıp rejime yönelik önerileri olabilir. Ancak, bu kadar ısrarı ve karşıt düşünce sahiplerine bu denli ağır eleştirinin nedeni, ne olabilir bilmiyorum. Ama, bu davranışlara yönelik kamuoyundaki söylentilerin eseri miktarı bile, korku imparatorluğu riski buz dağının görünen kısmından fazla olduğunu sanıyorum.
Bütün bunlar, bu ülkede yaşayan ve bu ülkenin gerçek sahipleri olan herkes ile çok yakından ilgili de onun için gündemime aldım ve almaya devam edeceğim.
DENETİMİ YAPILMAYAN ASANSÖRLER TEHLİKE SAÇIYOR!..
İlimizde yaşayanlar da, metropoller ve büyük kentlerdeki yurttaşlar kadar değilse bile teknik denetimi yapılmamış asansör riskinden uzak değil. Ne demişler? Her şeyin bir ilki vardır… Felaket yaşanmadan alınmamış önlemin kıymet-i harbiyesi yoktur… Ulusal basın ve yayın organlarında sık sık rastlarız; 'burada gerekli önlemlerin alınması için mutlaka birilerinin ölmesi mi lazım!' diye. Bu nedenle, zaman zaman ilgili meslek kuruluşları; maden işletmeciliğinde, endüstriyel sanayi kuruluşlarında, inşaat yapı sektöründe, tarımsal faaliyetler ve hayvancılıkta vb. çalışma yaşamının her alanında var olan ve yaşamsal risk oluşturan olumsuz koşulların iyileştirilmesi ve gerekli güvenlik önlemlerinin alınması konusunda yetkilileri uyaran mesajları kamuoyu ile paylaşırlar. Çoğu zaman da, bu ilgili ve yetkililer meslek örgütlerden gelen uyarıları; 'ülkenin gelişmesi önünde ayak bağı oluyorlar' diye çağ dışı bir çıkışla bertaraf edip yollarına devam ederler. Ta ki, bir felaket yaşanıp ortalık toz duman olduğunda; ya günah keçileri bulunur, ya bu işin fıtnatında bunlar vardır denir, ya da din ve manevi duygular öne çıkarılarak toplum etkin bir doz uyuşturucu ile uyutulma yoluna gidilir.
Bu vesileyle, TMMOB Makine Mühendisleri Odası Ankara Şubesi'nin özelde Başkent olmak üzere genelde her yerleşim yeri için 'denetimi yapılmamış asansörler' konusunda yaptığı uyarıyı sizlerle paylaşmak istiyorum.
"Asansör İşletme, Bakım ve Periyodik Kontrol Yönetmeliği" hükümlerine göre bina yöneticileri, kullanıcıların can ve mal güvenliğinin sağlanması amacı ile yılda en az bir kere asansörlerin kontrolünü, ayda bir kere de bakımını yaptırmaktan sorumludur. Ancak, kontrol ve bakımları yapılmayan asansörler; can kayıpları, kalıcı yaralanmalar ile sonuçlanabilecek kazalara davetiye çıkararak, kullanıcılar için tehlike saçmaya devam ediyor.
Şubemizin 2015 yılı asansör kontrol verilerine göre Başkentte denetlediğimiz asansörlerin yüzde 45'i kırmızı etiket almış bulunmaktadır, yani kullanılamaz durumdadır. Yasal zorunluluklara, diğer ilgili kuruluşlar ile odamızın tüm çalışma ve uyarılarına rağmen "kamusal denetim eksikliği" sebebiyle rakamlar, Başkent'te bile bu seviyelerin altına ne yazık ki düşmemektedir.
Kırmızı etiketli
asansörlere dikkat!
24 Haziran 2015 tarih ve 29396 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 'Asansör İşletme, Bakım ve Periyodik Kontrol Yönetmeliği' ile asansörlerin bakımları, yıllık periyodik kontrollerinin yapılması ve kontrol sonucunda güvenli olmadığı tespit edilen asansörlere yönelik gerekli önlemlerin alınmasına ilişkin hususlar yeniden düzenlenmiştir. Yine aynı yönetmelikte, sorumluluk alanları ile ilgili yasal düzenlemeler de yapılarak yetkilerin usulüne uygun kullanılmaması durumunda apartman yöneticilerine, ilgili idareye ve bakımcı firmaya yönelik olarak cezai hükümler getirilmiş; belediyeler, sınırları içerisindeki her asansörün yılda bir kez A tipi 'Muayene Kuruluşu' tarafından kontrol edilmesini sağlamaktan ve yıllık kontrolün yapılıp yapılmadığını denetlemekten sorumlu kılınmıştır.
Yönetmelikte belirlenen kriterlere göre güvensiz asansörlere 'Kırmızı Etiket', kusurlu asansörlere 'Sarı Etiket', hafif kusurlu asansörlere 'Mavi Etiket', uygun asansörlere ise 'Yeşil Etiket' yapıştırılarak ilgili idarelere bildirilmektedir. Kırmızı etiket yapıştırılan asansörlere 30, sarı etiket yapıştırılan asansörlere 60 gün içerisinde uygunsuzluklarının giderilmesi şartı getirilmiştir. Aksi durumda ilgili idare tarafından mühürlenerek kullanım dışı bırakılması zorunlu kılınmıştır. Eksiklik kontrolü neticesinde güvensiz olduğu tespit edilmesine rağmen yönetmelikte belirtilen süreler sonunda güvenli hale getirilmeyen asansörlerin, güvenli hale getirilinceye kadar ilgili idare tarafından mühürlenerek hizmetten men edileceği hükmü eklenmiştir.
Yüzde 45'i kırmızı etiketli!
Asansör İşletme, Bakım ve Periyodik Kontrol Yönetmeliği kapsamındaki yıllık kontrollerin; kamusal denetim anlayışıyla, tekniğine uygun olarak, uzman mühendisler tarafından yapılması ve bina sorumlularının asansörler konusundaki yükümlülükleri hakkında bilinçlendirilmesi, kazaların önüne geçilebilmesinde oldukça önemlidir. Şubemiz yetkilileri her yıl düzenli olarak Ankara'daki tüm İlçe Belediyelerini ziyaret etmekte, duyarlı davranan belediyelerle halka açık bilgilendirme toplantıları gerçekleştirmenin yanı sıra "asansör denetim protokolleri" imzalamaktadırlar.
Bu kapsamda 2015 yılında Ankara'da A tipi Muayene Kuruluşu olan Odamız, protokol yapılan belediyelerin sınırları içinde 18.321 asansörün denetimini gerçekleştirmiştir. Deneyimli kontrol mühendislerimiz tarafından denetlenen asansörlerin, 4 ana başlık altında bütün bileşenleri ve mahalleri kontrol edilmiş; büyük çoğunluğunda imalat, montaj, yetersiz bakım ve işletmeden kaynaklanan önemli eksiklikler tespit edilmiştir.
Başkentte denetim yaptığımız asansörlerden 8.372 adedi Kırmızı Etiket; 637 adedi Sarı Etiket; 761 adedi Mavi Etiket; 8.551 adedi ise Yeşil Etiket almış bulunmaktadır. Kırmızı etiket alan asansör sayısı önceki yıllarda yüzde 80'lerde seyrederken, şubemizin Başkentte protokol imzaladığı belediyelerin sınırları içerisinde yaptığı çalışmalar sonucu, 2015 yılında bu oran yüzde 45'lere kadar gerilemiştir. Ancak sayı hala ürkütücü boyutlardadır.
Yaklaşık 50 bin asansörün var olduğu tahmin edilen Başkentteki bu tablo, asansörlerdeki denetimsizlikte Türkiye ortalamasının tahmini oranlarına ilişkin önemli bir veri sunmaktadır. Özetle; ülkemizdeki asansörlerin büyük bölümü denetlenememekte, denetlenebilen asansörlerin de çoğunluğu kırmızı etiket almaktadır. Yani kullanılmaları can güvenliği açısından büyük tehlike içermektedir.
Denetim sürecinde Meslek
Odaları etkin kılınmalı!
Güvenli, sağlıklı, çağdaş, planlı yapı ve kentlerin oluşumunda olduğu gibi asansör sistemlerinin de bilimsel, teknik proje ve uygulamalara gereksinimi vardır. Ülkemizde asansörlerin avan ve uygulama projelerine uygun olarak yapılmasını denetleme ve yapı kullanım izinlerini verme yetkisi (yapı denetim kuruluşları tarafından kontrol edilerek hazırlanan raporlar sonucu) yerel yönetimlere, mücavir alan sınırları dışında ise valiliklere verilmiştir. Ancak, ülkemizde çok sayıda iskansız bina bulunmakta ve bu binaların asansör denetimleri yapılamamaktadır. Bu durum, birçok binada can ve mal güvenliği açısından risk taşıyan asansörlerin çalışması anlamına gelmektedir. Bu tür risk taşıyan çok sayıda kamu kurumu binasının bulunduğu da göz ardı edilmemelidir. 24 Haziran 2015 tarih ve 29396 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Asansör İşletme, Bakım ve Periyodik Kontrol Yönetmeliği ile tescil alacak asansörlerin tescil öncesi A Tipi muayene kuruluşları tarafından kontrollerinin zorunlu hale getirilmesi, piyasaya yeni arz edilecek asansörlerdeki uygunsuzlukların da giderilmesinde önemli bir adım oluşturacaktır.
Ayrıca, yasal boşluklar nedeniyle bazı yerel yönetimler, yetkili mühendis istihdamı yapmadan dahi asansörlere tescil işlemi yapabilmektedir. Bu süreçlerde meslek odaları dışlanmakta; Odalarımız, belediyelerle yapılan protokoller çerçevesinde, ancak tescil işlemleri yapıldıktan sonra devreye girebilmektedir. Bu nedenlerden dolayı bütünlüklü bir denetim yapılamamakta ve bunun bedeli asansör kazaları ile ödenmektedir. Asansörlerin bilimsel teknik esaslara ve yönetmeliklere göre "aylık bakım ve yıllık periyodik kontrollerinin" düzenli olarak yaptırılıp denetlenmesini sağlamak amacıyla; yerel-merkezi yönetimler, üniversiteler ve meslek odalarının koordineli çalışabilmesini sağlayacak yeni yasal düzenlenmeler yapılması şarttır. Bu kapsamda birçok sorun ve eksiklikleri olan "İmar ile ilgili mevzuatlar" ve "Yapı Denetim Yasası" mutlaka yeniden düzenlenmelidir.
Herkesi üzen asansör kazalarının yaşanmaması için kaderci yaklaşımlardan vazgeçilmesi ve "kamusal denetim"in işletilmesi gerektiğini bir kez daha hatırlatarak, tüm kamuoyunu duyarlı davranmaya ve vatandaşlarımızı da bulundukları mekanlarda kullanılan asansörlerin denetimlerinin yaptırılması konusunda takipçi olmaya davet ediyoruz.
Ö. Varlık ÖZERCİYES TMMOB MMO Ankara Şb.Yön.Kur.Bşk."
Sorunsuz ve sağlıklı
bir yaşam dilerim.